Bændablaðið - 02.04.2020, Blaðsíða 47

Bændablaðið | Fimmtudagur 2. apríl 2020 47
Í síðasta pistli taldi ég mig knúinn
til að fjalla aðeins um COVID-19
sem ég gerði, vitandi það að ég er
enginn fræðimaður og veit ekkert
um læknisfræði, smitsjúkdóma og
smitleiðir. Frekar hefði ég viljað
skrifa um hluti sem ég tel mig hafa
aðeins meira vit á, svo sem vélar og
tæki.
Í ljósi allrar umræðu tel ég mig
samt knúinn til að halda áfram skrif-
um um þennan vírus sem allir hafa
skoðun á.
Rannsaka allar hugsanlegar
smitleiðir og hegðun vírussins
Í síðasta pistli á þessari síðu opnaði
ég umræðuna með þessum orðum:
„Fyrir mér er þessi veira lýsandi
dæmi um hættuna sem getur skapast
við óheftan innflutning á fersku kjöti.
COVID-19 kemur með ferðamönnum
erlendis frá og ekkert getur stoppað
hana, hins vegar er verið að reyna að
hægja á henni með ýmsum höftum.
Í áraraðir hefur innflutningur á
kjöti verið takmörkum háð og ekki
enn komnar umgangspestir við þann
innflutning.“
Á fréttamiðlum hefur fólk tölu-
vert verið að deila tveim myndum
í samlíkingu við dauðsföll og sýkta
einstaklinga af COVID-19 í mismun-
andi löndum.
Myndirnar tvær
Myndirnar eru annars vegar af notkun
sýklalyfja í landbúnaði í Evrópu (sá
þessa mynd fyrst á Facebook-síðu
Haraldar Ben., fyrrum formanns
Bændasamtakanna, fyrir nokkrum
árum). Á þessari mynd má glögglega
sjá að Ísland og Noregur bera af í
lítilli notkun lyfja, en á botninum
eru Ítalía og Spánn. Í Noregi og á
Íslandi er enn sem komið er ekki
mikil dánartíðni af sýktum einstak-
lingum, en aftur á móti er dánartíðnin
mjög há á Ítalíu og á Spáni.
Hin myndin sýnir dánartíðni fólks
árið 2015 vegna fjölónæmra baktería í
Evrópulöndum. Getur verið að hér sé
fylgni við dánartíðni vegna COVID-
19? Þar sem ég veit nánast ekkert um
lyf og læknisfræði leitaði ég til frænku
minnar um svör. Ingunn Björnsdóttir
er bóndadóttir úr Kelduhverfinu,
sprenglærð í lyfja fræði og starfar sem
dósent í lyfjafræði við Óslóarháskóla.
Gefum Ingunni orðið:
„Fyrri myndin sýnir ágætlega
hvaða lönd leitast við að lágmarka
sýklalyfjanotkun við matvælafram-
leiðslu og hvaða lönd láta alla slíka
viðleitni lönd og leið. Sú seinni sýnir
fjölda dauðsfalla vegna sýklalyfja-
ónæmis, sem áætla má að hafi orðið í
ýmsum Evrópulöndum árið 2015. Rétt
er hér að skoða tölurnar út frá fólks-
fjölda í löndunum. Til dæmis mætti
umreikna gróft í dauðsföll á hverja
milljón íbúa. Þá væru dauðsföllin 3
á Íslandi, 13 í Noregi en sirka 175 á
Ítalíu. Áhugasamir geta haldið áfram
með reikningsdæmið fyrir öll löndin.“
Íslenskar og norskar
landbúnaðarvörur í sérflokki
„Vitað er að ónæmi baktería helst
í hendur við sýklalyfjanotkun,
þannig að mikil notkun eykur til
muna hættu á ónæmi. Og vitað er
að þarna þarf að taka með í reikn-
inginn bæði það sem læknar ávísa
á lyfseðla og það sem notað er
í landbúnaði. Nýlega kom í ljós
í kínverskri rannsókn að helm-
ingur þeirra sem látist höfðu
á ákveðnum spítala á ákveðnu
tímabili af nýju kórónuveirunni
hafði bakteríusýkingar ofan í
veirusýkinguna, en einungis eitt
prósent þeirra sem lögst höfðu inn
á sjúkrahús vegna veirunnar en
lifað hana af og verið útskrifaðir.
Af þessu má ljóst vera að nú er
mikilvægt að lágmarka hættu á því
að fá í sig ónæmar bakteríur, sem
og lágmarka hættu á að ónæmi
myndist í bakteríum. Íslenskar og
norskar landbúnaðarafurðir eru í
sérflokki varðandi þetta, og því
góð ástæða til að hvetja til þess
í báðum löndunum að halda sig
við landbúnaðarafurðir sem fram-
leiddar eru innanlands.
