Spássían - 2012, Blaðsíða 12

Spássían - 2012, Blaðsíða 12
12 Heiðar- og Ómarsdóttir öllum vandræðaganginum sem fylgdi því að hafa listgreinar sem keppnisgreinar á Ólympíuleikunum. Fyrir utan að almenningur virtist lítinn sem engan áhuga hafa á þess háttar keppni voru dómarar og listamenn afar tregir til að taka þátt og með uppsteyt gagnvart reglum og viðmiðum keppnishaldara. Það er því ekki að undra að þótt Bretar hafi boðið ljóðskáldum frá öllum þátttökulöndum Ólympíuleikanna 2012 að taka þátt, þeirra á meðal Gerði Kristnýju fyrir Íslands hönd, hafi það verið í formi ljóðahátíðar en ekki raunverulegrar keppni. Íslenskir höfundar hafa að sama skapi verið duglegir að blása á allt keppnistal, eins og Sigurbjörg Þrastardóttir gerir aftar í þessu tölublaði. Í vetrarhefti Spássíunnar 2011 sagði Vigdís Grímsdóttir tal um samkeppni milli höfunda vera bull og hló að stjörnugjöf fyrir bókmenntir. „Maður getur í hæsta lagi verið svo asnalegur að keppa við sjálfan sig“, sagði hún, en væntingarnar sem mæta höfundum í kjölfar vel heppnaðra verka - verður nýjasta bókin betri eða verri? – eru stundum svo miklar að öll önnur samkeppni bliknar í samanburði við þá pressu. HVERJIR ERU AFREKSFÓLK Í BÓKMENNTUM? Þegar nánar er að gáð byggir bókmenntaheimurinn þó í undirstöðuatriðum á sama kerfi og stýrir samfélaginu almennt; kerfi stigveldis sem byggir á úrvali fárra. Fátt vekur að minnsta kosti jafn kröftug mótmæli og hugmyndin um að ekki sé þörf á virðingarstigum í bókmenntaheiminum, eins og fram kemur í orðum Sigfúsar Daðasonar í Tímariti Máls og menningar árið 1938: Nú upp á síðkastið er aftur farið að berja þá bumbu að í lýðræði framtíðarinnar, þessarar framtíðar sem byrji á morgun, eigi að ríkja jöfnuður milli framleiðenda andlegra afurða; að ekki beri að gera upp á milli meðallagsins og hins ágæta; þar að auki, ef út í það væri farið, skuli einfaldur meirihluti skera úr hvað ágætt sé. [...] Ekki veit ég nema þessi afstaða sé eitt af táknum tímanna; raunar má telja nærri óhjákvæmilegt að þesskonar jafnaðarmennska, eða jöfnun hins andlega og listræna, verði í för með þeirri þjóðnýtingu bókmenntanna sem nú er á dagskrá í nokkrum löndum, þar á meðal á Íslandi.7 Tengir Sigfús slíkar hugmyndir um „andlega jöfnun“ við „pópúlisma“ og lágkúru. Bókmenntaheimurinn hefur kannski ekki sömu afreksstefnu og markaðurinn en hann hefur sína eigin afreksstefnu og afreksmenn. Arnaldur Indriðason og Yrsa Sigurðardóttir stinga reglulega af í jólabókafl óðinu, sé horft á sölutölur, og það hefur afl að þeim nafnbóta á borð við „konungur“ og „drottning“ glæpasagnanna. Þau þurfa hins vegar að vinna annars konar keppni til að fá bikar eða medalíu, nokkurs konar stigakeppni hjá dómnefndum sem hafa fagurfræðilega staðla að leiðarljósi, til dæmis það hvernig unnið er með formið og tungumálið, en stundum einnig spurninguna hvernig verkið talar til samtímans; hvort það markar tímamót að einhverju leyti eða vinnur úr hefðinni. Eins og í íþróttum eru þess konar keppnir misstórar og merkilegar. Guðrún Eva Mínervudóttir hreppti Íslensku

x

Spássían

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Spássían
https://timarit.is/publication/1454

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.