Læknablaðið - 01.02.2022, Blaðsíða 36

96 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
„Hversu mörgum sjúklingum getur einn
læknir borið ábyrgð á? Hvert er þakið?“
spyr Steinunn Þórðardóttir, nýr formaður
Læknafélags Íslands, spurð um það mikla
álag á lækna sem afhjúpast í niðurstöðum
könnunar Berglindar Bergmann á aðstæð-
um almennra lækna á Landspítala. Stein-
unn segir að kortleggja þurfi álagið og
skilgreina hvar mörkin liggi.
„Við læknar upplifum á mörgum
stöðum í kerfinu að það sé opinn tékki á
starfsframlag okkar. Við erum látin vinna
tvöfalt ef það vantar starfsfélaga í vinnu
án þess að fá umbun fyrir. Það þykir eðli-
legt að við vinnum tvöfalt eða þrefalt og
ekki er litið á það sem undantekningartil-
vik og gerist því ítrekað,“ segir hún.
„Mér finnst mikilvægt að skilgreint sé
hvað er eðlilegt álag á okkur lækna. Það
er til hugtak sem heitir hjúkrunarþyngd
og því ekki hægt að hafa opin legurými
ef vantar hjúkrunarfræðinga. Skortur á
hjúkrunarfræðingum hefur því oft dregið
óbeint úr álagi á lækna og komið okkur
þannig til bjargar, ef svo má segja,“ segir
Steinunn um aðbúnað og álag á Landspít-
ala. Skilgreina þurfi álagið rétt eins og
gert hafi verið hjá hjúkrunarfræðingum.
„Það er mjög íþyngjandi að hafa þenn-
an opna tékka á lækna,“ segir hún.
Steinunn, sem er yfirlæknir heilabilun-
arhluta öldrunardeildar Landspítala, hefur
frá áramótum starfað af krafti sem nýr for-
maður Læknafélagsins.
„Ég hef ekki stefnt að því árum eða
áratugum saman að taka við sem formað-
ur Læknafélagsins en þetta var farið að
hvarfla að mér,“ segir hún við fundar-
borðið á skrifstofu sinni í Hlíðasmára.
„Mér finnst mikilvægt að skilgreint sé hvað er eðlilegt álag á okkur lækna,“ segir Steinunn Þórðardóttir,
nýr formaður Læknafélagsins. Hún vill að álagið á stéttina sé metið rétt eins og gert hafi verið hjá
hjúkrunarfræðingum. Læknablaðið skyggnist á bakvið tjöldin og fer yfir verkefnin sem bíða nýs formanns
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Framvirk hugsun sparar
útgjöld og fækkar áföllum
V I Ð T A L
Læknablaðið ræðir við hana um fyrstu dag-
ana í starfi og helstu verkefni framundan.
Ræðir stöðu heilbrigðiskerfisins.
„Við þurfum að komast á þann stað að
við séum ekki alltaf að slökkva elda. Á
þann stað að við höfum tíma fyrir góða
stefnumótun og aðgerðir í samræmi við
hana til framtíðar. Þá er ég ekki aðeins að
tala um í félaginu heldur í samfélaginu í
heild.“ Stefnuleysið sé landlægur vandi.
„Við þurfum framtíðarsýn og að vinna að
henni. Fá heildræna sýn á kerfið,“ segir
hún.
COVID-faraldurinn hafi afhjúpað að
heilbrigðiskerfið sé ekki undirbúið fyrir
áföll. „Við höfum staðið okkur gríðar-
lega vel vegna mannauðsins og þar sem
fagfólkið okkar hefur fengið að stýra
vinnunni umfram það sem oft er á rólegri
tímum. Við ættum að nýta þennan lær-
dóm til framtíðar: að stjórnvöld hafi stór-
aukið samráð við fagfólkið á gólfinu um
hvert eigi að stefna.“
Lengi sinnt félagsstarfi
Þessi öldrunarlæknir og þriggja barna
móðir hefur lengi sinnt félagsstörfum
lækna, lengur en margur heldur. Hún
fylgdi föður sínum Þórði Harðarsyni,
fyrrverandi yfirlækni á Landspítala og
heiðursprófessor við Háskóla Íslands, fast
eftir á aðalfundi félagsins strax á ung-
lingsaldri.
„Já, hann gaf mér þessa bakteríu þótt
það hafi verið þroskuð ákvörðun að fara í
læknisfræðina. Ég hef alltaf haft áhuga á
félagsmálum lækna,“ segir Steinunn sem
tók við formennsku nýstofnaðs Lækna-
ráðs á Landspítala eftir að það fyrra, sem
var ráðgefandi samkvæmt lögum, var lagt
niður 2020.
„Þessi hugmynd hefur vaxið innra
með mér og fékk byr undir báða vængi
þegar ég varð formaður Læknaráðs,“
segir Steinunn og lýsir hvernig hún hafi
séð þörf á að beita sér fyrir betri vinnu-
aðstæðum og kjörum lækna. Ýmsir hafi
hvatt hana áfram þegar ljóst varð að kjósa
þyrfti nýjan formann félagsins.
„Ég ákvað að taka þessari áskorun
og er mjög spennt,“ segir Steinunn sem
hefur líklega forystugenin ekki síður frá
móður sinni, Sólrúnu Björgu Jensdóttur,
sem varð fyrst kvenna skrifstofustjóri í
ráðuneyti hérlendis. Læknar og hjúkr-
unarfræðingar séu þó allt um kring í fjöl-
skyldunni.
„Já, maðurinn minn er líka læknir,“
viðurkennir hún og vísar til Árna Gríms
Sigurðssonar röntgenlæknis í Orkuhús-
inu. „Við höfum oft hlegið að því að það
vanti meiri breidd í nærumhverfið. Það
væri gott að hafa iðnaðarmenn í fjöl-
skyldunni,“ segir hún og brosir.
En verður meira hlustað á lækna nú
eftir COVID? „Ég ætla rétt að vona það.“
Hún sjái aðeins jákvæðar hliðar á því að
heilbrigðisstéttir séu með í ráðum.
„Það hefur komið mjög sterkt ákall
frá læknum um það,“ segir hún og vísar
til mótunar COVID-göngudeildarinnar,
þar sem heilbrigðisstarfsfólk réð ferðinni.
Dæmi um hið gagnstæða sé málið með
leghálssýnin, þar hafi læknar kvartað
undan samráðsleysi.
„Meðal annars Félag fæðinga- og kven-
sjúkdómalækna og Félag rannsóknar-
Hlustið á viðtalið
á hlaðvarpi
Læknablaðsins