Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.05.1946, Side 44

38
Tafla VII. Sáðtímatilraunir á Sámsstöðum mef
A. I)agar frá sáningu til uppkomu B. Kornið byrjar að skríða C. Uppskorið D. Sprettutimi, dagar
Sáðtíö og sáðtimi Sáðtíð og sáðtími Sáðtið og sáðtími Sáðtið og sáðtimi
Nr. Ár 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 4. 5. 1. 2. 3 4. 5.
20/4 ,0/5 ■Vi SJ/5 00/4 75 '°/5 20/5 3% 2°/4 75 10/» 20/5 30/5 20/4 75 10/s 2°/5 30/6
i 1927 . . . » 21 20 16 » » 7 7 “/7 '*h » » "h "h "!> » » 127 121 113 »
2 1928 . . . 17 15 15 13 » ’h 77 77 '*h » 73 J/9 7 9 14/» » 134 124 115 116 »
3 1929 . . . 26 22 15 13 12 'h 77 '°h nh 2°/, 2/s ”/» "h 17» 2 7 9 134 123 123 120 112
4 1930 . . . 21 16 10 10 9 Lh ‘°/7 15/7 l:h Uh 7 9 U/9 '79 27 9 7.o 136 132 128 122 123
5 1931 . . . 19 18 12 11 9 i ‘77 10/7 23/, "h 79 7/» * °/» 14/» 25/» 137 128 122 116 117
6 1932 .. . 18 14 10 11 9 2h 77 15/7 '*h -'h 27/8 30/8 S°/8 6/9 ,0/» 128 120 111 107 102
7 1933 . . . 20 16 11 13 11 eh '°/7 '77 20/7 26/, “/» 30/8 5/» '°h 22/» 123 120 117 112 113
8 1934 . . . 27 24 21 14 11 *h '77 ‘77 20/, Uh 20/s "h 20/s '-*h 17/» 116 114 106 99 108
9 1935 . . . 14 12 10 9 14 'h °/7 '° h 23/, 7 » 22/s 24/8 31/8 l7 9 28/» 123 114 112 118 119
10 1936 . .. 22 20 19 14 13 I10/, "h '*h >3/, ~*h 7 9 7» ‘7 9 ’2/9 ‘7 9 133 122 122 114 107
11 1937 ... 21 16 11 11 11 "h ■77 2,h 2*h ‘7s °/9 8/» 23/. 23/» 30/» 140 129 135 125 121
12 1938 . . . 14 14 13 12 14 ‘7 7 *7/7 20 jl 25/7 28/, 30/8 7/» ‘7. 2°/9 7.o 131 128 126 122 122
13 1939 ... 20 16 15 11 9 7 7 '°h "h 20 h 27/7 ‘78 ‘8/8 -Vs 7 9 "h 114 108 105 106 102
14 1940 .. . » 20 16 14 14 » ~'h 28/, 'h 7» » 27 9 '*h 29,, 7.o » 144 138 131 126
Meðalt.:
a 1927- 40 18.4 17.4 14.1 12.3 11.3 77 '°h '77 2°/, uh 278 31/8 7. ■79 23/9 129 124 120 116 114
b 1928- 32 » » » » » » » » » » » » » » » 134 125 120 116 114
c 1933- 37 » » » » » » » » » » » » » » » 127 120 118 114 114
d 1938- 40 » » » » » ! » » » » » » » » » » 122 127 123 120 117
1. Sáðtími — sprettutími — þroskun.
I>að kemur fram í þessiim tilraunum, að t. sáðtíð gefur ekki alltaf
beztan árangur, heldur sáðtíð frá 1. og allt að 10. maí, eins og t. d.
vorin 1936 og 1937, en bæði þessi ár var klaki ofarlega og lítið þýtt
þegar sáð var í 1. sáðtíð, og veðurfar óhagstætt eftir sáningu. Ef jörðin
er hæíilega rök og lcornið verður fyrir áhrifum frosts, rétt áður en
spiran brýzt i'i l úr kornhýðinu, hefur það flýtt þroskun kornsins síðar
á sumrinu. Hefur þrívegis orðið vart þessara áhrifa, í Reykjavík 1924
og á Sámsstöðum 1929 og 1934. Á þetta eflaust skylt við vorun út-
sæðisins, er hefur orðið þessi ár i'ili í náttúrunni. Vorun útsæðis er í
]>ví fólgin uð undirbúa útsæðið áður en því er sáð, en það er gert á
þo.nn hátt að láta kornið draga í sig hæfilegan raka, unz vissu vatns-
rnagni er náð, síðan er útsæðið látið við hita, svo kímið taki að lifna,
en þegar spíran er við að hrjótast út úr fræhýðinu, er það látið verða
fyrir frostáhrifum, ákveðinn tima fgrir lwerja tegund. Á þessi aðgerð
á útsæðinu að flýta sprettu og örva fræmyndun og þroskun. Aðferð
þessi — sem liér er ekki lýst nema að litlu leyti — hefur nrikið verið
notuð í Rússlandi, og er þar upp fundin. Hér á Sámsstöðum hefur eigi
39
Dönaesbygg, árið 1927—1940. Veðurfarsskilyrði o. fl.
