Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1999, Blaðsíða 3

Guðríður Ólafsdóttir félagsmálafulltrúi:
AF VETTVANGI KJARAMÁLA
Síðastliðinn vetur hefur
Öryrkjabandalagið vissulega
verið áberandi í kjarabaráttu
öryrkja. Þegar í haust við setningu
Alþingis safnaðist stór hópur fatlaðra
saman fyrir utan þinghúsið og þar fór
fram áhrifarík mótmælastaða, þar sem
þátttakendur báru logandi kyndla.
Það má segja að nær samfelld barátta
hafi verið frá þeim degi í allan vetur
og þar til að alþingiskosningar fóru
fram 8. maí s.l.
Það verður að segjast að allir
flokkar hafa lofað einhverjum bótum
fyrir öryrkja á næsta kjörtímabili,
þannig er ekki annað hægt en að líta
með nokkrum vonaraugum um úrbæt-
ur í nánustu framtíð.
Má nefna nokkur atriði sem eru í
stefnuskrám rrkisstjórnarflokkanna
fyrrverandi í kosningabaráttunni.
Talað var um fólk í fyrirrúmi hjá
Framsóknarflokki. Að aukinn verði
stuðningur og þjónusta við fjölskyldur
langveikra barna, að gera verði þjóð-
arsátt um velferðarsáttmála sem bæti
hag þeirra sem búa við lakastar að-
stæður í hópi aldraðra, öryrkja,
atvinnulausra og barnafólks.
Islensk heilbrigðisþjónusta á að
standa öllum til boða burtséð frá
efnahag.
Að lífskjör fatlaðra og öryrkja
verði bætt enn frekar þannig að þeir
geti tekið virkari þátt í samfélaginu.
Sjálfstæðisflokkurinn ætlar að
halda áfram á sömu braut og verið
hefur þ.e. að bæta hag öryrkja enn
frekar, svo sem þar segir.
rátt fyrir að Öryrkjabandalagið
hefði viljað sjá mun meiri bót í
ýmsum málaflokkum hefur nokkuð
áunnist sem betur fer.
Eftir að örorkulífeyrir var rofinn úr
tengslum við vikukaup verkamanna
°g laun hækkuðu mikið, hefur það
verið krafa bandalagsins að örorku-
lífeyrir fylgdi almennri launaþróun og
væri ekki lægri en lágmarkslaun í
landinu sem í dag eru 74.800 kr. á
mánuði. Þegar bætur voru síðan
tengdar við vísitölu framfærslu með
hliðsjón af launaþróun í landinu, varð
sú aðgerð ekki til þess að öryrkjar
fengju það mikla hækkun að kjör
þeirra næðu lágmarkslaunum.
Dregið hefur verið verulega úr
tekjutengingu bóta við tekjur maka.
Tekjumörk tekjutryggingar þar sem
annað hjóna er á bótum eru nú 90.504
kr. í stað rúmra 40.000 kr. sem áður
var. Tekjumörk einstaklings hækkuðu
Guðríður Ólafsdóttir
einnig og eru nú 30.168 kr. í stað
rúmlega 20 þús. kr. áður.
Frá 1. mars sl. náðist fram ný túlk-
un tryggingarráðs um heimilis-
uppbót og sérstaka heimilisuppbót
fyrir einstæða foreldra. Þar var horfið
frá þeirri túlkun að einstæðir foreldrar
hefðu fjárhagslegt hagræði af barni
sínu. Nú geta einstæðir foreldrar sótt
um þessa tvo bótaflokka, það er að
segja ef ekkert annað kemur í veg fyrir
greiðslu til þeirra t.d. launagreiðslur.
Við bendum einstæðum foreldrum á
þegar þeir sækja um þessa bótaflokka
að taka fram í umsókninni að sótt sé
um tvö ár aftur í tímann, þar sem
heimildarákvæði er í lögum um
félagslega aðstoð þar að lútandi. Ekki
er von á að það náist fram að sinni,
en þrátt fyrir það verður á það látið
reyna með þessu móti. Trygginga-
ráðuneytið tekur fram í bréfi sínu til
Tryggingastofnunar ríkisins, að
greiðslur gildi aðeins frá og með 1.
mars s.l. Öryrkjabandalagið mun
leggja áherslu á að þessir bótaflokkar
verði greiddir foreldrum fyrir síðustu
tvö ár.
Ný reglugerð um þátttöku
almannatrygginga í bifreiðakaupum
fatlaðra hefur verið gefin út og mun
gilda frá og með úthlutun fyrir árið
2000.
Styrkjum var fjölgað nokkuð og
inn komu tveir nýir styrkjaliðir, auk
þess sem hækkun varð á upphæðum.
Inn kemur heimild fyrir þá sem eru
að kaupa bifreið í fyrsta sinn og falla
undir lægri styrkinn að fá helmingi
hærri upphæð í það eina skipti. Þá er
heimilt að greiða 50% styrk til þeirra
einstaklinga sem þurfa dýrar og mikið
sérbúnar bifreiðar. I undantekning-
artilfellum getur sá styrkur numið allt
að 60% en þá er kvöð á bifreiðinni til
6 ára, en kvöð í öðrum flokkum er til
fjögurra ára.
Nýjar reglur um örorkumat tóku
gildi fyrir skömmu og er tekjumatið
ekki eins afgerandi og áður var.
Meiningin með nýja örorkumatinu er
að 75% öryrkjar haldi sínu örorkustigi
þrátt fyrir tekjur og hafi þannig rétt
til þeirra hliðaráhrifa sem fylgja 75%
matinu, s.s. lægri greiðslur fyrir
læknisþjónustu og lyf.
Það hefur löngum verið þyrnir í
okkar augum hvað svonefndir vasa-
peningar hafa verið lágir en þeir hafa
aldrei fyrr en nú náð örorkulíf-
eyrinum, en þann 1. apríl s.l. hækkuðu
vasapeningar úr rúmlega 12 þúsund
kr. í 16.829 kr. Við hefðum viljað sjá
þessa upphæð hærri eða u.þ.b. 25.000
kr. á mánuði og hefði ekki verið
útgjaldaauki fyrir ríkiskassann nema
um 35 til 40 millj. kr. á ári.
Það fólk sem býr á dvalarheimilum
þarf að vísu ekki að greiða fyrir fæði,
húsnæði og lyf, en allt annað eins og
fatnað, snyrtivörur, tómstundir,
skemmtanir og gjafir.
I þessu sambandi má nefna
Sjálfsbjargarheimilið í Hátúni 12, þar
sem búa mikið fatlaðir einstaklingar
sem ekki hafa önnur búsetuúrræði.
Manni finnst að fólk sem þannig er
statt þurfi að hafa nokkur auraráð til
að geta létt sér lífið að einhverju marki
og tekið þátt í því samfélagi sem það
lifir í. Góðærið þarf að ná til allra.
Guðríður Ólafsdóttir
félagsmálafulltrúi ÖBÍ
fréttabréf ÖRYRKJABANDALAGSINS
3