Læknablaðið - 01.02.2022, Blaðsíða 42

102 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
„Konurnar sem fæddu á deildinni á Kar-
ólínska Solna voru margar með undir-
liggjandi alvarlega sjúkdóma, eins og
hjartasjúkdóma, krabbamein eða storku-
sjúkdóma, og eins tók fæðingadeildin á
móti flestum fyrirburum sem fæddust
fyrir 28 vikna meðgöngu í Stokkhólmi,“
lýsir Berglind Þóra sem hefur sérhæft
sig í hááhættufæðingum og fósturgrein-
ingu.
Berglind var í 6 ár á deildinni í Solna
sem sérhæfði sig í hááhættufæðingum en
kom heim haustið 2020. Hún segir margt
ólíkt þar ytra og hér heima. „En meðal
annars vegna elju Hringskvenna vinnum
við með sömu sónartæki hér og ég vann
með úti. Þau bestu.“
Úti var hún orðinn hluti af teymi sem
gerði skurðaðgerðir til að hjálpa börnum í
móðurkviði og segir Berglind örlitlu fleiri
fæðingar hafi verið á deildinni í Solna en
eru hér á Landspítala á ári hverju en þar
hafi fleiri flokkast til hááhættu.
„Fósturgreiningardeildin mín tók
einmitt á móti konum frá allri Svíþjóð
og einnig frá hinum Norðurlöndunum,“
segir hún. Nú hafi COVID-sýktar konur
bæst þar í hópinn. Hún segir að vegna
aðstæðnanna hafi læknar verið meira inni
í fæðingunum þar en hér gerist.
Tvær til fjórar konur eru á ári hverju sendar til Svíþjóðar í aðgerð á fóstrum þeirra í
móðurkviði. Þetta segir Berglind Þóra Árnadóttir, fæðinga- og kvensjúkdómalæknir,
sem hefur nýtt sambönd sín í Svíþjóð og sent konurnar á gamla vinnustaðinn sinn,
sænska Karólínska-sjúkrahúsið í Solna
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Fylgir eftir konum í
hááhættu á meðgöngu
V I Ð T A L
Læknaði börn í móðurkviði
„Stærsti munurinn fyrir mig var því að
ég sinnti vikulega konum sem gengu með
fóstur með flókna galla og jafnvel konum
sem gangast þurftu undir aðgerð á fóstri
eða fylgju. Við förum með myndavél inn
í líknarbelginn og gerum aðgerðirnar í
móðurkviði,“ segir hún.
„Algengasta aðgerðin er á meðgöngu
eineggja tvíbura (Twin-to-twin transfusion
syndrome), þar sem misræmi getur orðið
á blóðflæði milli fóstra; annar fær of
mikið, hinn of lítið. Þetta gerist vegna
æðatenginga í sameiginlegri fylgju þeirra.
Með aðgerð er hægt að sjá og brenna á
þessar tengingar með leysir. Farið er inn
með speglunartæki og tæki í líknarbelg
annars fóstursins og því fylgir mikil
áhætta þessum aðgerðum. Eins eru blóð-
gjafir til fóstra sem eru blóðlítil af ýmsum
ástæðum,“ segir hún. Blóðflokkamisræmi
móður og fósturs sé ein þeirra.
„Sé misræmi, eins og ef móðir er í O
mínus og fóstrið í plús, geta mótefni farið
yfir fylgjuna til fóstursins og brotið nið-
ur blóðkornin hjá því. Ef ekkert er gert
getur fóstrið endað í hjartabilun og dáið í
móðurkviði,“ segir hún. Hún hafi einnig
gert aðgerðir til að losa inngrónar fylgjur
í kjölfar keisaraskurða sem og aðgerðir til
að koma í veg fyrir vökvasöfnun í brjóst-
holi barna í móðurkviði.
„Þá setjum við dren í fóstrið til að
hleypa vökvanum út. Eins í þvagblöðru ef
þvagið kemst ekki út. Þetta eru sjaldgæf
vandamál,“ segir hún og því séu þessar
aðgerðir ekki gerðar hér á landi.

Of sérhæfð reynsla fyrir Ísland
„Til að halda færni þarf hver læknir að
gera ákveðinn fjölda aðgerða á ári en
vandinn er það sjaldgæfur að það geng-
ur ekki upp hér. Hins vegar get ég nú
greint vandamálin hér og sent til fyrrum
samstarfsfélaga minna úti.“ En hvernig
tilfinning er það að gefa þessa reynslu af
skurðlækningum upp á bátinn?
„Jú, það var ákvörðun sem ég varð að
taka. Það spila margir aðrir þættir inn í
svona ákvörðun að flytja heim. Ég sakna
vinnunnar úti, ég geri það, en ég bý að því
að hafa starfað á svona stórri tilvísana-
deild þar sem ég sá tilfelli sem ég hefði
annars aldrei séð,“ segir hún. Þessi erfiðu
tilfelli sem hún hafi fengist daglega við í
Svíþjóð komi einnig upp hér á landi. „Og
þá er gott að þekkja til.“
Berglind segir að hér áður hafi konur
sem nú fari til Svíþjóðar verið sendar til