Skessuhorn - 11.05.2022, Blaðsíða 20

MIÐVIKUDAGUR 11. MAÍ 202220
Nú vonast flestir eftir hlýindum
sumarsins og fagna því að gróður-
inn lifnar. Eitt af því sem gleður
landann á sumrin er ferska græn-
metið og það að geta útvegað sér
sumarblóm. Hjónin Þórður Ingi-
mar Runólfsson og Áslaug Sig-
valdadóttir reka Ræktunarstöð-
ina Lágafell í Eyja- og Miklaholts-
hreppi sem á tuttugu ára afmæli
á þessu ári. Blaðamaður Skessu-
hornsins leitaði fregna af starf-
seminni.
Snæfellsnesið
Áslaug og Þórður eiga bæði tengsl
við Snæfellsnes. Hún er fædd
að Syðra Lágafelli en fluttist til
Reykjavíkur ung að aldri. Þórð-
ur er fæddur og uppalinn í Reykja-
vík en er þó Sandari í móðurætt.
Frá árinu 1990 dvöldu þau sum-
arlangt að Syðra Lágafelli ásamt
dætrum sínum og stunduðu ræktun
og sölu á garðplöntum. Yfir vetr-
artímann dvöldu þau í Reykjavík.
Árið 1995 fluttist fjölskyldan svo á
Hellissand til að komast nær rækt-
un sinni. Fimm árum síðar fundust
um 5,3 l/s af 95° heitu vatni í um
kílómetra fjarlægð frá Vegamót-
um á Snæfellsnesi. Vatnið þjón-
ustar svæðið í kring. Það er reynd-
ar ekki nægjan legt eins og staðan er
í dag fyrir fleiri notendur eða til að
auka framleiðslu á salati og kryddi
úr gróðurhúsi.
Áslaug og Þórður stofnuðu fyrir-
tækið árið 2002 og leigja land af
Eyja- og Miklaholtshreppi við
Vegamót til þess að komast nær
heita vatninu og nýta það við rækt-
unina. Jafnframt tóku þau þátt í
útboðum Ríkiskaupa vegna fram-
leiðslu á skógarplöntum fyrir
Vestur landsskóga og fleiri aðila.
Aðlögun í erfiðleikum
Upp úr efnahagshruninu 2009
dró ríkið hins vegar saman seglin
í skógarplöntukaupum fyrir lands-
hlutabundnu skógræktarverkefn-
in og við blasti tekjutap. Áslaug og
Þórður fóru nokkrum árum síð-
ar út í heilsársframleiðslu á salati,
kryddi og ætum blómum og selja
núna ferskt til hótela og veitinga-
staða á Snæfellsnesi og víðar árið
um kring. Þótt eitthvað dragist
saman í sölunni yfir háveturinn er
alltaf eitthvað af gististöðum með
opið og þá er sala á þessum tegund-
um í gangi. Annað áfall var þegar
faraldurinn geisaði og sala til hót-
ela og veitingahúsa drógst mik-
ið saman. Til að koma framleiðslu
sinni í verð buðu þau þá einstak-
lingum á Snæfellsnesi, í Borg-
arnesi og í Reykjavík salat og
krydd í áskrift. Framleiðsluaðferð
ræktunar innar er kölluð hydropon-
ic eða vatnsrækt. Salatið vex þá
í rennum með hringrásarflæði
áburðarvatns. Þannig tapast ekki út
vatn eða áburðarefni nema við upp-
töku plöntunnar eða við uppgufun.
Lífrænar varnir
Salatið þykir sérstaklega ferskt
og gott og eiturefni eru ekki not-
uð við ræktunina, eingöngu lífræn-
ar varnir. Þannig er framleiðslan
vistvæn og minnkar kolefnisspor
kaupandans þar sem hann fær hrá-
efnið úr nánasta umhverfi. Síðustu
átta ár hafa veitingahús á Snæfells-
nesi getað keypt krydd og æt blóm
frá Lágafelli. Fjölmargar tegund-
ir af blómum hafa því skreytt diska
og margir freistast til að smakka.
Hjónin rækta líka sæhvönn í breið-
um til að nota sem krydd og nýta í
sæhvannarpesto.
Sumarblómin
Sumarblómin eru í undirbúningi
á Lágafelli frá febrúar og verða
ekki tilbúin fyrr en í lok maí, þegar
orðið er hlýrra. Á Snæfellsnesi er
veðurfarið mjög afgerandi þáttur
hvað varðar mannlífið og hvað
hægt er rækta í görðum. Tegunda-
úrvalið á Lágafelli er afmarkað
af þessu. Meðal tegundanna eru
stjúpur, fjólur, morgunfrúr, skraut-
nál, silfurkambur, margarítur og
sólboðar. Forræktaðar grænmetis-
plöntur eru einnig á boðstólum og
það er ómissandi fyrir áhugasaman
garðeiganda.
Kaffihús og útisvæði
Áslaug og Þórður segja fátt ánægju-
legra en að neyta grænmetis sem
maður hefur ræktað sjálfur. Þau eru
sjálf alltaf með rekstur sinn í þró-
un og eru að vinna í því að koma
upp úrvali fjölærra plantna, runna
og trjáa sem hafa þol og getu til að
lifa við snæfellskar aðstæður. Síðan
segja þau að það sé undir natni garð-
eigandans komið að auka það úrval
tegunda.
Um langt skeið hefur söluaðstað-
an á Lágafelli verið frekar bágbor-
inn. Nú hefur verið bætt úr því með
tilkomu kaffihúss; Hjá góðu fólki
ehf. og útisvæðis fyrir söluplöntur.
Þetta mun gera alla aðstöðu fyr-
ir gesti ánægjulegri, hvort sem þeir
eru að kíkja á sumarblóm eða fá
sér kaffisopa. Helstu viðskiptavin-
ir Áslaugar og Þórðar eru íbúar og
sveitarfélög á Snæfellsnesi, en gestir
og gangandi koma líka gjarnan við
enda er starfsemin staðsett í þjóð-
braut, við Snæfellsnesveg, rétt vest-
an við Vegamót. gj. Ljósm. aðsendar.
Áslaug vinnur að pökkun.
Tími grænmetis og sumarblóma
Rætt við eigendur Ræktunarstöðvarinnar Lágafells á Snæfellsnesi
Áslaug og Þórður.
Gróðurhús á Lágafelli.
Aðstaða til móttöku gesta hefur verið bætt.
Sæhvönn í ræktun.