Ásgarður : blað starfsmanna ríkis og bæja - 15.05.1979, Blaðsíða 20

aðvaranir og áskoranir launþegasamtaka um að hætta
við að samþykkja ákvæði um riftun samninga, þá er það
ákvörðun samtakanna að boða til vinnustöðvunar á upp-
hafsdegi kjaraskerðingarákvæðanna.
Samstaða hefur tekist um, að vinnustöðvun verði
boðuð að þessu sinni miðvikudaginn 1. mars og fimmtu-
daginn 2. mars.
Stjórn BSRB hvetur alla til þátttöku í aðgerðunum en
getur ekki fyrirskipað slíkt. Hver einstakur verður að
taka ákvörðun um hlutdeild sína og samstöðu með öðr-
um.“
Síðan segir þar um aðstöðu BSRB:
„BSRB setti fram þá kröfu við gerð kjarasamningalag-
anna, og endurtók hana í síðustu samningsgerð, að segja
mætti upp kaupliðum samnings, ef röskun yrði á um-
saminni vísitölutryggingu eða veruleg rýrnun á kaup-
mætti.
Þessu var neitað af þeim sömu stjórnvöldum, sem nú
hafa rofið samninga við opinbera starfsmenn.
Vinnustöðvunin er algjör nauðvörn samtaka, sem mein-
að hefur verið að semja við sína viðsemjendur á jafn-
réttisgrundvelli.
Takist ekki að hrinda þeirri árás, sem riú er gerð á
nýfenginn samningsrétt BSRB og aðildarfélaga þess, þá
virðist næsta tilgangslítið að efna til viðræðna og samn-
ingagerðar í framtíðinni við ríkisvald og sveitastjórnir.
Það er því sjálf tilvera stéttarsamtaka okkar sem er
í húfi.“
Ávarpið er í heild birt í 2. tbl. Ásgarðs í mars 1978.
Refsihótanir stjórnvalda
Viðbrögð atvinnurekenda urðu mjög á einn veg.
VSI gaf út yfirlýsingu þar sem aðgerðirnar eru taldar
ólöglegar og brot á samningum og varði ábyrgð og skaða-
bótaskyldu samkvæmt almennum réttarreglum. Skoraði
VSÍ á alla þjóðholla íslendinga að virða lög landsins og
taka ekki þátt í ólöglegum aðgerðum.
Frá fjármálaráðuneytinu kom straumur af yfirlýsingum.
24. febrúar kom fréttatilkynning þaðan, þar sem fjall-
að var um fund fjármálaráðherra með formönnum BSRB
og BHM. Kom þar m. a. fram, að ráðherra hafði skorað
„... á formennina að hætta við hinar fyrirhuguðu að-
gerðir, sem væru ólöglegar og varða þá, sem þátt í
þeim tækju, bæði refsiábyrgð og frádrætti á launum.
Ráðherra benti á að í lögum um réttindi og skyldur
starfsmanna ríkisins eru ákvæði, sem kveða á um fvá-
drátt frá launum vegna óheimilla fjarvista starfsmanna,
en auk þess geta þær varðað refsingum."
Með fréttatilkynningunni var birt tilvísun til þessara
laga, þar sem m. a. sagði:
„Starfsmanni er skylt að vinna án endurgjalds yfir-
vinnu allt að tvöföldum þeim tíma, er hann hefur verið
frá starfi, án gildra forfalla eða hlíta því að dregið sé
af launum sem því nemur.
Nú sýnir starfsmaður óstundvísi og vanrækslu í starfi
sínu og lætur ekki skipast við áminningu yfirboðara og
varðar það brottvikningu um stundarsakir eða fyrir fullt
og allt, ef miklar sakir eru.“
Þá var í síðari fréttatilkynningu því harðlega mótmælt
að hér væri um „nauðvörn“ eða neyðarrétt að ræða.
28. febrúar felldi ríkisstjórn úr gildi umburðarbréf nr.
7/1968, en þar var heimild til starfsmanna að velja um,
hvort óheimilum fjarvistum skyldi mætt með fækkun á
sumarleyfisdögum eða aukavinnu. Síðan var í fréttatil-
kynningu ríkisstjórnar ítrekað að starfsmanni væri skyh
að vinna án endurgjalds yfirvinnu allt að tvöföldum þeim
tíma, er hann hefur verið frá starfi án gildra fort'alla
eða hlíta því, að dregið sé af launum sem því nemur.
Og sjálf ríkisstjórnin fjallar um málið og sendir þessa
frétt 27. febrúar:
„Á fundi ríkisstjórnarinnar í morgun, þar sem fjallað
var um hvatningu meiri hluta stjórnar BSRB og launa-
málaráðs BHM til starfsmanna ríkisins um að leggja nið-
ur vinnu þ. 1. og 2. mars n.k. í því skyni að mótmæla
lögum nr. 3/1978 um ráðstafanir í efnahagsmálum. var
eftirfarandi ályktun gerð:
Ríkisstjórnin telur, að hvatning og þátttaka af hálfu
starfsmanna ríkisins í ólöglegu verkfalli sé með öllu
ósamrýmanleg þeim trúnaðarskyldum, sem á starfsmönn-
um ríkisins hvíla.
Að óreyndu vill ríkisstjórnin treysta því, að starfsmenn
ríkisins taki ekki þátt í ólöglegu verkfalli og ítrekar yfir-
lýsingu fjármálaráðherra í fréttatilkynningu 24. febrúar
S.I., að farið verði að lögum varðandi viðurlög, þ. á m.
frádrátt á launum, vegna óheimilla fjarvista starfs-
manna.“
Sama daginn og vinnustöðvunin hófst gat BSRB fyrst
komið á framfæri sínum skýringum á launafrádrætti
vegna vinnustöðvunar. Var fréttin samin í samráði við
lögfræðing BSRB og kom í dagblöðum 1. mars.
„BSRB hefur í dag borist fréttatilkynning frá fjármála-
ráðuneytinu.
Sú ákvörðun ráðuneytisins að fella nú úr gildi heimild
um val starfsmanna mn leiðir til að mæta fjarvistum er
tilraun til að hræða starfsfólk frá þátttöku í vinnustöðv-
un með ógnun um stórfelld fjárútlát.
Jafnframt er nefnilega dreift þeirri hugmynd, að ríkið
geti dregið frá launum yfirvinnukaup í tvöfaldan þann
tíma, sem starfsmenn eru fjarverandi, eða sem svarar
32% af mánaðarkaupi, vegna tveggja daga fjarvista.
Sannleikurinn er hins vegar sá, að afturköllun um-
burðarbréfsins breytir engu um upphæð þá, sem krefjast
mætti í frádrætti af launum.
Þessum ákvæðum hefur verið beitt nokkrum sinnum
(t. d. gagnvart BHM og kennurum) og nam þá frádrátt-
urinn 9.8% af mánaðarkaupi fyrir tvo daga. Lætur það
nærri að vera sú upphæð, sem ríkið hefði þurft að greiða
starfsmanni, sem mætir til vinnu.
20
ASGARÐU R