Íþróttablaðið - 01.12.1948, Blaðsíða 86
76
ÍÞRÓTTABLAÐIÐ
Orðið er lamst
YFIRLÝSING.
Blaðinu hefir borizt eftirfarandi bréf:
Vinsamlegast birtið fyrir oss eftirfar-
andi yfirlýsingu, vegna útgáfu lands-
dómaraskírteina ISÍ.
„Að gefnu tilefni skal það tekið fram
að liér á landi eru engir landsdómarar
í frjálsum íþróttum löglegir, nema stjórn
Frjálsíþróttasambands fslands (FRl) hafi
staðfest þá.“
Stjórn Frjálsíþróttasambands íslands
Þar eð þessi yfirlýsing mun sennilega
koma sumum af lesendum blaðsins ó-
kunnuglega fyrir sjónir, þykir eftir at-
vikum rétt að fylgja henni úr hlaði með
nokkrum orðum.
Lesendur Iþróttablaðsins hafa ef til
vill veitt því eftirtekt, að blaðið hefir
enn ekki minnst neitt sérstaklega á mál
það„ sem hefir orsakað þessa yfirlýsingu.
Ástæðan fyrir því er þessi:
I 1. til 3. tbl. þessa árgangs átti upp-
haflega að birtast grein um þetta svo-
kallaða dómaramál, sem þá hafði mikið
verið rætt í blöðum og á aðalfundum
félaga og ráða. Fannst ritstjóra þessa
blaðs skylt að minnast á málið, enda
gat það haft mikil áhrif á framkvæmd
íþróttamóta almennt í landinu.
Fyrir þrábeiðni blaðstjórnar frestaði
ég birtingu greinarinnar. Taldi form.
blaðstjórnar (sem einnig er forseti ISl)
að mál þetta væri þegar útrætt, og því
óheppilegt fyrir stjórn ISl (sem væri að-
alhluthafi blaðsins) að það yrði ýft upp
í Iþróttablaðinu. Skömmu síðar sagði
svo ársþing Isl álit sitt á þessu máli
og þar sem það álit var mjög i sama
anda og umrædd grein, taldi ég eftir
ástæðum ónauðsynlegt að birta hana.
Nú hafa aðstæður skyndilega breytzt
mörgum á óvart, því sjálf stjórn Isl hefir
fundið hjá sér ástæðu til að ýfa málið
upp að nýju — með því að senda mér
og 36 öðrum skírteini um þessa árs-
gamla dómaraprófsstaðfestingu ISÍ, sem
því miður var ólögleg — og hefði — þótt
lögleg hefði verið — gengið úr gildi um
áramótin 1947 - ’48.
Mun þessi síðasta framkoma stjórnar
ISl vera tilefni þeirrar yfirlýsingar, sem
stjórn FRl hefir sent blaðinu og birtist
hér að framan.
Af framangreindum ástæðum tel ég að
ekki verði hjá því komist að birta hér
áðurnefnda grein fyrst forseti ÍSl (form.
blaðstjórnar) og stjórn Isl í heild hafa
enn á ný gefið tilefni til umræðna um
þetta óvenjulega mál. Verð ég þá jafn-
framt við ósk þeirra mörgu, sem hafa
skrifað og spurzt fyrir um efni grein-
arinnar. — — En hinsvegar er það
skoðun ritstjórans að hér hafi verið um
óþörf og óheppileg mistök að ræða hjá
stjórn ÍSl — sem bezt má sjá á því að
fáir hafa mælt þessu verki bót, en marg-
ir í mót. En eins og stjórn Isl tók rétti-
lega fram i blaðagrein um þetta mál
s.l. vor, þá getur henni skjátlast sem
öðrum, þótt nú hafi því miður komið
í ljós, að hún eigi líka erfitt með að
viðurkenna að henni hafi skjátlazt.
Um siðustu áramót (1947-1948) gerð-
ust þeir fáheyrðu atburðir að stjórn ISl
staðfesti óumbeðið og upp á eigin spýtur
fjölda manna sem landsdómara í frjáls-
íþróttum, glímu og sundi. Kom þetta flest
um ábyrgum aðilum mjög á óvart, fyrst
og fremst vegna hinnar óformlegu að-
ferðar, sem stjórnin hafði haft við stað-
festinguna.
