Bændablaðið

◄ Árgangur ►

◄ Tölublað ►

Leiðbeiningar (PDF)

Bændablaðið - 02.07.2020, Blaðsíða 18

Bændablaðið | Fimmtudagur 2. júlí 202018 LÍF &STARF Miltisbruni Sigurður Sigurðarson, dýralæknir á Selfossi, og Ólöf Erla Halldórs dóttir, kona hans, voru í síðustu viku að leggja upp í ferð um landið til að athuga merkin sem sett hafa verið niður þar sem liggja í jörð skepnur sem dáið hafa úr miltis brandi. Sigurður mun setja saman skýrslu um málið sem afhent verð ur Matvælastofnun (MAST), sem tekur við eftirlitinu. Fær MAST þar ferskar upplýsingar um stöðu mála af öllu landinu, en merkingin, mynda taka og hnitasetning byrjaði árið 2004. Nýjar upplýsingar hafa tafið verklok „Í nokkur skipti hef ég talið mig hafa lokið verkefninu, en þá hafa komið upplýsingar um bæi og staði, sem hafa gleymst. Þá hef ég enn þurft að fara á stúfana og safna upplýsingum. Þetta hefur með öðru tafið verklokin. Eins gæti farið nú,“ sagði Sigurður við upphaf ferðar þeirra hjóna á Vestfirði í síðustu viku. Áformað er að afhenda sveit arstjórnum yfirlit yfir bæi á sínu svæði að lokinni skoðun og einnig þeim sem hafa merkin í landi sínu. Skýrslan er því í fjórum eintökum. Auk þess mun Matvælastofnun koma henni í kynningu, m.a. á netinu, fyrir skipulagsyfirvöld, lækna og lögreglu og almenning. „Við treystum þeim sem hafa slík merki í landi sínu að hjálpa til við að varðveita þau og verja gegn ágangi skepna og framkvæmdum manna. Við skorum á alla áhuga sama menn að láta vita um staði þar sem smit gæti leynst og ekki eru á þessari skrá. Ábendingar hafa borist um fjölda bæja í viðbót, en þegar upplýsingarnar hafa verið óljósar eða ótrúverðugar, hafa þeir staðir verið settir í bið eða útilokaðir. Merkin eru hvítur sívalur stólpi, 50 cm hár og 7 cm í þvermál á jarð föstum teini (kambstál). Notaðar eru plötur úr ryðfríu stáli, sem festar eru á stólpana með draghnoðum og sjálf lýsandi límborðar á hvern stólpa. Sigurður hefur útbúið lista yfir miltisbrandsstaðina sem hann hefur merkt. „Sá listi er ekki gallalaus, sjálfsagt vantar á listann ýmsa bæi og óvissa er um suma staðina. Einnig vantar upplýsingar um það of víða, hvar grafirnar eru nákvæmlega. Merkið á slíkum stöðum er þá áminning um að sýna varúð og hafa augun opin, ef raska þarf jörð á viðkomandi svæði. Ég tek gjarnan við ábendingum og athugasemdum og mun koma þeim á framfæri eftir atvikum. Reglugerð mun gera mönnum skylt að fylgjast með merkjunum á sínu landi og láta Matvælastofnun vita, ef þau skaddast eða týnast.“ Um 160 grafir á 130 stöðum „Grafirnar eru um allt land. Þær eru um 160 á nær því 130 stöðum. Mikilvægt er að þekkja og merkja grafirnar. Sýkillinn sem veldur miltisbrandi lifir sem dvalargró nær endalaust niðri í jörðinni en virðist verða hættulítill í yfirborðinu í grennd við grafirnar eftir fáar vikur, líklega fyrir áhrif sólarljóss og veðrunar. Þess vegna er mikilvægt að vita hvar hætta er fyrir hendi og merkja, til þess að vara við jarðraski, sem gæti dregið smitefnið upp á yfirborðið.