Læknablaðið - 01.02.2022, Blaðsíða 39

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 99
gripum heilbrigðiskerfisins. „Ætli flú-
ornotkun hjá tannlæknum sé ekki besta
dæmið um ríkulegan árangur. Svo má
minnast á starf Hjartaverndar.“
Vilji allt sem þarf
Eiríkur segir laun fyrst og fremst þann
kostnað sem verði við að halda nám-
skeið sem þessi sem forði börnum frá
geðlægðum. „En þá þarf það að vera vilji
skólastjórnenda að nýta krafta skólasál-
fræðinga á þann hátt.“ Viljinn sé fyrst
og fremst það sem þurfi. „Og skilningur
á mikilvægi þess að grípa þurfi inn í at-
burðarásina.“
Eiríkur segir að hann voni að verk-
efnið, sem byggi á ævistarfi hans, fái í
framtíðinni brautargengi, verði jafnvel
rafrænt. „Ég held að framtíðin sé sú að
reyna að höfða til ungmenna í gegnum
spjald- og fartölvur.“
Eiríkur segir að hann hafi átt fundi
með menntamálaráðherrum og heilbrigð-
isráðherrum um mikilvægi málefnisins.
„Það er tilhneiging til að beina athyglinni
að þeim sem eiga við vandamálin að stríða
og reyna að hjálpa þeim en minni til að
koma í veg fyrir að vandamálin grafi um
sig.“
En er virkilega hægt að beina fólki frá
neikvæðum hugsunum? „Já, ég vil líkja
þessu við að læra að hjóla. Jafnvel þótt
einstaklingur stígi ekki á hjólhest í 30 ár
er lítið mál að hjóla. Þetta er ekki aðeins
spurning um jákvæða hugsun heldur er
annað tekið til sem lýtur að athygli, virkri
hlustun og lausn vandamála,“ segir Eirík-
ur sem var í áratug formaður Félags um
hugræna atferlismeðferð á upphafsárum
þess.
Eiríkur Örn Arnarson sýndi fram á að hægt er að hjálpa
ungmennum að snúa neikvæðum hugsunum í jákvæðar.
Rannsókn hans var endurtekin í Portúgal með sam-
bærilegum árangri og námskeið eru í gangi bæði í Sví-
þjóð og Grikklandi. Mynd/gag
Þunglyndi meðal þungbærustu meina heimsins
„Við vorum 8 sálfræðingar á Landspítala þegar ég hóf störf en yfir 80 þegar ég
lauk þeim,“ segir Eiríkur Örn Arnarson sálfræðingur sem varði meginþorra
starfsævi sinnar á geðdeild Landspítala, kenndi við læknadeild, og stundar enn
vísindarannsóknir. Hann hefur á starfsævi sinni beint rannsóknum sínum að
þunglyndi. Verkefnið Hugur og heilsa er einmitt afsprengi einnar slíkrar.
„Þunglyndi gerir vart við sig snemma á lífsleiðinni hjá mörgum og eftir að
meiriháttar geðlægð hefur komið upp hefur hún tilhneigingu til að endurtaka
sig síðar á lífsleiðinni,“ segir Eiríkur og því mikilvægt að koma í veg fyrir þær.
„Þunglyndi er svo algengt og hefur svo mikil áhrif á líf einstaklings og fjöl-
skyldu hans, vini, atvinnurekendur og þjóðfélagið allt. Fyrir kófið var það spá
Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar að þunglyndi muni valda næstmestri vanlíð-
an og óvinnufærni á heimsvísu árið 2030.“
Eiríkur útskrifaðist með doktorsgráðu frá læknadeild Manchester University
árið 1979 og er prófessor emeritus frá árinu 2019. Hann segist að vissu leyti
sakna þess að kenna. „Reyndar hef ég kennt einstaka námskeið eftir þetta,“ seg-
ir Eiríkur sem hóf kennslu í afbrigðasálfræði við Háskóla Íslands árið 1981 en
varð dósent í læknadeild 1996 og síðar prófessor.
„Ég stunda enn kennslu, er með stofu í Skipholtinu og er þar einn dag í viku
en er að miklu leyti hættur,“ segir hann og brosir enda verkefnin fjölmörg á
borði hans.