Orð og tunga - 2020, Blaðsíða 46

Orð og tunga - 2020, Blaðsíða 46
34 Orð og tunga einboðin, sbr. umræðu í kafla 4.2. Og vissulega mynda fjölmörg ík­ orð eignarfall með ­ar eða geta það. En þau geta líka alltaf myndað eignarfall með ­ur; raunar er sú ending oftar en ekki einráð. Og séu dæmi um báðar endingarnar er sú með ­ur algengari en ­ar í öllum tilvikum nema einu, í orðinu traffík. Heimildir um eignarfall þess orðs er nánast einungis að finna á netinu og samkvæmt þeim virðist ar­ endingin hafa yfirhöndina. Fróðlegt gæti því orðið að fylgjast með þróun þess. Þau kvenkynsorð sem mynda eignarfall eintölu með ­ur eru fá.23 Því kemur eignarfallsending ík­orðanna nokkuð á óvart. Orðin hljóta því að hafa átt sér beygingarlega fyrirmynd í einkvæðu ík­orðunum. Því má kannski álykta sem svo að önnur einkvæð orð sömu gerðar, brík, flík, spík og tík, hafi oftar en ekki myndað eignarfall með ­ur enda þótt ar­endingin sé líka til staðar eins og dæmin sanna. Og nú má lýsa beygingu allra kvenkynsorða sem enda á ­ík þannig að þau geti myndað eignarfall eintölu með ­ur; það teldist viðurkennt. En hvort þau yrðu öll að gera svo er önnur saga. Velti sá sem lærir málið því fyrir sér hvernig beygja ætti orðin frík og pólitík er líklegt að þeim hinum sama þætti sennilegast að þau beygðust eins. Sú ályktun er réttmæt vegna gerðar orðanna. Samt sem áður er hún ekki nægjanleg enda þarf kynið að liggja fyrir þar sem það er órjúfanlegur þáttur orðsins. Heimildir Ari Páll Kristinsson. 2004. Offisiell normering av importord i islandsk. Í: Sandøy, Helge og Jan­Ola Östman (ritstj.). Det främmande i nordisk språk­ politik. Om normering av utländska ord, bls. 30‒70. Oslo: Novus forlag. Ásgeir Blöndal Magnússon. 1989. Íslensk orðsifjabók. Reykjavík: Orðabók Há­ skól ans. Ásta Svavarsdóttir. 1993. Beygingarkerfi nafnorða í nútímaíslensku. Reykjavík: Málvísindastofnun Háskóla Íslands. Ásta Svavarsdóttir. 2003. Tilpasning av importord i islandsk. Í: Sandøy, Helge (ritstj.). Med ´bil´i Norden i 100 år, bls. 75‒81. Oslo: Novus forlag. pragmatíkinnar (Google­leit), klassíkinnar, heimspólitíkinnar og rómantíkinnar (öll á Tímarit.is). Það sama á við um einkvæðu orðin, sbr. dæmi eins og flíkinnar og víkinnar (Google­leit). Úr öðrum beygingarmynstrum má finna fjölmörg dæmi um hið sama, sbr. t.d. búðinnar, fegurðinnar, hugsuninnar, mjólkinnar og mýrinnar (öll fundin með leit í Google). Það segir kannski eitthvað að orðin eru öll kvenkyns. 23 Þetta má t.d. lesa út úr tölum hjá Ástu Svavarsdóttur (1993:154). Sjá líka Eirík Rögnvaldsson (2013:169) sem segir að ur­endingin í eignarfalli sé mörkuð gagnvart ­ar. tunga_22.indb 34 22.06.2020 14:03:50
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154

x

Orð og tunga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.