Bændablaðið - 10.03.2022, Qupperneq 51

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. mars 2022 51
tæki, til þess að ná því að halda
í fast keyrsluspor sem hefur verið
reiknað út miðað við vinnslubreidd
annarra tækja. Þegar keyrsluspor í
túnum eru hönnuð þarf með öðrum
orðum að horfa til þeirra tækja sem
nota á og reikna út heppilegustu
staðsetningu sporanna miðað við
vinnslubreidd tækjanna. Þetta
er gert þannig að horfa skal til
þess tækis sem er með minnstu
vinnslubreiddina og reikna svo út
hvaða bil er heppilegast að hafa á
milli keyrslusporanna en dæmi um
þetta má sjá á mynd 3.
Í þeirri grein sem hér er bent
á í heimild er sett upp smá dæmi
um hönnun á keyrsluspori. Búið
er með 9 metra vinnslubreidd á
sláttuvél, heyþyrlu og rakstrarvél,
16 metra vinnslubreidd á slöngu-
mykjudreifara og 10-28 metra
vinnslubreidd á áburðardreifara.
Sé horft til vinnslubreiddar á
heyvinnutækjunum er augljóst að
bilið á milli keyrslusporanna ætti
að vera níu metrar en það passar
þó ekki fyrir hin tækin.
Þá er líklega til of mikils ætlast
að halda í nákvæmlega níu metra
millibil enda þarf einhverja skörun
auk þess sem túnin bjóða ekki alltaf
upp á slíkt vegna halla, sveigju
o.þ.h. Í þessu dæmi er því ráðlagt
að miða við átta metra bil á milli
keyrsluspora. Þá næst rúmleg
skörun á heyvinnutækjunum en
um leið smellpassar kerfið fyrir hin
tækin, sem þá er ekið um annað
hvert keyrsluspor.
Heyskapurinn krefjandi
Það vita allir að heyskapur er krefj-
andi og ekki minnkar það við að
nota föst keyrsluspor. Hins vegar,
með réttum vinnubrögðum er
hægt að lágmarka aukaakstur utan
keyrslusporanna. Séu notaðar rúllur
eða stórbaggar þá munu þær/þeir
liggja í keyrslusporinu og auðvitað
hægur vandi að tína upp þar.
Aftur á móti, þegar vagninn er
hlaðinn þarf að hafa hugfast að víkja
sem minnst frá keyrslusporinu.
Það er þó óhjákvæmilegt að víkja
frá því en líklega er mikilvægast
að hafa þetta í huga, þ.e. vera
með hugann við það að reyna að
lágmarka sem mest allan akstur
utan keyrslusporanna.
Nota réttar vélar, dekk
og loftþrýsting
Það er einnig mikilvægt að vera
ekki að setja tæki við dráttarvélar
sem eru mun þyngri en þörf krefur
enda þjappast jarðvegur undan
þeim í meira mæli eins og gefur
að skilja. Vera má að einhverjum
finnist ekki stór munur á því að
vera t.d. á 110 hestafla vél eða
150 hestafla vél en tilfellið er að
áhrifin á jarðveginn eru umtalsverð.
Árið 2019 framkvæmdi norska
ráðgjafarfyrirtækið NLR (Norsk
Landbruksrådgivning) áhugaverða
rannsókn á áhrifum misþungra
dráttarvéla á jarðvegsþjöppun og
þar með á uppskeru af túnum.
Um hefðbundið tún var að
ræða með 50% vallarfoxgrasi
auk annarra grastegunda og
fengu tilraunareitirnir enga
umferð (til samanburðar),
umferð með keyrslusporum með
léttri dráttarvél (5 tonn) og svo
umferð með keyrslusporum með
þungri dráttarvél (7,5 tonn).
Niðurstöðurnar sýndu að þar sem
léttari vélin var notuð var uppskeran
15,6% minni en af þeim reitum sem
fengu enga umferð til samanburðar
og þar sem þyngri dráttarvélin var
notuð var uppskeran 22,6% minni
en af reitunum sem enga umferð
fengu. Þetta er umtalsverður munur
og það þrátt fyrir að notuð væru
keyrsluspor!
Þá er rétt að minna á að dekkjaval
og loftþrýstingur skiptir einnig máli
þegar horft er til jarðvegsþjöppunar.
Heimild og myndir:
Julie Wiik, 2020. I faste spor
på vei mot bedre jord. Buskap,
78(7), 35-38.
Vagnhöfði 7, 110 Reykjavík | Sími: 517 5000 | stalogstansar.is
stalogstansar.is
VARAHLUTIR Í
KERRUR
2012
2021
KLETTUR / SALA OG ÞJÓNUSTA / KLETTAGARÐAR 8-10
104 REYKJAVÍK / 590 5100 / klettur.is
HAGKVÆM DEKK FYRIR
ALVÖRU KRÖFUR
Þegar velja skal vinnuvéla- og landbúnaðardekk skipta gæði,
ending og áreiðanleiki höfuðmáli.
Maxam dekkin eru hagkvæmur kostur og
hafa reynst vel við krefjandi aðstæður.
Gerðu kröfur - hafðu samband við sölumenn okkar
í síma 590 5280 og kynntu þér kosti Maxam dekkjanna.
Skýringarmynd 3. Þegar keyrsluspor í túnum eru hönnuð þarf að horfa til
þeirra tækja sem nota á og reikna út heppilegustu staðsetningu sporanna
miðað við vinnslubreidd tækjanna. Mynd / Julie Wiik
| S t r ú k t ú r e h f | w w w . s t r u k t u r . i s | s t r u k t u r @ s t r u k t u r . i s |
| B æ j a r f l ö t 9 | 1 1 2 R e y k j a v í k | S í m i : 5 8 8 6 6 4 0 |
Límtré-Timbureiningar
Stálgrind
Yleiningar
PIR
Steinull