Fiskifréttir - 08.06.2001, Blaðsíða 38

38
FISKIFRETTIR 8. júní 2001
Halaveðrið
þangað sökk hann og komust
mennirnir við illan leik í björgun-
arbátana og eftir nokkurra klukku-
stunda hrakninga var þeim bjargað
um borð í annan þýskan togara sem
hélt með þá til Reykjavíkur. Voru
sumir skipbrotsmanna aðfram-
komnir er þeir björguðust og voru
lagðir í sjúkrahús í Reykjavík þar
sem þeir jöfnuðu sig brátt.
Allir bátar komu
að - nema einn
Þótt Veðurstofan hefði gert ráð
fyrir illviðri í spá sinni um morg-
uninn urðu veðrabreytingar meiri
og fyrr en ráð hafði verið fyrir gert.
Þegar um hádegi var komið hið
versta veður við Suðvesturland, há-
vaðarok og snjókoma, svo mikil að
vart sást út úr augunum. Fjölmarg-
ir vélbátar höfðu farið á sjó frá ver-
stöðvunum við Faxaflóa um nótt-
ina og voru menn uggandi um af-
drif þeirra. Upp úr hádegi fóru þeir
að koma að og höfðu hreppt
aftakaveður og slæmt sjólag á leið-
inni í land. Ekkert hafði þó orðið
að hjá þeim. Undir kvöld voru allir
bátar komnir til hafnar nema vél-
báturinn Sólveig frá Isafirði, en bát
þennan hafði Oskar Halldórsson
útgerðarmaður á leigu og gerði út
frá Reykjavík. Sést hafði til bátsins
um það leyti sem óveðrið var að
bresta á. Var hann þá út af Stafnesi
og virtust bátsverjar langt komnir
við að draga línuna.
Suðvestan hvassviðrið tók að
ganga niður þegar leið á daginn og
aðfaranótt sunnudagsins var skap-
legt veður. A mörgu mátti þó
greina að friðurinn yrði brátt úti
þar sem loftvog hélt stöðugt áfram
að falla. Snemma á sunnudags-
morgni 8. febrúar tók að hvessa af
norðaustri og á skammri stundu var
komið fárviðri og glórulaus stór-
hríð í höfuðborginni. Mældist
vindhraðinn í Reykjavík 10-11
vindstig og mun hvassara var í
hryðjum og var þá varla stætt á göt-
um bæjarins. Var ljóst að skip sem
lágu í höfninni voru í hættu, en það
þótti þó bót í máli að enginn bátur
hafði farið á sjó um morguninn,
Togararnir færðu mikla
björg í bú, en það voru
mörg handtök sem
þurfti bæði við veiðarn-
ar, uppskipunina og við
vinnslu aflans. Myndin
er af uppskipun úr tog-
ara í Reykjavíkurhöfn.
hvorki frá Reykjavík né öðrum ver-
stöðvum við Faxaflóa.
Skip, sem voru í höfninni, voru í
mikilli hættu um tíma. Togarinn
Austri lá í höfn í Viðey og var á-
höfnin um borð. Hann slitnaði
fljótlega frá bryggju og tóku skip-
verjar það til bragðs að sigla hon-
um inn á ytri höfnina í Reykjavík
og þar tókst þeim að halda sjó á
meðan ofsinn stóð yfir. Flutninga-
skipin Island og Björklund sem
lágu í vesturhöfninni urðu bæði
fyrir skemmdum er þau börðust
utan í bryggjuna og í austurhöfn-
inni slitnaði kolaskipið Gaupen
upp og rak í land. Nokkrir bátar
sukku í höfninni og skemmdir urðu
á tveimur stærstu bryggjunum. Þá
komst farþegaskipið Suðurland í
hann krappan á leið frá Reykjavík
upp á Akranes. Var skipið komið á-
leiðis er skipstjórnarmennirnir á-
kváðu að snúa við en svo var sort-
inn mikill að þeir lentu í erftðleik-
um með að komast aftur inn á
Reykjavíkurhöfn. I Reykjavík urðu
víða skemmdir á húsum og sem
dæmi um slíkt má nefna að þak tók
af húsi við Laugaveg í einu lagi. Þá
urðu einnig miklar skemmdir á
símalínum og mátti heita að síma-
sambandslaust væri orðið þegar ó-
veðrið dúraði loksins.