“ Síðast fannst miltisbrandur 2004 „Síðast fannst miltisbrandur hér á landi árið 2004 á Sjónarhóli á Vatnsleysuströnd. Þá hafði sjórinn brotið sjávarkamb, þar sem grafinn hafði verið stórgripur sem drapst úr miltisbrandi 1874, eða 130 árum áður. Efni úr sjávarkambinum barst yfir beitiland 4 hrossa sem þar voru. Þrjú hrossanna drápust skyndilega úr miltisbrandi en það fjórða veiktist og var lógað. Fjörutíu árum fyrr, eða 1965, fannst miltisbruni á Þórustöðum í Ölfusi. Þá hafði verið raskað jörð á mógrafasvæði frá aldamótum 1900, eða 65–70 árum áður með skurð grefti og jarðvinnslu. Í grafirnar var fleygt skepnum sem dóu eða fargað var miltisbrunaveikum. Við jarðvinnsluna komu í ljós dýrabein sem dreifðust yfir hálfan hektara. Sex kýr drápust úr veikinni og tveir menn fengu miltisbrunasár á útlimi en læknuðust.“ Hættulegt mönnum og dýrum „Smithætta er fyrir flestar dýra tegundir með heitu blóði og fyrir fólk. Þrjú mismunandi form eru á miltisbruna. Innvortis blæð ingar og drep er algengast hjá búfé. Lífshættulegar sýkingar í öndunar færum koma fyrir hjá fólki sem andar að sér gróum sýklanna. En útbrot á húð, drepkýli, eru algengust hjá fólki. Að minnsta kosti 10 manns hafa látist af völdum miltisbruna hér á landi og margir tugir manna hafa veikst, sem tekist hefur að lækna. Erlendis dó fólk þúsundum saman úr miltisbrandi áður fyrr. Skepnur sem dóu úr miltisbrandi voru grafnar djúpt og girt í kringum grafirnar. Ef jörðin er látin óhreyfð, á stöðum sem merktir hafa verið, þá er smithættan engin. Miltisbrunahræ eru ekki lengur grafin heldur brennd til ösku og/eða sótthreinsuð í formalíni. Hóf að merkja miltisbrunagrafir árið 2004 á eigin kostnað „Ég fór að undirbúa merkingar á gröfunum árið 2004. Eftir að ég hætti störfum hjá yfirdýralækni um 2006 hefur þetta starf, þ.e. öflun upplýs inga, staðsetning, merking og skrán ing, að mestu verið sjálfboðavinna mín, en kostnaður, sem undirritaður hefur greitt úr eigin vasa vegna þessa verks er hár. Matvælastofnunin mun þó greiða útlagðan kostnað.“ Guðni Ágústson og Bílaland björguðu málum „Varla er sanngjarnt að láta eftir launin mín standa undir vinnu okkar RANGÁRVALLASÝSLA: (A1 A9) Yztabæli Eyjafjöllum (2 staðir), Meiritunga (2 staðir), Kaldakinn (2 Staðir), (Lýtingsstaðir á skoðun) VESTMANNAEYJAR: Einn maður lést (A10) ÁRNESSÝSLA Austan Ölfusár: (A11 A25) Hamrar Grímsnesi (frá 16 og 17. öld) Úthlíð, Hjálmsstaðir (2 staðir) Ketilvellir Eyvindartunga Lækur SSýrlækur Krókur Eyrarbakki (2 staðir við Móskurð) Tunga/Hólar, VÍragerði ÁRNESSÝSLA Vestan Ölfusár: (A30 A36) Hagavík Þórustaðir (3 staðir) StóriHáls Gljúfurárholt Arnarbæli Hvammur Þorkelsgerði GULLBRINGUSÝSLA: (A42 A49) Suðurkot Sjónarhóll Ás Ófriðarstaðir (Jófríðarstaðir) Urriðakot (2 staðir) Hraunsholt (2 staðir, grafir tæmdar og smiti eytt með