Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1999, Qupperneq 54

I BRENNIDEPLI
Einn af föstu punktunum í
tilveru okkar á hausti hverju
er framlagning tjárlagafrum-
varps á Alþingi. Það er svo í raun
meginverkefni hvers þings fyrir
áramót að fjalla um og afgreiða þetta
frumvarp svo til verði fjárlög næsta
árs.
Fjárlagafrumvarp skiptir miklu
fyrir marga en enga þó sem þá er eiga
lífsviðurværi sitt að mestu eða öllu
leyti undir ijárlagatölum komið, þeim
rammatölum lífeyristrygginga sem
skammta lífeyrisþegum heildarskerf.
í íjárlagafrumvarpi nú er gjört ráð
fyrir þriggja prósenta hækkun bóta
almannatrygginga í upphafi árs 2000
og þar til viðbótar er gjört ráð fyrir
eins prósents hækkun á óskiptum lið.
Þetta lesum við hér sem ijögurra
prósenta hækkun yfir línuna en um
leið er sagt að forsendur bóta verði
endurmetnar fyrir árslok í ljósi
verðlagsþróunar þ.e. ef verðbólgan
fer yfir þessi ijögur prósent á árs-
grundvelli þá ber að bæta við eða sá
er okkar skilningur.
Ekki skal þessi hækkun vanmetin
sem slík en að tvennu er skylt að
hyggja í þessu tilliti. Raunhækkun í
krónum eftir prósentureikningi fer
vitanlega eftir þeim grunni sem
reiknað er út ifá og þess vegna gefa
4% ótrúlega fáar krónur þar sem sú
grunnupphæð sem prósentan hlýtur
að miðast við er svo ofurlág.
Þannig gefa hin ijögur prósent ein-
staklingi með allar bætur ekki nema
um 2500 krónur á mánuði, manni í
sambúð ekki nema um 1800 kr.
Og sagan er ekki öll sögð, því þess-
ar 2500 krónur eru svo að fullu skatt-
lagðar, svo eftir standa aðeins 1500
krónur. Þetta eru rauntölurnar sem
ekki tjáir í móti að mæla.
Það er óspart til þess vísað að
kjarasamningar séu framundan
og þá geti nú einhver viðbót komið
og von okkar svo sannarlega sú að
hún verði sem mest. En efi sækir á
hug hafandi staðreyndir á borðinu um
það hversu kjarabætur samninga hafa
skilað sér inn í bætur almannatrygg-
inga eða réttara sagt hafa ekki skilað
sér s.s. dæmið frá 1995 sannar best.
Krónutölusamningarnir 1995 skiluðu
sér ekki betur en það þegar krónurnar
höfðu á undarlegan hátt inn í prósent-
ur verið reiknaðar að um 2000 krónur
á mánuði skorti á rétta tölu. Má á það
minna í leiðinni að mál hér að lút-
andi hjá Umboðsmanni Alþingis á nú
stutt í ijögurra ára afmælið og þrátt
fyrir eftirrekstur mikinn hafa svör
ekki enn fengist. Fjárlagafrumvarp
gefur tóninn en endanleg afgreiðsla
Ijárlaganna fyrir árið 2000 verður
hins vegar til staðfestingar á því hver-
su stjórnvöld vilja sjá hag þessara
þegna sinna borgið á því merkisári.
Góðærið blómstrar í samfélaginu,
tjárlagaafgangur á aldrei meiri að
verða en á næsta ári, svigrúmið til
verulegra umbóta er því augljóst, svo
á endanum verður aðeins spurt um
viljann til verka góðra, til velferð-
arsóknar sem á sitt aðaleinkenni í
stórbættum hag þeirra lífeyrisþega
sem svo mjög þurfa á kjaralyftingu
að halda og henni myndarlegri.
En það er ýmislegt fleira í fjár-
lagafrumvarpinu sem við hér á
bæ þurfum að hyggja að. Meðferðin
á Framkvæmdasjóði fatlaðra er þar
sýnu verst. Lögbundinn tekjustofn
sjóðsins þ.e. erfðaíjárskattur er áætl-
aður 575 millj. kr. og ef miða á við
áætlanir síðustu ára og skilin í
sjóðinn þá á hann ugglaust eftir að
skila mun hærri tölu.
Af þessum lögbundna tekjustofni
fær Framkvæmdasjóður fatlaðra
aðeins 235 millj.kr. þ.e. rétt um 40%
af því sem lög um málefni fatlaðra
segja til um. Það hefur ekki verið
farið mjúkum höndum um þennan
markaða tekjustofn á liðnum árum,
en nú syrtir enn í álinn.
Því undarlegri er þessi niður-
skurður nú þar sem í rekstrarfram-
lögum er gjört ráð fyrir verulegri
aukningu en það hefði mátt halda að
þess sæist þá stað í stofnfram-
kvæmdaframlögum sem eru í lang-
flestum tilvikum forsenda aukins
rekstrar. Fíér vantar ekki bara upp á
Qármunaskil heldur ekki síður sam-
kvæmni. Þessar 340 milljónir minnst
sem skornar eru af Framkvæmda-
sjóði eru sem sé nokkur hluti hins
marglofaða afgangs sem ríkissjóður á
að skila eða ríflega 2% afgangsins.
Ekki verður öðru trúað en íjár-
laganefnd sem Alþingi muni sjá sóma
sinn í að skila Framkvæmdasjóði
fatlaðra auknum ijármunum. Eitt er
a.m.k. morgunljóst og það er að
verkefnin eru næg, því biðlistarnir
æpa á úrlausn.
Eg hygg að skilja megi ráðamenn í
þessum efnum svo að einhver bragar-
bót verði á gerð.
Samtök fatlaðra munu svo sann-
arlega ekki una þessari smánarlegu
meðferð á sjóðnum og með yfir-
færslu málefna fatlaðra til sveitar-
félaga verður ekki sagt að heiman-
mundurinn í þessum efnum sé gæfu-
legur eða ginnandi.
Hér er heldur betur hlustað á atvinnumálaráðstefnu.
54