Fréttablaðið - 15.10.2022, Blaðsíða 6

Við viljum ekki bara
mótmæla þessari
hálfrar aldar runu
mannréttindabrota
heldur líka horfa fram
á við og finna lausnir
við þeirri stöðu sem
við erum í núna.
Tryggvi Rúnar Brynjarsson
Reykjavíkurborg auglýsir hér með eftir óbirtu handriti að skáldverki fyrir börn
eða unglinga, frumsömdu á íslensku, til að keppa um Barnabókaverðlaun
Guðrúnar Helgadóttur. Verðlaununum verður úthlutað að vori 2023.
Verðlaun að upphæð 1 milljón króna verða veitt fyrir eitt handrit.
Þriggja manna dómnefnd metur verkin og eru meðlimir hennar tilnefndir af
menningar-, íþrótta – og tómstundaráði, Reykjavík bókmenntaborg UNESCO
og Rithöfundasambandi Íslands.
Útgáfuréttur verðlaunahandrits er í höndum höfundar eða þess forlags sem
hann ákveður að starfa með. Sé dómnefnd á einu máli um að ekkert innsent
handrit fullnægi þeim kröfum sem hún telur að gera verði til verðlaunaverka
má fella verðlaunaafhendinguna niður þetta árið.
Handritum skal skilað í þríriti og undir dulnefni, en nafn og símanúmer
höfundar fylgi með í lokuðu umslagi. Ef um myndlýst handrit er að ræða
er ekki tekið á móti frummyndum, aðeins ljósritum.
Handrit berist í síðasta lagi mánudaginn 17. október 2022.
Utanáskrift:
Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur
b.t. Reykjavíkur bókmenntaborgar UNESCO
Ráðhúsi Reykjavíkur, Tjarnargötu 11, 101 Reykjavík
Í apríl 2018 samþykkti borgarráð að frá 2019 verði Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur
veitt árlega að vori fyrir handrit að nýrri barna eða ungmennabók. Ekkert handrit þótti uppfylla
kröfur 2022 en 2021 hlaut Margrét Tryggvadóttir verðlaunin fyrir handritið að bókinni Sterk.
Barnabókaverðlaun
Guðrúnar Helgadóttur birnadrofn@frettabladid.is
HEILBRIGÐISMÁL Ekki er skimað
fyrir fæðingarþunglyndi hjá feðr­
um eða mökum, en mæður eru
skimaðar á sextándu viku með­
göngu og níu vikum eftir fæðingu.
Ef grunur er um þunglyndi eru
mæður skimaðar fyrr.
Karitas Ívarsdóttir, ljósmóðir á
Þróunarmiðstöð íslenskrar heilsu­
gæslu, sem sér um mæðravernd,
segist hafa orðið vör við aukningu
á því að feður og makar finni fyrir
fæðingarþunglyndi.
Þá segir hún aukna meðvitund
um það í samfélaginu að fæðingar­
þunglyndi komi ekki einungis upp
hjá þeim sem ganga með og fæða
barn.
„Ég hef unnið í mæðravernd í
tuttugu ár og það er mín upplifun
að fólk er farið að tala meira um
líðan sína.
Það er ekki lengur jafn mikið
tabú að finna fyrir kvíða eða þung­
lyndi og fólk talar um það í mæðra­
verndinni. Það er mín tilfinning,“
segir Karitas.
Hún segir maka í meira mæli
koma með mæðrunum í mæðra­
verndina, þar sé fylgst með líðan
beggja foreldra. Komi upp grunur
eru aðrir foreldrar en sá sem gekk
með barnið einnig skimaðir.
„Það er alltaf til leið og við leið­
beinum fólki í réttan farveg,“ segir
Karitas. „Það eru sálfræðingar á
öllum heilsugæslustöðvum og við
beinum þá feðrum og mökum til
heimilislæknis sem leggur inn
beiðni til sálfræðings,“ bætir hún
við.
Karitas segir þá hugmynd hafa
komið upp að skima alla foreldra
fyrir fæðingarþunglyndi og að hún
telji það mikilvægt. Í mæðravernd
eru mæður skimaðar með tvenns
konar spurningalistum, einum til
að greina þunglyndi og öðrum til
að greina kvíða. Karitas segir slíka
lista einnig til fyrir þá foreldra sem
ekki gengu með barnið.
„Það er ekki langt síðan við byrj­
uðum að skima allar mæður, svo
þetta er næsta skref,“ segir Karitas.
Hún hvetur öll þau sem finna til
einkenna fæðingarþunglyndis að
láta vita í mæðraverndinni.
„Það er alltaf leið þó að það sé
ekki rútíneruð skimun, við getum
hjálpað og leiðbeint öllum,“ segir
hún. „Öll okkar vinna, hún er ein­
staklingsmiðuð og við reynum eins
og við getum að horfa á báða aðila
og veita stuðning til parsins.“ n
Það væri vel hægt að skima alla
foreldra fyrir fæðingarþunglyndi
Ég hef unnið í mæðra-
vernd í tuttugu ár og
það er mín upplifun að
fólk er farið að tala
meira um líðan sína
Karítas
Ívarsdóttir,
ljósmóðir
Erla mun taka til máls á fundinum .
FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Í dag klukkan 14 verður
samstöðufundur á Austur­
velli fyrir Erlu Bolladóttur.