formalíni) REYKJAVÍK OG KJÓS: (A50 A63) Reykjavík (? staðir) Breiðholt Sunnuhvoll (Klambratún) Hlemmur Miðdalur (2 staðir) Hraðastaðir Sólvellir BORGARFJÖRÐUR: (A101a A105) Skáneyjarkot Skáney (a.m.k.5 staðir) Laugavellir Giljar, Grímsstaðir Árdalur MÝRASÝSLA: (A111 – A121) Síðumúli Fróðastaðir Hallkelsstaðir (svæði) Galtarholt DALASÝSLA: (A141 – A160) Háafell Hamraendar Skriðukot Hólar StóriGaltardalur Kjallaksstaðir Harastaðir Skarðsstöð Ólafsdalur ABARÐ, VBARÐ, VÍS, NÍS, STR.sýsl: (A170 – A194) Gillastaðir Barmar Reykhólar Saurbær MinniHattardalur Birnustaðir Lágidalur Grund á Drangsnesi Gautshamar Drangsnesi Smiðjuhús í Húsadal Brunngil í Bitru HÚNAVATNSSÝSLUR: (201 – 220) Ánastaðir (2 staðir) Höskuldsstaðir Þórormstunga Grímstunguheiði Guðrúnarstaðir SKAGAFJÖRÐUR: (A221 – 222 AB242) Skarðsá Lækur (Viðvíkurhreppi) Hólakot AFljót EYJAFJÖRÐUR: (A231 – A236) Háls Gata Árskógsströnd Krossanes (2 staðir) Ytragil, Hólsgerði Svertingsstaðir (2 staðir) SÞING: (A241 – A243) Grænavatn (2 staðir) Grundartóft Kálfaströnd NÞING, MÚLASÝSLUR: (A301 – A322) Jaðar, Engihlíð Svínabakkar, Hauksstaðir Hof, Hrappsstaðir Heiðarsel Sleðbrjótssel Hofteigur HÉRAÐ: (A331 – A350) Hafrafell Staffell Ekkjufell Kross Ormarsstaðir Refsmýri Hlíðasel Skeggjastaðir Meðalnes Skriðuklaustur VELLIR: (A351 – A355) Víkingsstaðir Jaðar Ketilsstaðir Keldhólar Mjóanes AUSTFIRÐIR: (A361 – 365) Brekka Norðfjörður (Júdasarbali) Hólmaháls Hólmar Slétta SUÐURFIRÐIR: (A370 – A377) Skálavík Berunes Dalir (3 staðir) Hólagerði Berufjörður Teigarhorn Búlandsnes Djúpivogur (á Tanga) ASKAFTAFELLSSÝSLA austan Fljóta: (A391 – A393) Bær í Lóni Brekkubær í Nesjum Bjarnanes (ómerkt) ASKAFTAFELLSSÝSLA vestan Fljóta: (A401 – A404) Stóraból Einholt (2 staðir) Fell Miltisbrunagrafir á Íslandi 2020 – Eftirtaldir bæir eru á lista Sigurðar Sigurðarsonar yfir miltisbrunasýkingar eða rökstuddan grun um þær – Númer á merktum gröfum eru innan sviga Ólöf Erla Halldórsdóttir og Sigurður Sigurðarson við Renault-bifreið sem Bílaland lánaði þeim endurgjaldslaust í hringferð um landið til að gera lokaúttekt á merkingum á miltisbrunagröfum. Þetta ómetanlega framtak hófst árið 2004 og hefur alfarið verið að frumkvæði Sigurðar og að mestu á hans eigin kostnað. Bænda 16. júlí Sími: 563 0300 / Netfang: bbl@bondi.is / bbl.is 41,9% fólks á landsbyggðinni les Bændablaðið 21,9% 41,9% á landsbyggðinni á höfuðborgarsvæðinu 29,2% landsmanna lesa Bændablaðið Lestur Bændablaðsins: BÆNDABLAÐIÐ ER GEFIÐ ÚT Í 32 ÞÚSUND EINTÖKUM Á TVEGGJA VIKNA FRESTI Heimild: Prentmiðlakönnun Gallup, okt.-des. 2019. Aldur 12-80 ára. Hvar auglýsir þú? 2,2% 5,2% 9,1% 5,8% 19,0% 21,9% 41,9% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% Mannlíf Viðskiptablaðið DV Stundin Morgunblaðið Fréttablaðið Bændablaðið Prentmiðlar - meðallestur á landsbyggðinni

Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

Bændablaðið

Bændablaðið

Beinir tenglar