Morgunblaðið - 15.02.2020, Side 15

FRÉTTIR 15
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Reykjavíkurborg hefur krafið Jöfn-
unarsjóð sveitarfélaga um sex millj-
arða króna vegna vangoldinna fram-
laga á árunum 2015-2018.
Krafan var send fjármála- og efna-
hagsráðuneytinu 20. desember en
hún er nú til meðferðar hjá Ríkis-
lögmanni.
Borgarlögmaður vísar í kröfu-
gerðinni til dóms Hæstaréttar 14.
maí í fyrra í máli 34/2018.
„Í umræddu máli komst Hæsti-
réttur Íslands að þeirri niðurstöðu
… að óheimilt hafi verið … að fella
niður jöfnunarframlag til sveitar-
félagsins Grímsnes- og Grafnings-
hrepps úr Jöfnunarsjóði sveitar-
félaga samkvæmt lögum nr. 4/1995
um tekjustofna sveitarfélaga.
Með hliðsjón af niðurstöðu Hæsta-
réttar í máli 34/2018 telur Reykja-
víkurborg að borgin hafi verið úti-
lokuð með ólögmætum hætti frá því
að eiga möguleika á að hljóta tiltekin
framlög úr Jöfnunarsjóði sveitarfé-
laga. Af þeirri ástæðu krefst Reykja-
víkurborg þess að íslenska ríkið
greiði Reykjavíkurborg fjárhæð sem
nemur tekjujöfnunarframlögum,
jöfnunarframlögum vegna reksturs
grunnskóla og framlögum til nýbúa-
fræðslu fyrir árin 2015-2018.
Krefjast vaxta og dráttarvaxta
Er því gerð krafa um að íslenska
ríkið greiði Reykjavíkurborg saman-
lagt kr. 5.860.817.432, eða sem nem-
ur samanlagðri fjárhæð framan-
greindra framlaga. Jafnframt er
gerð krafa um að fjárhæð hvers
framlags verði greidd með vöxt-
um … Auk þess er áskilinn réttur til
að krefjast dráttarvaxta af framan-
greindri fjárhæð,“ segir í kröfugerð
borgarlögmanns í málinu. Til viðbót-
ar gerir borgin kröfu um að út-
gjaldajöfnunarframlag fyrir árin
2015-18 verði endurákvarðað til
hækkunar og að Reykjavíkurborg
verði úthlutað framlagi vegna lækk-
unar tekna af fasteignasköttum. En
krafan gæti leitt til þess að framlög
til annarra sveitarfélaga verði
endurmetin til lækkunar sömu ár.
„Jafnframt er þess krafist að
Reykjavíkurborg hljóti framvegis
framlög úr Jöfnunarsjóði sveitar-
félaga til jafns við önnur sveitar-
félög, þ.m.t. fyrir árið 2019.“
Borgarlögmaður rökstuddi kröfu
sína með lagarökum. Þá meðal ann-
ars þeim að ákvæði reglugerða sem
kveða á um framangreind framlög
skorti fullnægjandi lagastoð.
„Í reglugerðum þessum er ýmist
að finna ákvæði um reiknireglur sem
útiloka Reykjavíkurborg frá því að
hljóta umrædd framlög eða ákvæði
sem útiloka Reykjavíkurborg berum
orðum frá því að hljóta framlög. Þá
skerða ákvæði reglugerðar nr. 1088/
2018 um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga
verulega útgjaldajöfnunarframlög
til Reykjavíkurborgar umfram það
sem gildir um önnur sveitarfélög,“
skrifaði borgarlögmaður m.a.
Sett fram í sex liðum
Krafan er í sex liðum. Í fyrsta lagi
að ríkið greiði 2,62 milljarða eða
jafngildi fjárhæðar sem borgin hafi
átt rétt á að fá úthlutað sem jöfn-
unarsjóðsframlag fyrir 2015-18.
Í öðru lagi að ríkið greiði 2,13
milljarða sem jafngildi fjárhæð jöfn-
unarframlaga vegna reksturs grunn-
skóla árin 2015-2017.
Í þriðja lagi að ríkið greiði borg-
inni 929,37 milljónir sem jafngildi
fjárhæð framlaga til kennslu nem-
enda með íslensku sem annað tungu-
mál, eða svonefndrar nýbúafræðslu.
Í fjórða lagi að jöfnunarsjóður
endurákvarði úthlutun útgjaldajöfn-
unarframlaga fyrir árin 2015-18.
Í fimmta lagi að borgin fái úthlut-
að framlögum samkvæmt ákvæði um
tekjustofna sveitarfélaga. Loks er
sjötta krafan að greiddir skuli vextir
af henni eigi síðar en 20. janúar síð-
astliðinn.
Hjá Ríkislögmanni fengust þær
upplýsingar að málið væri í umsagn-
arferli. Óvíst væri um næstu skref og
tímasetningar í því efni.
Borgin fer fram á sex milljarða
 Gerir kröfu á Jöfnunarsjóð sveitarfélaga  Borgin krefst auk þess vaxta og dráttarvaxta af kröfunni
 Um 930 milljónir af kröfunni eru tilkomnar vegna kostnaðar við að kenna erlendum börnum íslensku
Morgunblaðið/Ómar
Ráðhúsið Borgin telur sig eiga inni framlög vegna tímabilsins 2015-18.