Var staðfesting frjálsíþróttadómar-
anna strax leiðrétt af viðkomandi dóm-
ararfélagi, sem sýndi fram á með rökum
að hún samrýmdist ekki þeim lögum og
reglum, sem giltu um þessi mál — auk
þess sem dómararnir hefðu verið valdir
af miklu handahófi. Svipaða afstöðu
tók Frjálsíþróttasamband Islands (FRl)
bréflega en FRÍ hafði ekkert verið látið
vita um þetta frekar en dómarafél. og 1-
þróttaráðið. Kvaðst FRl mundu halda
sig við gildandi reglur þrátt fyrir þessa
staðfestingu ISl, en FRÍ er sem kunnugt
er, æðsti aðili frjálsra íþrótta á Islandi.
Er því ljóst að þessi fljótfærnislega stað-
festing á frjálsiþróttadómurum kemur
aldrei til framkvæmda og er væntan-
lega úr sögunni.
1 glímu var nokkuð öðru máli að
gegna, því þar var hvorki um dómara-
félag né sérsamband að ræða, heldur
aðeins glímuráð. Samkvæmt öruggum
heimildum mun þó ekki hafa verið leitað
álits (né farið eftir ráðum) þessa eina
glímuráðs í landinu — og afleiðingin
því miður orðið sú, að val dómaranna
var einnig all handahófslegt, mörgum
ágætum glímudómurum, gleymt (eða
sleppt) meðan aðrir voru valdir, sem
löngu eru hættir störfum (og kæra sig
væntanlega lítt um þessa landsdómara-
nafnbót).
Um sunddómararna er svipað að segja,
nema hvað þar voru til reglur (eins og
í frjálsum íþróttum) um löggildingu dóm-
ara. Verður ekki annað séð en að stað-
festing ISl brjóti einmitt í bága við
þessar reglur. Þá er val dómaranna og
nokkuð hæpið t. d. eru margir teknir,
sem ýmist eru hættir dómarastörfum
eða lítt reyndir, meðan öðrum er gleymt
sem bæði hafa próf og reynslu.
Fram að þessu hafði stjórn Isl látið
sérfræðingana um þessi sérgreinarmál
og auk þess staðfest þá verkaskiptingu
með lögum og reglugerðum. Hefir það
gefið góða raun, enda í fullu samræmi
við það sem tiðkast erlendis. Nú munu
þessvegna margir spyrja, hvað hafi rek-
að stjórn ISl til að ganga í fyrsta sinn
fram hjá réttum aðilum og brjóta við
það bæði reglur og venjur. Mun erfitt
að gefa sannfærandi svar við þessari
spurningu, enda hafa afleiðingar þessa
verks haft mjög neikvæð áhrif á álit
stjórnar ISl. Er það skoðun flestra, að
Isl, sem á lögum samkvæmt að gefa út
leikreglur, ætti sízt allra að verða
til þess að brjóta settar reglur — eða
rýra virðingu íþróttamanna fyrir kunn-
áttu og réttindum dómara.
Hér verða ekki taldir upp þeir mörgu
aðilar, sem mótmælt hafa þessu verki
ISÍ-stjórnarinnar, ýmist í blöðum eða
á aðalfundum félaga og íþróttaráða, en
hafi stjórn ISl I fyrstu álitið sig vera
að gera gagn með þessum ráðstöfunum,
hlýtur hún að hafa sannfærzt um hið
gagnstæða. Gefa hinar sífelldu leiðrétt-
ingar og viðbætur hennar við glímu- og
sunddómarana það til kynna, að hún sé
þegar farin að viðurkenna (í verki) fljót-
færni sína í þessu máli. Er það vel, því
íþróttamenn munu vissulega meta meira
þá stjórn, sem viðurkennir yfirsjónir
sínar en hina, sem telur sig hafna upp
yfir alla gagnrýni. J. B.