Læknablaðið - 01.01.2022, Blaðsíða 49

3. gr. Þekking og fræðsla
Lækni ber að viðhalda þekkingu sinni, auka hana og endurnýja og leitast við að fullnægja þeim kröf-
um sem gerðar eru til starfa lækna á hverjum tíma.
Læknir skal líta á fræðslustarf sitt sem sjálfsagða siðferðilega skyldu og kosta kapps um að miðla
þekkingu sinni sem víðast til lækna, læknanema, annarra heilbrigðisstétta og almennings.
4. gr. Faglegt sjálfræði og sjálfstæði
Læknir skal starfa af fagmennsku og sannfæringu sinni um hvað sé rétt og gott í samræmi við hlut-
verk læknisstarfsins, grunngildi og siðferðisverðmæti.
Læknir skal ekkert aðhafast sem gæti talist ósæmandi fyrir orðstír læknastéttarinnar eða skert sjálf-
ræði eða sjálfstæði sitt í starfi.
Lækni hlýðir að fara sem minnst út fyrir það verksvið sem menntun hans tekur til.
Læknir getur, ef nauðsyn krefur og lög leyfa, gripið til faglegs forræðis í meðferð ólögráða eða hæf-
isskerts einstaklings sem stafar alvarleg ógn af eigin ákvörðun eða forráðamanna sinna.
Læknir getur sökum samvisku sinnar, ef lög og úrskurðir bjóða ekki annað, synjað að framkvæma
læknisverk sem hann treystir sér ekki að bera ábyrgð á eða hann telur faglega óþarft. Komi til þess
skal hann, eftir atvikum, benda hinum synjaða á viðeigandi heilbrigðisþjónustu og aðstoða við tilvís-
un sé þess óskað.
5. gr. Samfélagsleg ábyrgð
Lækni er skylt að veita veikum eða slösuðum einstaklingi nauðsynlega læknishjálp í viðlögum nema
hann hafi fullvissað sig um að hún sé veitt af öðrum.
Læknir skal mæla fyrir lýðheilsu, verndun umhverfis, lofthjúps, vistkerfis jarðar og náttúru, í þágu
lífsskilyrða lífríkis og heilbrigðis alls mannkyns.
6. gr. Gagnreyndar meðferðir
Læknir skal við rannsóknir, skimanir, ráðleggingar og meðferð byggja á gagnreyndum fræðilegum
niðurstöðum og/eða viðurkenndri reynslu.
Læknir má ekki gefa fyrirheit um undralækningar, notast við gervifræði né heldur gefa í skyn að
honum séu kunn lyf eða lækningaaðferðir sem ekki séu á vitorði lækna almennt. Læknir skal og forð-
ast óvarkár ummæli sem geti vakið tilefnislausan ótta við sjúkdóma eða órökstudda vantrú eða oftrú
á lækningu eða læknisstarfi.
7. gr. Rannsóknarstarf
Læknir skal við vísindarannsóknir gæta að velferð og hagsmunum einstakra þátttakenda sem ætíð
vega þyngra en vísindalegir hagsmunir og ávinningur samfélags. Í þessu efni gilda ákvæði Helsinki -
yfirlýsingar Alþjóðasamtaka lækna.
Læknir sem ábyrgur rannsóknaraðili að vísindarannsókn skal gæta þess að allar rannsóknarniður-
stöður verði réttilega birtar. Hann skal gæta heiðarleika og heilinda við meðferð vísindagagna. Birting
niðurstaðna skal almennt fara fram á viðurkenndum vettvangi vísindanna.
II. Ákvæði um samband læknis og sjúklings
8. gr. Virðing og nærgætni
Samband læknis og sjúklings byggist á gagnkvæmu trausti og virðingu fyrir velferð og mannhelgi.
Lækni ber að auðsýna sjúklingi sínum þá umhyggju og nærgætni sem hann getur framast við komið.
9. gr. Upplýsingagjöf
Við gjöf upplýsinga og útskýringa á meðferð skal læknir gæta þess að virða sjálfsákvörðunarrétt sjúk-
lings og, ef með þarf, gera honum ljóst að læknir ráðleggur, en skipar ekki. Læknir skýrir sjúklingi
frá sjúkdómi hans, ástandi og horfum nema hann óski þess sérstaklega að fá ekki slíkar upplýsingar.
Lækni hlýðir að taka tillit til réttar sjúklings til að hafna upplýsingum eða ákveða tímasetningu þeirra
eftir því sem tök eru á.
L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 49