Það þótti ljóst að fyrst óveðrið
var svo magnað á suðvesturhorni
landsins hlyti það að hafa verið ó-
skaplegt á Norður- og Vesturlandi.
Óttast var að manntjón hefði orðið
í óveðrinu og kom fljótt í ljós að sá
uggur var á rökum reistur. Strax og
færi gafst var hafin leit að Sólveigu
og voru gengnar fjörur á Suður-
nesjum. Þar fannst brak úr bátnum
rekið á land, m.a. léttbáturinn. Lík-
ur bentu til þess að báturinn hefði
lagt af stað til lands um svipað leyti
og óveðrið brast á en lent of sunn-
arlega og strandað á Stafnesskerj-
um. Rifjaðist það þá upp fyrir
kunningjum Björns H. Guðmunds-
sonar, sem var skipstjóri á bátnum,
að hann hefði skömmu áður látið
þau orð falla að sjórinn yrði sér
ekki að fjörtjóni, heldur landið.
Harmleikur á
Snæfellsnesi
Fréttir bárust einnig fljótlega af
því að Gullfoss, sem var á leið til
útlanda, hefði fengið á sig brotsjó.
Einn skipverja, sem staddur var á
þilfari þegar sjórinn reið yfir skip-
ið, kastaðist á lestarlúgu og hlaut
svo mikil meiðsli að hann lést
skömmu síðar. Meðal farþega á
Gullfossi voru skipbrotsmennirnir
af Wilhelm Júrgens, sem bjargast
höfðu naumlega nokkrum dögum
áður. Þá bárust fljótlega fréttir af
harmleik sem orðið hafði á Snæ-
fellsnesi. Tvö börn frá bænum
Flysjustöðum í Kolbeinsstaða-
hreppi höfðu verið send spölkorn
frá bænum á sunnudagsmorgun til
að líta eftir hestum. Aður en þau
komust heim aftur skall hríðarbyl-
urinn á og brá þá faðir þeirra við og
fór til móts við þau. Þrátt fyrir sort-
ann fann hann börnin en slíkur var
veðurofsinn að hann villtist og
fann ekki bæinn. Var hann á hrakn-
ingum með börnin allan daginn en
um kvöldið dóu þau bæði í hönd-
um hans. Maðurinn komst hins
vegar sjálfur við illan leik til bæjar.
Þennan dag urðu einnig tveir karl-
menn og ein kona úti á Norður-
landi en þar varð jafnframt víða
mikið eignatjón.
Flestir togaranna á Hal-
anum og Selvogsbanka
Nú er að segja frá togaraflotan-
um. Sem fyrr greinir lá togarinn
Austri í höfn í Reykjavík en þar
voru einnig Skúli fógeti og Baldur.
í Hafnarfjarðarhöfn lá togarinn
Menja og þar var einnig togarinn
James Long, sem var eign Hellyer-
bræðra. Nokkrir íslenskir togarar
voru erlendis um þessar mundir:
Snorri goði, Glaður, Otur, Apríl,
Hávarður Isfirðingur og Hafsteinn.
Togarinn Kári Sölmundarson hafði
verið í söluferð til útlanda en var
nýlega lagður af stað heimleiðis er
óveðrið skall á og sakaði ekki.