Að lokum vil ég minna á mik-
ilvægi þess matvælaöryggis sem
felst í innanlandsframleiðslunni,
nú þegar ljóst má verða að alls
kyns truflanir verða á bæði fram-
leiðslu og flutningum á hinum
ýmsu vörum.“
Lely Center Ísland
Reykjavík: Krókháls 5f – Sími 414 0000 – www.vbl.is
Akureyri: Óðinsnes 2 – Sími 464 8600
KEÐJUR OG
KEÐJUVIÐGERÐAREFNI
GOTT ÚRVAL
ÖRYGGI – HEILSA – UMHVERFI
KROSSGÁTA Bændablaðsins
Lausn á krossgátu í síðasta blaði
Hjörtur L. Jónsson
liklegur@internet.is
Bænda
Smáauglýsingar 56-30-300
ÞROSK-
UÐUST ÞJAPPAÐI MAGN KÆNSKA SKYLDI ÞRÁÐUR SANDMÖL
BLAGFÆRA E T R U M B Æ T A
ETRÉ L R I NIBBA A R T A U
SHJÖRÐ T Ó AFGREIÐIR S E L U R
U Ð A OFREYNAFORBOÐ S L I G A
S SPENDÝR BAKSGÍPA B I S ÍLÖNGUN
SKIL
ERFÐA-
VÍSIR B I L URMULL R
SKJÖGRAÁGÆTASTI
TÞUSADÚTLA
Ð
O F S A TREFJAFLANDUR T Á G A NÆGILEGTELDSNEYTI N Ó G VÆTAÁKEFÐ
R Í K U R FESTI UPP H E N G I TVEIR EINSÞRYKKJA R RFJÁÐUR
G L Á K A ELSKA U N N A BLÁSAFUGL P Ú ASJÚK-DÓMUR
A L L A N AFBRAGÐS G MÁTTLEYSI STEFNAÞVOGLA S T R I KKK NAFN
R MERGÐ FORMI FLOKKURFLAUSTUR D E I L D TVEIR EINSMJAKA E E SALLI I
D Ó M S Ð ATÓM Ö R E I N D Í RÖÐMATS
Ú T Ó P Í A SMURNINGÓÐAGOT M A K S T U RDRAUMA-LAND
F
A
A
L
T
I
A
N
BLAÐ
N
L
ÞJÓTA
A
S
U
N
F
A
STAGL
R
T
A
A
S
F
T
SSPJARA
BORINN
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
B
R
A
G
I@
TH
IS
.I
S
•
K
R
O
SS
G
A
TU
R
.G
A
TU
R
.N
ET
126
jardir.is
SKAUT KANNA ÞEI EIN-DREGIN
VIÐ-
KVÆMNI
INNI-
LEIKUR FLOKKAR
SUNDRUNG-
AR
AFTUR-
GANGA STYBBA
TRÚAR-
HÁTÍÐ
SAMHYGÐ
BELJAKI
TITRA
HALA-
RÓFA
MÁLMUR
HVÍLST
LÉREFT
ÞÁTT-
TAKANDI
TVEIR EINS
ÞRÆTU BEITA
KÍKTUÐPAKKNINGA
RÁNDÝR
STREITA
EGNA
KASTA
TÍMABIL
KVK NAFNPOTT-RÉTTUR
SESS
VIÐBÓT
FJALLS-
BRÚN
VAKT
EIN-
SÖNGUR
ÆTÍÐ
SLIKKERÍ
TVENND
SANNAR-
LEGA
GÆLU-
NAFN
SKYLDI
GLEÐI
DEILUR
BOR
KRAPI
ÆSIRBRÁÐ-RÆÐI
UPP-
VÖXTUR
FUGL
AUÐN
MATAR-
ÍLÁT
SPYR
NÓRA
HÖGGVA
KEYRI
UMDÆMI
SYFJA
KRYDD VÆTANABBI
FAG
TVEIR
EINS VÆNKAST
Á VÍXLHALD
LEIKUR
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
B
R
A
G
I@
TH
IS
.I
S
•
K
R
O
SS
G
A
TU
R
.G
A
TU
R
.N
ET
127
Getur verið að þetta sé satt?
– Stundum verður að skrifa um málefni sem maður vill ekki skrifa um
Ingunn Björnsdóttir.
Dauðsföll 2015 í Evrópu af völdum
sýklaónæmis.
Tafla yfir lyfjanotkun í evrópskum
landbúnaði.