Endurupptökudómur hafnaði
í síðasta mánuði beiðni
hennar um að mál hennar
fyrir Hæstarétti yrði tekið
upp aftur. Erla stefnir á að
fara með málið fyrir Mann­
réttindadómstól Evrópu.
lovisa@frettabladid.is
DÓMSMÁL Fundurinn er skipulagð­
ur af Elínborgu Hörpu Önundar­
dóttur, Elí, og Tryggva Rúnari
Brynjarssyni, barnabarni Tryggva
Rúnars Leifssonar. Erla Bolladóttir
mun taka til máls á fundinum auk
Tryggva Rúnars Brynjarssonar,
Ólafar Töru Harðardóttur úr Öfgum
og Soffíu Sigurðardóttur.
„Síðan afi minn var sýknaður og
við fengum bætur þá er ég búinn
að heyra oft frá fólki að réttlæti sé
náð. Mér og fjölskyldunni er óskað
til hamingju. En það sem ég, og
mín fjölskylda upplifum, er að við
erum ekki búin að fá neitt réttlæti
á meðan málið er enn óuppgert og
á meðan þau eru enn með þessa
dóma um rangar sakargiftir. Ég
vil því sýna Erlu að við erum með
henni í liði,“ segir Tryggvi Rúnar.
Hann segir að í ræðu sinni í dag
ætli hann að vekja athygli á því
að þegar einn angi ríkisvaldsins
bregst, eins og dómsvaldið hefur
gert núna, þá sé enn hægt að fara
aðrar leiðir.
„Fjölskylda mín, og Erlu, hefur
lýst stuðningi við tillögu sem kom
fram á þingi 2020, um stofnun rann­
sóknarnefndar,“ segir Tryggvi. Til­
lagan sem um ræðir var lögð fram af
þingmönnum Samfylkingarinnar
og var nefndinni samkvæmt henni
ætlað að fara yfir starfshætti lög­
regluvalds, ákæruvalds og dóms­
valds í Guðmundar­ og Geirfinns­
málum.
„Við viljum ekki bara mótmæla
þessari hálfrar alda runu mannrétt­
indabrota heldur líka horfa fram á
við og finna lausnir við þeirri stöðu
sem við erum í núna. Ef dómsvaldið
treystir sér ekki til þess að taka
þetta fyrir þá verður það einhver
annar sem gerir það,“ segir Tryggvi.
Elí tengist Erlu ekki persónulega,
en segir að hennar pólitíska afstaða
snúist að miklu leyti um samstöðu.
„Að standa saman þótt við tengj­
umst ekki persónulega, sama hvort
það snýr að baráttunni eða mann­
eskjunni. Það er svo mikilvægt ef
fólk hefur reynslu af því að vera
kúgað eða að hafa verið mismunað,
að standa saman.“
Elí segir að það sé svo margt við
mál Erlu sem hafi kallað á hán. „Það
er augljós kvenfyrirlitning, ótrúlega
mikið stéttaof beldi í þessu máli
og er enn, auk lögregluof beldis
og valdníðslu ríkisvaldsins sem
hefur fengið að viðgangast í nærri
50 ár,“ segir Elí, og að þegar hán sá
að dómskerfið ætlaði ekki að taka
málið fyrir hafi hán fallist hendur.
„Erla er með ólæknandi krabba­
mein og þau ætla samt ekki að gera
þetta rétt. Ég vona að f lestir sjái
hversu mikið óréttlæti þetta er,“
segir Elí og að hán voni að margir
mæti á morgun því að samstaða
skipti miklu máli.
„Það er svo slæmt að þurfa að
standa einn.“ n
Standa með Erlu Bolla á Austurvelli
Elí og Tryggvi Rúnar á Kjarvalsstöðum sem koma við sögu í Guðmundar- og Geirfinnsmálunum.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
bth@frettabladid.is
DÓMSMÁL „Málið sem vannst í gær
er sambærilegt við mál um fjörutíu
annarra umbjóðenda okkar,“ segir
Magnús Norðdahl lögmaður.
Hann segir að tímamótadómur
hafi fallið í gær þegar íslenskum
stjórnvöldum var í Héraðsdómi
Reykjavíkur dæmt óheimilt að synja
palestínskum hælisleitanda um
endurupptöku máls á grundvelli
tafa. Stjórnvöld verði nú að bregðast
við dóminum. Koma þurfi í veg fyrir
mestu fyrirhuguðu fjöldabrottvís­
anir Íslandssögunnar.
„Málið er áfellisdómur yfir verk­
lagi stjórnvalda og þeirri viðleitni að
væna hælisleitendur um að tefja mál
þegar sú er ekki raunin. Fyrst og síð­
ast er um að ræða óhjákvæmilegar
afleiðingar af heimsfaraldri kórón­
aveiru og þeim ferðatakmörkunum
sem af honum leiddi,“ segir Magnús.
„Sá hópur sem hefur ílengst hér
af þeim sökum á rétt á að fá mál sín
endurupptekin þannig að efnis­
meðferð fari fram í hverju og einu
máli,“ segir Magnús.
Ósk um endurupptöku verði
skilað inn til kærunefndar útlend­
ingamála eftir helgi. n
Tímamótadómur
vannst í málum
hælisleitenda
Málið er áfellisdómur
yfir verklagi stjórn-
valda og þeirri við-
leitni að væna hælis-
leitendur um að tefja
mál þegar sú er ekki
raunin.
Magnús
Norðdahl,
lögmaður
6 Fréttir 15. október 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