Krafa borgarinnar vegna íslenskukennslu
Námið er hluti af nýbúafræðslu
Heildar framlag, m.kr.
2015 2016 2017 2018
Ár
Fjöldi
barna
Framlag á
hvert barn, kr.
Alls,
m.kr.
2015 1.507 130.000 195,9
2016 1.521 130.000 197,7
2017 1.871 130.000 243,2
2018 2.250 130.000 292,5
Samtals 929,4
19
5,
9
19
7,7
24
3,
2
29
2,
5
Bjarni Jónsson,
varaþingmaður
VG, segir að ef
Jöfnunarsjóður
þurfi að greiða
borginni sex
milljarða kröfu
muni það setja
samstarf
sveitar-
félaganna á Ís-
landi í uppnám.
Jafnframt kunni sveitarfélög
sem reiða sig á framlög úr sjóðn-
um jafnvel að missa fótanna. Ef
borgin vinni málið séu bæði
brostnar forsendur fyrir hlutverki
sjóðsins og trausti milli sveitar-
félaga.
Bjarni er formaður sveitar-
stjórnarráðs VG en hann sat í
stjórn Jöfnunarsjóðs í átta ár áður
en hann settist í stjórn Sambands
íslenskra sveitarfélaga (SÍS) eftir
sveitarstjórnarkosningarnar 2018.
„Þessar kröfur eru í yfirferð hjá
Ríkislögmanni og Jöfnunarsjóður
þarf að taka afstöðu til þeirra og
mun væntanlega hafna þeim. Þá
hafa menn tækifæri til að fara í
dómsmál, á grundvelli þess sem
gerðist hjá Grímsnes- og Grafn-
ingshreppi og sveitarfélögum sem
sóttu meintan rétt sinn eftir að
hafa fengið skert framlög úr sjóðn-
um vegna mikilla tekna,“ segir
Bjarni sem vakti fyrstur máls á
kröfu borgarinnar í þingræðu 28.
janúar sl. Til umræðu var stefnu-
mótandi áætlun í málefnum
sveitarfélaga fyrir árin 2019-2033
og aðgerðaáætlun fyrir árin 2019-
2023.
Bjarni rifjar upp að Jöfnunar-
sjóður hafi haft það hlutverk að
vera miðlunarsjóður til þess að
jafna stöðu sveitarfélaganna til að
standa undir lögbundnum verk-
efnum. Það muni þurrka upp sjóð-
inn ef fallist verði á greiðslu kröf-
unnar úr sjóðnum.
„Sveitarstjórnarmenn hvísla því
á milli sín að þetta gæti sprengt
upp samband sveitarfélaga, að
sveitarfélögin á landsbyggðinni og
mögulega fleiri sveitarfélög, gætu
jafnvel skilið borgina eftir, á hvorn
veginn sem það færi,“ segir hann.
Myndi setja samstarf sveitar-
félaganna á Íslandi í uppnám
KRAFAN Á HENDUR JÖFNUNARSJÓÐI
Bjarni
Jónsson
Teitur Árnason sigr-
aði í slaktaumatölti í
Meistaradeildinni í
hestaíþróttum. Hann
sat Brúneyju frá Graf-
arkoti og var efstur
bæði í A-úrslitum og
forkeppni. Keppnin
fór fram í TH-höllinni
hjá Fáki í Reykjavík á
fimmtudagskvöldið.
Í öðru sæti varð
Arnar Bjarki Sigurð-
arson á Hrafnfaxa frá
Skeggsstöðum og
þriðji varð Árni Björn
Pálsson á Hátíð frá
Hemlu II.
Efstur í einstakl-
ingskeppninni er Jakob Svavar Sig-
urðsson með 18 stig og Árni Björn
Pálsson er í öðru sæti með 14 stig.
Lið Hjarðartúns er efst í keppni lið-
anna.
Næsta keppni Meistaradeild-
arinnar verður fimmtudaginn 27.
febrúar. Þá verður keppt í fimm-
gangi í Samskipahöllinni hjá Spretti
í Kópavogi.
Teitur sigraði
í slaka taumnum
 Jakob efstur í Meistaradeild
Ljósmynd/Petra Lönnqvist
Slök Teitur Árnason og Brúney frá Grafarkoti
sigruðu í slaktaumatölti í Meistaradeildinni.
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Miðstöð íslenskra
bókmennta
auglýsir eftir
styrkumsóknum
Þýðingastyrkir
Til að þýða á íslensku mikilvæg verk úr
samtímanum, erlendar fagurbókmenntir
og fræðirit. Einnig myndríkar bækur fyrir
börn og ungmenni.
Barna- og ungmennabóka–
sjóðurinn Auður
Til útgáfu vandaðra bóka sem skrifaðar
eru á íslensku, fyrir yngri lesendur.
Umsóknarfrestur
er til 16. mars 2019
Umsóknareyðublöð
og nánari upplýsingar
á www.islit.is
Til útgáfu og miðlunar íslenskra ritverka,
þar sem kappkostað er að styrkja verk
sem hafa menningarlegt og þekkingar-
fræðilegt gildi.
Útgáfustyrkir
Allt um sjávarútveg