Hitamagn C° F. ?jöldi úrkomudaga G. Úrkoma alls, mm Forræktun Nr.
Sáðtíð og sáðtimi Sáðtíð og sáðtími Sáðtið og sáðtimi
20/s 2. Vs 3. 10/fi 4. 20/6 5. S0/6 2% 2. 'h 3. 10/5 4. 2% 5. 3°/5 1. 2 0/4 2. Vs 3. 10/5 4. 2°/6 5. 30/s
» » » » » » » » » » » » » » » Kartöflup 1
1391 1316 1237 1255 » 49 41 40 44 » 164.7 141.3 140.8 195.1 224.9 Grasmói 2
í 1243 1193 1241 1237 1152 55 51 50 52 51 247.6 243.4 214.1 231.7 224.9 2 ár korn 3
1265 1282 1268 1218 1229 74 76 79 79 49 306.8 337.4 342.0 337.5 335.8 2 ár korn 4
1302 1269 1225 1196 1227 36 34 30 34 46 130.2 129.2 120.4 153.6 274.9 2 ár korn 5
1253 1271 1212 1179 1110 52 51 51 52 53 179.7 207.2 207.2 236.6 241.8 2 ár korn 6
1309 1319 1314 1177 1273 53 54 58 59 65 237.4 239.5 267.5 384.5 431.6 j 2 ár korn 7
; 1127 1147 1116 1120 1255 61 58 51 51 54 259.8 231.2 198.1 201.7 231.2 j 2 ár korn 8
1201 1153 1137 1221 1204 65 62 62 66 63 316.2 305.0 320.7 325.6 318.5 2 ár korn 9
1358 1297 1308 1252 1207 70 64 66 60 59 320.3 297.3 333.0 299.6 302.9 2 ár korn 10
1327 1257 1326 1259 1206 84 75 78 69 73 453.3 411.4 454.6 395.3 421.4 2 ár korn 11
1209 1225 1242 1224 1256 67 63 67 69 72 284.0 286.3 303.4 312.7 307.8 Kartöflur 12
1237 1225 1198 1248 1245 45 44 45 50 48 170.0 189.8 215.6 254.1 255.0 Korn 13
» 1317 1292 1238 1182 » 103 98 92 87 » 357.8 332.6 339.4 329.9 2 ár korn 14
1269 1252 1239 1217 1212 59.5 60 59.6 59.8 62 239.2 259.5 265.4 282.1 306.2 » a
1291 1266 1237 1217 1180 53 51 50 52 57 105.8 211.7 204.9 230.9 269.4 » i>
J1264 1235 1240 1206 1229 67 63 63 61 63 317.4 296.9 314.8 321.3 340.9 » c
1223 1256 1244 1237 1228 56 70 70 70 69 227.0 278.0 283.9 302.1 297.3 » d
tekizt að framkvæma aðferðina með neinum teljandi árangri, og er
mest um að kenna, að ekki hefur verið hægt að ráða nægilega vel við
bita- og frostskilyrðin þann tíma, sein tempra þarf ]>etta tvennt. Þá er
og liitt, að eigi hefur enn verið hægt að ná í nógu nákvæma lýsingu á
framkvæmd aðferðarinnar.
Taflan. sýnir greinilega, að því síðar sem sáð er, því síðar skríðnr
kornið, og þess lengri verður timinn frá þvi það skríður og þar til það
hefur safnað fullum forða sínum, en veðurskilvrðin ráða því hversu
Jangt þettá tímabil verður hverju sinni. Það er því augljóst, að sjálf
sterkjusöfnunin fer örar fram hjá korni, sem sáð er snemma, en hinu,
sem síðla vors er sáð.
1. sáðtið þarf því að öðru jöfnu mun styttri tima, en síðasta sáð-
iið, frá þvi kornið skríðnr og til fnllþroskunar, og gildir þetta fyrir öll
sumrin, en allt fyrir það nýtur 1. sáðtið lengsta sprettutímans — og nær
beztum þroska svo sem brátt mun sagt verða.
Mjög er það misjafnt frá ári til árs, hvað mjölvasöfnunin og þrosk-
unin sjálf tekur langan tíma, og ræður hitinn á þroskunarskeiðinu
mestu um þetta.
Af töflunni má sjá, að þessu getur munað fyrir 1. sáðtíð frá 38 upp