Nokkrir togarar voru að veiðum
á Selvogsbanka. Voru það togar-
arnir Maí, Víðir, Ver, Gylfi, Rán,
Geir, Skallagrímur, Walpole og
Hellyertogarinn Dane. Það hafði
verið ætlun skipstjóranna á tveimur
síðastnefndu togurunum að fara á
Halamið, en þar sem Dane átti að
Fyrstu fréttir um
ógnarveóriö á Hala-
miöum komu frá
togaranum Gulltoppi
sem kominn var inn
á Patreksfjörö. Um
kvöldiö kom fyrsti
togarinn til heima-
hafnar. Þaö var Sur-
prise frá Hafnarfiröi
sem haföi lensaö
langt suöur í haf.
reyna að fá sem mestan ufsaafla á-
kvað Alexander Jóhannesson skip-
stjóri að fara að vestan á Selvogs-
banka, þar sem hann taldi meiri
ufsavon á þessum árstíma. Walpole
hafði verið lagður af stað vestur
þegar skipstjóranum, Jóni Otta
Jónssyni, barst morseskeyti frá
bróður sínum, Guðmundi Jónssyni,
skipstjóra á Skallagrími, þess efnis
að hann ráðlegði honum að fara
ekki á Halamið að þessu sinni.
Þegar Jón Otti leitaði eftir skýring-
um frá bróður sínum fékk hann þau
svör frá Guðmundi að sér litist ekki
á veðurútlitið. Hugsaði Jón Otti sig
um litla stund en gaf síðan skipun
um að snúa skipinu og halda suður
á bóginn.
Það var, eins og stundum áður,
þröng á þingi á Halamiðum þennan
örlagaríka febrúardag. Samtals
voru sextán togarar á slóðinni,
þrettán íslenskir og tveir frá útgerð
Hellyer í Hafnarfirði. A þeim skip-
um var reyndar íslensk áhöfn að
langmestu leyti. Togararnir sem
voru þarna voru eftirtaldir: Egill
Skallagrímsson, Njörður, Þórólfur,
Gulltoppur, Tryggvi gamli, Sur-
prise, Leifur heppni, Hilmir,
Draupnir, Jón forseti, Gylfi og Ari.
Togarar Hellyers útgerðarinnar
voru Ceresio, Fieldmarshall Ro-
bertson og Earl Haig. Engir aðrir
erlendir togarar voru á þessum
slóðum og raunar vitað um fá slík
skip við landið. Þó munu nokkrir
enskir togarar hafa verið að veið-
um út af Snæfellsnesi og þýskir
togarar út af Reykjanesi og Suður-
landi.
Meðan á óveðrinu stóð fréttist
lítið frá togaraflotanum. Fljótlega
náðist síðan loftskeytasamband við
skipin sem voru á Selvogsbanka og
þaðan fengust þær fréttir að veður-
hæð hefði verið gífurleg um tíma
og skipin hefðu þá haldið sjó. Strax
og vindáttin breyttist til norðurs
um hádegi á sunnudeginum batn-
aði veðrið þarna á skammri stundu
og gátu skipin hafið veiðar að nýju.
Ekkert þeirra hafði orðið fyrir á-
falli og engan mann sakað. Það
fylgdi líka fréttum af Selvogsbanka
að strax og veðrið hefði gengið
niður hefði fengist ágætur afli.
Óveðrið magnaðra
en ætlað var
Hins vegar spurðist ekkert fyrst í
stað til skipanna sem voru á Hala-
miðum. Það þótti ekki óeðlilegt þar
sem búast mátti við því að loft-
skeytabúnaður þeirra væri allur úr
lagi genginn eftir ofviðrið. Fyrsta
togarinn sem kom til Reykjavíkur á
mánudeginum var breskur togari
sem verið hafði út af Snæfellsnesi.
TÆKNIÞJONUSTA
* SKIPAHÖNNUN
* VERKLÝSINGAR
* KOSTNAÐARÁÆTLANIR
* VERKEFTIRLIT
515 HALLAPRÓFANIR
* STÖÐUGLEIKAÚTREIKNINGAR
* BT-MÆLINGAR
* LESTAR- OG HLEÐSLUMÆLINGAR
* VELTITANKAR
VERKFRÆISTOF AN
FENGUR
ehf
CONSULTING ENGINEERS
Trönuhrauni I
220 Hafnarfjörður
Sími:565 5090
Fax:565 2040