Ásgarður : blað starfsmanna ríkis og bæja - 15.05.1979, Blaðsíða 22

nefningu BSRB og starfaði Björn Arnórsson, hagfræð-
ingur með honum.
Þegar í upphafi hófst samstarf meðal fulltrúa BSRB
og ASÍ í nefndinni, en fulltrúar Alþýðubadalags, Al-
þýðuflokks og Samtaka frjálslyndra og vinstri bættust
í þann hóp undir lokin. Sendu þessir aðilar frá sér sam-
eiginlegt álit, svo sem síðar getur.
Fljótlega komu upp mótsetningar innan nefndarinnar
um fjölmörg atriði, sem of langt væri að rekja hér. For-
maður nefndarinnar lagði fram „Frumdrög að áliti verð-
bólgunefndar" 28. febr. 1977. Þar var mjög almennt
fjallað um fjárfestingar, en því skýrar kveðið á um
kjaraskerðingar. Þá var í fyrstu frumdrögunum að finna
hugmyndir um, að Verðbólgunefnd yrði varanleg stofn-
un.
Þessu mótmælti fulltrúi BSRB þegar á þeim fundi, er
fyrstu frumdrögin voru lögð fram og taldi þetta þrengja
samningsrétt aðila vinunmarkaðarins óhæfilega. Var þá
orðalagi nokkuð breytt, en innihaldið var hið sama.
„Frumdrögin" voru í heild lögð fyrir samninganefnd
BSRB til umræðu og umsagnar. Kom m. a. fram í sam-
þykkt samninganefndar:
„1. Áhersla er lögð á að samningsréttur samtaka launa-
fólks sé ekki skertur.
2. Kjarasamningar þeir, sem framundan eru, verði und-
irbúnir og gerðir samkvæmt gildandi lögum og
venjum.
3. Jafnhliða viðræðum um nýja kjarasamninga er
nauðsynlegt, að samninganefndir aðila ræði við
ríkisstjórnina um aðgerðir í efnahagsmálum til þess
að tryggja kaupmátt launa og fulla atvinnu.
Af hálfu launþegasamtakanna fari slíkar viðræð-
ur fram á vegum aðalsamninganefnda þeirra með
milligöngu undirnefnda.“
Verðbólgunefndin skilaði margklofin af sér álitum
þann 8. febrúar 1978, eins og áður segir. Auk fulltrúa
BSRB stóðu 4 aðrir nefndarmanna að sameiginlegu áliti
og er það birt f Ásgarði 2. tbl. 1978 á bls. 16, en þar
segir m. a.:
„Samkomulag 5 fulltrúa í verðbólgunefnd er þannig
byggt á því grundvallaratriði, að ekki verði hrófiað við
kjarasamningum, full atvinna haldist og dregið verði
úr verðbólgu með verðlækkunaraðgerðum."
Fulltrúar ASÍ og BSRB tóku sérstaklega fram að
samtökin væru reiðubúin til viðræðna við ríkisstjórn-
ina á grundvelli þessara tillagna. Auk þess lét Kristján
Thorlacius bóka eftirfarandi:
„Til viðbótar þeim yfirlýsingum og tillögum, sem ég
stend að, ásamt fjórum öðrum nefndarmönnum í verð-
bólgunefnd, vil ég taka fram eftirfarandi:
Ein af meginorsökum hinnar hröðu verðbólguaukn-
ingar á síðari árum er, að mínum dómi, óhagkvæm
og skipulagslaus fjárfesting á vegum hins opinbera og
annarra aðila í þjóðfélaginu. Þessari öru fjárfestingu
hefur fylgt óhófleg og stórvarasöm skuldasöfnun er-
lendis.
Ég tel að jafnframt því sem gerðar eru ráðstafanir
til lagfæringar á skipulagi fjárfestingamála til lengri
tíma, sé rétt að hefjast handa þegar á þessu ári og
hægja nokkuð á fjárfestingu, sem unnt er að fresta,
jafnvel þó þörf sé.“
Febrúarlög 1978
Niðurstöður urðu þó þær, að ríkisstjórn gekk þvert
gegn tillögum ASÍ og BSRB og fékk samþykkt lög
(nr. 3/1978) um að á árinu 1978 skyldu verðbætur á
laun ekki hækka meir en sem svaraði helmingi hækk-
unar verðbótavísitölu og verðbótaauka skv. útreikn-
ingum Kauplagsnefndar, þó þannig að verðbætur fvrir
hverja prósentuhækkun verðbótavísitölu að meðtöld-
um verðbótaauka, skyldi aldrei fara undir 880 kr. á
mánuði miðað við heildarlaunagreiðslur.
Auk þess voru gerðar breytingar á tekjutryggingum,
barnabótum, vörugjaldi o. fl.
Þessi lög komu til framkvæmda 1. mars og var ein-
dregið mótmælt af samtökum launafólks, eins og segir
annars staðar í þessari skýrslu. (Sjá 4. kafla). Gerð var
rækileg grein fyrir kjaraskerðingunni í Ásgarði 2. tbl.
1978.
14. mars sendi samninganefnd BSRB bréf, þar sem
krafist var fullra vísitölubóta á laun sbr. kjarasamn-
ing undirritaðan 25. okt. 1977. 31. mars var viðræðu-
fundur með samningsaðilum. Lagði fjármálaráðherra
þar fram bréf, þar sem kröfum BSRB var alfaríð
hafnað. Urðu viðræðufundir samningsaðila um þetta
mál ekki fleiri.
Maí-lögin 1978
24. maí setti ríkisstjórnin síðan ný bráðabirgðalög,
þar sem nokkuð var dregið úr kjaraskerðingunni. Sam-
kvæmt þessu voru greiddar fullar verðbætur á þau
laun er voru 115 þúsund í desember 1977 (ca. 2. þrep
1. launaflokks). Síðan átti að greiða sömu krónutölu
á laun upp að tvöfaldri þeirri upphæð (eða upp í 3.
þrep 22. launaflokks.) Þar fyrir ofan yrði aðeins greidd
hálf vísitala, sem áður. Aukabætur þessar komu ein-
göngu á dagvinnulaun og röskuðu því mjög hlutfalli
dagvinnu annars vegar og yfirvinnu, vaktaálags og
fleiri greiðslna hins vegar.
Skerðing daglauna nam rúmum 5 þúsund krónum
í 5. lfl., rúmum 12 þúsund í 10. Ifl. og tæpum 21 þús.
í 20. lfl., svo dæmi séu nefnd.
Ríkisstjórnin dró nokkuð úr kjaraskerðingarlögunum
frá því í febrúar með bráðabirgðalögum frá 24.. maí
1978. — Stjórn BSRB gerði samþykkt með öllum atkvæð-
um á fundi 25. maí þar sem ítrekuð var krafan um að
22
ÁSGARÐU R