Orð og tunga - 2020, Blaðsíða 44

Orð og tunga - 2020, Blaðsíða 44
32 Orð og tunga Þótt í langflestum tilvikum séu til lýsingarorð við hlið nafnorðanna eru einstaka göt. Þannig hafa t.d. ekki fundist lýsingarorð í venslum við orðin antík og traffík. Það gæti þó verið tilviljun enda ekkert sem mælir gegn slíkum orðum. 6.2  músíkalskur – músískur Lýsingarorðið músíkalskur er að öllum líkindum komið til okkar úr dönsku. Í dönsku, sjá Den Danske Ordbog, er orðið musikalsk sagt komið úr þýsku, musikalisch, en þangað úr latínu, musicalis. Hvort margir hafi amast við orðinu skal ósagt látið. En einhverjum hefur þó ekki fallið alls kostar við það. Dæmi eru nefnilega til um orðið músískur. Bóklegar kjörgreinir í 3. bekk eru 6, alls 7 flokkar, en músískar kjörgreinir eru þrjár ... (Tímarit.is/Menntamál 1967) Orðið hefur ekki náð neinni fótfestu. En greinilegt er að hér er verið að leita samræmis; höfundi hefur fundist orðið músíkalskur vera utan kerfis sem það er í vissum skilningi og því kosið að nota orð sem fellur að hefðinni. Það má sjá af samanburði við önnur orð, t.d. orðin dramatískur, grafískur og pólitískur, sbr. nafnorðin dramatík, grafík og pólitík. Því má líta svo á að orðið músískur sé gott dæmi um lærða orðmyndun. 7 Lokaorð Hér á undan hefur verið fjallað um gerð og beygingu fleirkvæðra kvenkynsorða sem enda á ­ík. Orðin eru aðkomuorð og sum eiga sér langa sögu í málinu. Þau eiga sér erlendar fyrirmyndir og eru þeim merkingarlega jafngild. Mörg orðanna eru öllum kunn og mikið notuð, t.d. pólitík og rómantík, önnur eru það væntanlega síður, t.d. epík og kómík, og dæmi er um orð sem fullyrða má að aðeins örfáir þekki, heraldík. Rökstutt var að ­ík í niðurlagi orðanna væri ekki viðskeyti. Séu orðin fyrri hluti samsetts orðs þá eru slík orð yfirleitt stofnsamsett. Þau eru í merkingarlegum tengslum við lýsingarorð sem enda á ­ískur. Aðalviðfangsefni greinarinnar varðar þó beygingu ík­orðanna í eignarfalli eintölu. tunga_22.indb 32 22.06.2020 14:03:50
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154

x

Orð og tunga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.