Læknablaðið - 01.02.2022, Blaðsíða 33

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 93
F R É T T I R
Félag læknanema og FAL fagna endur-
skoðun verkferla er varða mismunun, kyn-
ferðislega áreitni og ofbeldi á Landspítala.
Þau kalla eftir umfangsmikilli fræðslu á
vegum mannauðssviðs þegar ferlarnir
liggja fyrir. Þau segja viðbragðsaðila þurfa
að fá viðeigandi fræðslu og þjálfun.
Hjördís Ásta Guðmundsdóttir, formað-
ur Félags læknanema, segir yfirlýsinguna
gerða í kjölfar svartrar könnunar Berglind-
ar Bergmann, varaformanns FAL, á upplif-
un almennra lækna á spítalanum. Niður-
stöðurnar sýndu að rúm 17% almennra
lækna hefðu orðið fyrir kynferðislegri
áreitni í starfi. Þá hafa tæp 19% almennra
lækna upplifað kynbundna mismunun.
Hjördís segir þessar niðurstöður ekki hafa
komið svo á óvart.
„Nei, ekki í ljósi reynslunnar sem við
læknanemar höfum, bæði í verknámi og
starfi.“ Niðurstöðurnar rími við það sem
hún hafi séð í erlendum rannsóknum. Hún
Landspítali uppræti
vandann með læknum
Þetta kemur fram í tilkynningu sem félögin hafa sent frá sér
„Óheilindi gagnvart læknum,“ segir
Sigur veig Pétursdóttir, bæklunarlæknir
á Landspítala og fyrrum formaður kjara-
samninganefndar lækna, um þá ákvörðun
spítalans að greiða ekki fjögurra tíma
þóknun til lækna sem stökkva til og mæta á
vakt með minna en 24 klukkustunda fyrir-
vara eins og kveðið er á um í kjarasamningi
lækna.
Greiðslurnar voru samkvæmt bréfi
Læknafélagsins til félagsmanna í liðlega 15
ár samkvæmt grein 4.4.2 í kjarasamningi.
Fyrirvaralaust hafi verið hætt að greiða
samkvæmt því fyrir um ári síðan.
„Þetta er alvarleg aðför að kjarasamn-
ingi lækna á tímum þegar ætlast er til
mikils af þeim, því aldrei hefur verið meira
álag á heilbrigðiskerfið,“ segir Sigurveig.
„Inntak ákvæðisins hefur alltaf verið það
sama, en breyting varð í samningum 2014 á
fjölda greiddra tíma.“
Hún segir að Landspítali hafi hætt að
greiða samkvæmt samningnum, grein 4.4.2,
um það bil mánuði eftir að skrifað var und-
ir síðustu kjarasamninga. „Engin breyting
varð þó á þessu ákvæði í þeim samningum.
Það er alveg ljóst að ekki hefði verið skrifað
undir þá á þeim tíma ef ljóst hefði verið að
Landspítali hygðist breyta einhliða túlkun
sem samningsaðilar voru sammála um í
síðustu þremur samningalotum. Persónu-
lega tók ég þessu sem hnífi í bakið. Mér
finnst þetta sem svik við okkar starf,“ segir
Sigurveig.
Dögg Pálsdóttir, framkvæmdastjóri og
lögfræðingur Læknafélags Íslands, segir að
nú sé í undirbúningi að fara með ágrein-
inginn fyrir almenna dómstóla. „Við fórum
með málið til Félagsdóms sem vísaði því
frá þann 16. desember síðastliðinn með
þeim rökum að orðalag kjarasamningsins
væri skýrt og ágreiningurinn ætti því ekki
heima þar.“
Gildandi kjarasamningar renna út 31.
mars 2023 en Sigurveig segir ekkert því til
fyrirstöðu að spítalinn hækki laun lækna
almennt á grundvelli viðbótarþátta samn-
ingsins. Læknar án sérfræðileyfis geti feng-
ið allt að þrjá þætti greidda og sérfræðingar
fimm. Auk þessa séu viðbótarþættir auk
fyrrnefndra greiddir fyrir meðal annars
sérfræðipróf og doktorspróf.
„Það er ekki okkar læknanna að meta
hvað til er af peningum. Samningurinn
veitir svigrúmið, en hvort stjórnendur spít-
alans nýta sér það er svo annað mál.“
Afnám fjögurra klukkustunda
útkallsgreiðslu rýtingur í bakið
segir hins vegar hafa komið sér á óvart í
könnun Berglindar hve fá þeirra sem urðu
fyrir misrétti sóttust eftir aðstoð Landspít-
ala og að nærri tíundi hver læknir hefði
orðið fyrir líkamlegu ofbeldi í vinnunni.
Félögin kalla eftir því að sú öryggis-
menning er varði sjúklinga nú á spítalan-
um nái einnig til kynferðislegrar áreitni
og ofbeldis í garð nema og starfsmanna
Landspítala. Einstaklingar eigi rétt á að
mæta til vinnu og náms án þess að þurfa
að óttast um eigið öryggi.
„Við teljum að næsta skref sé að inn-
leiða stefnu í málaflokknum, þess efnis að
kynferðisleg áreitni, kynbundið ofbeldi og
mismunun verði ekki liðið með neinum
hætti á okkar þjóðarsjúkrahúsi og fram-
tíðarvinnustað (zero tolerance policy),“ segir
í yfirlýsingunni. Einungis þannig sé hægt
að standa vörð um öryggi starfsfólks og
nema á stofnuninni og fyrirbyggja frekari
mismunun, áreitni og ofbeldi.
Félögin benda á að viðbrögð Landspít-
ala séu fordæmisgefandi fyrir aðrar heil-
brigðisstofnanir enda spítalinn stærstur.
„Það er Landspítala að ákvarða hvers eðlis
þau skilaboð eru.“
Hjördís segir kröfuna um bætta vinnu-
staðamenningu þyngri nú en áður. „Ungt
fólk sættir sig ekki við mismunun og
áreitni. Við þurfum öll, læknanemar og
læknar, að læra að takast á við þessar að-
stæður til þess að starfs- og námsumhverfið
batni.“
Sigurveig Pétursdóttir, bæklunarlæknir og fyrrum
formaður kjarasamninganefndar lækna, segir aðför hafa
verið gerða að kjörum þeirra. Mynd/gag
Hjördís Ásta Guðmundsdóttir, formaður Félags
læknanema, segir lækna og læknanema þurfa að láta til
sín taka til þess að starfs- og námsumhverfi þeirra batni.
Mynd/aðsend
Landspítali nýtir ekki tækifæri til að halda læknum á spítalanum,
segir Sigurveig Pétursdóttir, fyrrum formaður kjarasamninganefndar LÍ
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir