BSRB blaðið - 01.04.1986, Blaðsíða 42

eftir Ólaf Bjarna Guðnason
A
F
Á ÆFINGUM A
„ÞÁ SKAL ÉG KLÍFA Á KJÖL ...“
Ljósin í salnum lækka, tjaldið er
dregið frá og inn á sviðið gengur grann-
vaxinn maður, með herðakistil, skarp-
leitur og garpslegur á svip, kvikur í öll-
um hreyfingum. Hann ræðir ástandið
við hirð Játvarðs Englandskonungs í
nokkrum galsa, og hefur þar ýmislegt í
flimtingum, en gætir þó sífellt meiri
beiskju, eftir því sem á líður. Þar kem-
ur, að hann segir:
Og fyrst mér reynist ekki í ástum
fœrt,
að kœta þessa tungumjúku tíð,
þá skal ég klífa á kjöl með hrotta-
skap
sem hatar glys og glaum vors aldar-
háttar.
Og eftir slíka yfirlýsingu ætti það ekki
að vefjast fyrir nokkrum áhorfanda
hvað í vændum er.
Það eru reyndar engin sviðsljós og
engin tjöld til að draga frá. Það er eng-
in sviðsmynd og lítið af leikmunum.
Þar að auki er ekkert svið.
Það er verið að æfa leikritið Ríkharð
III, eftir Shakespeare, og æfingarnar
fara fram í Jóns Þorsteinssonar hús-
inu. Engir búningar, ekkert, sem
blekkir, hér gera leikarar enn stans á
viðkvæmustu augnablikum, stökkva út
úr karaktérnum, hvessa augun á hvísl-
arann og spyrja hvað kemur næst.
Nema þeir, sem enn eru með handritin
í höndunum auðvitað.
Við grípum þar niður, sem verið er
að æfa fyrsta atriði annars þáttar. Þar
gerir hinn deyjandi Játvarður kóngur
lokatilraun til að sætta deilandi fylk-
ingar meðal hirðmanna sinna. Hann er
studdur inn á leiksviðið og til hásætis-
ins, en síðan skipa hinar andstæðu
fylkingar hirðmanna sér sitt til hvorrar
handar honum.
Kóngur kallar fyrir sig deiluaðila
einn af öðrum, og biður þá sættast heil-
um sáttum. Og þeir gera það, fyrir orð
kóngs, en fara síðan til sinna banda-
manna, sitt hvoru megin við hásætið.
Og þá kemur Ríkharður hertogi af
Glostri inn og ætlar að taka til máls, en
leikstjórinn, John Burgess, grípur
frammí fyrir honum, og lýsir óánægju
sinni með það sem komið er.
Eftir því, sem deiluaðilar eru kallað-
ir fyrir hásætið og sættast þar, eiga þeir
að fjarlægjast hásætið til beggja hliða.
Þannig á kóngur að einangrast merkj-
anlega, eftir því, sem líður á atriðið,
meðan hópar andstæðinga fjarlægjast
hásætið. Og svo verður að byrja upp á
nýtt.
Gunnar Eyjólfsson, sem leikur Ját-
varð, sprettur á fætur og gengur ásamt
öðrum leikendum aftast í salinn. Þar
verður hann skyndilega ósköp heilsu-
leysislegur, styður sig við Hasting
lávarð, sem Flosi Olafsson leikur og
þeir halda í átt að hásætinu. Þeir kom-
ast ekki þangað í þeirri tilraun, því
leikstjórinn vill sjá inngönguna aftur,
og leiðréttir hana; vill að kóngurinn
styðjist líka við Kjartan Bjargmunds-
son, sem leikur Dorset.
Síðan gengur atriðið snurðulítið
fram að innkomu Ríkharðar. Þegar
þar að kemur setur Helgi Skúlason
upp viðeigandi svip og gengur rösklega
inn og lýsir ánægju sinni með þær sætt-
ir sem tekist hafa og lýsir sáttavilja
sínum. Gangandi afsíðis, geislandi af
meinfýsinni gleði, segir hann:
ég veit ekki um þann Englending á
lífi
sem hugur minn ber hót af kala til,
fremur en barns, er borið var í nótt.
Eg þakka guði mína mildu lund.
Þetta segir hann hafandi nýlega skipað
fyrir um morð á bróður sínum hertog-
anum af Klarens. Og Ríkharður mun
verða valdur að dauða flestra þeirra,
sem viðstaddir eru, þegar hann mælir
þessi orð.
Leikstjórinn er hugsi.
42 BSRB-blaöiö