Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Page 76

Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Page 76
Upp úr 1990 breyttust viöhorfin hratt og þrír höfundar vöktu mikla eftirtekt fyrir djarfar og litrfkar lýsingar á hinsegin viðfangsefnum. Kristín Ómarsdóttir sendi frá sér skáldsöguna Dyrnar þröngu árið 1995, þar sem sögusviðið er eins konar draumaheimur þar sem allt getur gerst - og gerist. Þórunn Björnsdóttir er stödd á Sikiley f ferðalagi með eiginmanni sínum, en þegar hann veikist skyndilega fer hún í ferðalag til borgarinnar Dyrnar þröngu, þar sem kynlegar persónur, losti og freistingar mæta henni á hverju götuhorni. Geir Svansson bókmenntafræðingur kemst svo að orði að skoðunarferð Þórunnar um borgina verði „eins konar rannsókn á (ófullnægðri/ ófuiinægjanlegri) þrá, hvort sem hún er gagn-, sam-, eða tvíkynhneigó." Kennslukonan fröken Hrís er ein þeirra sem haldin er óstjórnlegri þrá eftir Þórunni, og gegnum alla bókina gerir höfundur sér að leik aó skjöna kyngervi og „gera kynusla" á eftirminnilegan hátt. Z: Ástarsaga eftir Vigdísi Grímsdóttur kom út 1996 og var fyrsta íslenska skáldsagan sem fjaiiaði á opinskáan hátt um ástarsamband tveggja kvenna. Bókin hlaut mikla athygli ogvar með söluhæstu skáldsögum árið sem hún kom út. í blaöadómi kallaði Bergljót Davíðsdóttir Z: Ástarsögu „tímamótaverk sem hugsanlega brýtur blað í bókmenntahefð okkar og trúlega lengra en sjóndeildarhringur okkar nær.“ Sagan gerist á einni nóttu og segir frá Önnu, sem er dauðvona og fiýr af sjúkrahúsi til að ráða eigin dauðdaga. í samtölum og leit aðstandenda hennar, ástkonunnar Z, systurinnar Arnþrúðar og sambýlismanns hennar, rifjast upp fortíð þeirra allra. Eins og Geir Svansson hefur bent á er Z einmitt „úthýsti bókstafurinn" og á því greinilega samsvörun með félagslegri stöðu söguhetjunnar sem lesbíu. Geir bendir einnig á að Vigdís stilli upp samböndum systranna sem algjörum andstæðum; lesbíska sambandið erdauðadæmt en hið gagnkynhneigða er það hins vegar ekki. Þegar Z ákveður að viðurkenna ást sína á annarri konu og yfirgefur sambýlismann sinn kostar það hana fordæmingu vina, vandamanna og í raun þjóðfélagsins alls. Ástleitnar konur eru áberandi í Ijóðabók Vigdísar Grímsdóttur, Lendar elskhugans (1991), en mun opinskárri og meira „hinsegín" er Ijóðabók Böðvars Björnssonar frá árinu 1993, Dagbók Önnu Frík. Það hefur lítið farið fyrir þessari óvenjulegu bók sem er eins konar „coming out“-frásögn í bundnu máli, eða „ort undir rokkhætti" eins og höfundur tekur sjálfur fram í formála. í bókinni segir frá Önnu Frík, ungum homma sem kemur út úr skápnum og heldur á vit ævintýranna í útlöndum. „Gay Guide: Kaupmannahöfn aftanfrá" er heiti eins Ijóðsins, og í „Berlin Alexanderplatz" selur Anna sig á götuhornum og lestarstöðvum Berlínar. Guðbergur Bergsson er eitt frumlegasta og uppátektarsamasta „hinsegin" skáld íslendinga. Stærsta verk hans um hinsegin efni er skáld- sagan Sú kvalda ást sem hugarfylgsnin geyma, sem kom út 1993. Þar er sagt frá manni sem lifir að því er virðist vammlausu lífi, er eiginmaður og faðir og starfar í menntamálaráðuneytinu. Þegar hann hellir sér út í ástarsamband meó öðrum giftum manni verður útkoman flókinn vefur tilfinninga og spurt er spurninga um ástina, tilgang hennar og möguleika. Dagbókarskrifarinn reynir ítrekaó að negla sig fastan á ástmann sinn, en hefur ekki árangur sem erfiði. Dauðinn er sífellt nálægur í sögunni, og í greiningu sinni á bókinni í tímaritinu Skírni bendir Geir Svansson á að strax í formála fái lesandinn vitneskju um að dagbókarskrifarinn sé með alnæmi, og líklega ástmaður hans einnig. „Dauðinn vofir því yfir frásögninni eftir það og getur ekkí annað en litað hana." En Guðbergur hefur sent frá sér fleiri eftirminnilega texta þar sem reynsla samkynhneigðra er í brennidepli. í safnbókinni Tundurdufl - Erótískar sögur skrifaði Guðbergur lítinn þátt sem nefnist „Um endurtekna fundi." Þar segir frá skyndikynnum tveggja karlmanna, og Ifkt og í skáldsögunní er dregin upp mynd af ást í leynum, innantómri fullnægingu skyndikynnanna. í lokin stendur sögumaður frammi fyrir því að dýpri Maður verður að vera óhræddur við ástina hvert sem hún kann að stefna, hún er stöðugt á réttri leið, hún villist aldrei af vegum sínum og hún fer heldur ekki mannavillt. -- Guðbergur Bergsson (Sú kvalda ást sem hugarfylgsnin geyma) Mikið skelfilega eru kynvillingar kynvilltir og þeir kunna bara hreint ekkert annað svo ku þeir vera öfugir allir með tölu þó þeir eigi að vita það er stranglega bannað svo klæmast þeir líka og káfa á þér og öllum og kyssast jafnvel og margt verra þeir reyna netsokkum blúndunærbuxum mínípilsum úr næloni undir gráum tvídfötum leyna svo lifa þeir í dauðasyndunum saman og satans eldaðri blessun ákaft fagna ofurseldir erginnar lævísum losta uns logarnir þá sleikja upp til agna Böðvar Björnsson (Dagbók Önnu Frík)

x

Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78
https://timarit.is/publication/1493

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.