Fréttablaðið - 15.10.2022, Blaðsíða 30

Vinsælir áður en þeir byrjuðu
Spjall okkar fer fram í Bæjarbíói
í Hafnarfirði þar sem þeir félagar
ætla að halda upp á 50 ára samstarf
sitt með tónleikum föstudaginn
21. október. Þeir þurfa þó lítið að
æfa, lögin tuttugu, stærstu slagarar
þeirra beggja, sem verða fluttir það
kvöldið, eru allir í blóðinu. Talið
berst aftur að fyrstu lögum þeirra
félaga sem urðu til í kringum 1971.
„Ég átti svona spólusegulband og
tók mikið af lögunum okkar upp á
það. Þetta komst í hendur nokkurra
manna. Fyrst Jóa G. frænda míns
sem var í Óðmönnum og hann kom
okkur í samband við Áskel Másson
og hvatti okkur til að koma saman
þrír. Það endaði með því að við
tókum alltaf rútuna í bæinn til að
æfa með Áskeli og við spiluðum svo
þrír saman uppi á f lugvelli. Bæði
þessi frumsömdu lög okkar og
kassagítarlög frá Ameríku,“ rifjar
Jóhann upp og Magnús skýtur inn í
léttum tón: „Þessi fimm frumsömdu
lög.“
„Í framhaldi heyrði Ómar Valdi-
marsson í okkur,“ segir Jóhann og
Magnús tekur orðið: „Ég heyrði í
Ómari um daginn og hann sagði
að þetta hefði verið þannig að
hann kom í kjallarann hjá þér
og fékk spólur sem hann svo fór
með í einhverja menntaskóla. Svo
byrjaði síminn bara að hringja,“
segir Magnús og hlær. „Þetta var þá
orðið vinsælt í menntaskóla áður
en við vorum einu sinni komnir
inn í bransann. „Ég man alltaf eftir
því að við spiluðum í fyrsta skipti í
einhverjum menntaskóla, þá sátu
krakkarnir bara á gólfinu og sungu
með, þekktu öll lögin sem voru á
þessari fyrstu plötu okkar. Það var
mjög gaman.“
Frægir á einni viku
„Jón Ármannsson útgefandi kom að
máli við okkur varðandi plötuút-
gáfu. Við komum alltaf með rútunni
og hann sótti okkur á Umferðar-
miðstöðina og keyrði okkur í Síðu-
múlann í Tannlæknasalinn sem þá
var notaður sem stúdíó. Platan var
tekin upp þar og þetta var eftir-
minnilegt sumar,“ segir Jóhann.
„Jonni Sighvats var á bassa, Maggi
Kjartans á hljómborði og Raggi Sig-
urjóns á trommur,“ segir Magnús og
Jóhann bætir við: „Og Gunni Þórðar
á þverflautu.“
Platan var tekin upp „live“ eins
og tíðkaðist á þeim tíma. „Svona
upptökur hljómuðu oft vel,“ segir
Magnús.
Platan kom út um vorið á svip-
uðum tíma og heimsmeistaramótið
fór fram hér á landi og þeir Fischer
og Spassky tefldu það sem síðar var
kallað einvígi aldarinnar.
„Við vorum óþekkt nöfn og
vorum allt í einu úti um allt,“ segir
Jóhann. „Fyrsta stóra giggið okkar
er minnisstætt, sama dag spiluðum
við tvö lög í sjónvarpinu og svo í
Háskólabíói með öllum stóru hljóm-
sveitunum. Við vorum bara ein-
hverjir aular frá Keflavík sem eng-
inn vissi hverjir voru,“ segir Magnús
og heldur áfram: „Svo bara byrjaði
ballið. Við slógum í gegn þessa viku
og eftir þetta vorum við eiginlega
bara að svara símanum. Þetta var
eiginlega alltof auðvelt – maður hélt
bara að svona væri þetta.“
Ekki allt fyrir frægðina
Einhverju síðar kom aftur að því að
Jóhann hringdi örlagaríkt símtal í
Magnús.
„Þá hringdi hann og sagði:
„Maggi, ég er orðinn leiður á því
að sitja – ég vil að við stöndum
upp!“ Svo sagðist hann vera búinn
að semja lag sem hann teldi að
gæti landað okkur plötusamningi
í Englandi. Svo spilaði hann lagið
fyrir mig í gegnum svarta símann
og lagið heitir Yaketty Yak,“ rifjar
Magnús upp en lagið átti eftir að
fleyta þeim áfram.
„Við fórum til London þar sem
hljómsveitin Náttúra var við upp-
tökur og tókum lagið upp með þeim
Bjögga Gísla, Kalla Sighvats og Óla
Garðars. Akkúrat þegar við erum
að taka lagið upp gengur maður að
nafni Cliff Cooper inn og segir: „Hey
guys, I wanna do a deal with you!“
Magnús segir þá ekki hafa vitað
við hverja maðurinn vildi semja,
enda voru þeir þarna ásamt heilli
annarri hljómsveit sem lék undir
hjá þeim í hljóðverinu ásamt því að
taka upp eigið efni. Cliff Cooper var
og er eigandi útgáfufyrirtækisins
Orange sem stofnað var á sjöunda
áratugnum.
„Það lyftist allur hópurinn upp
– en í ljós kom að hann átti við
lagið okkar og við skrifuðum undir
samning við Orange,“ segir Magnús.
Til varð hljómsveitin Change
sem starfaði á árunum 1974 til 1975
og þegar þeim félögum var boðið
að taka sig út úr því samstarfi til
að reyna fyrir sér í Bandaríkjunum
afþökkuðu þeir það. Sveitin samdi
við Chappell og EMI og reyndu þeir
fyrir sér í London.
„Þeir borguðu allt uppihald fyrir
okkur í tvö ár, en við vorum með
fjölskyldur okkar og þetta var orðið
erfitt, það voru allir komnir með
heimþrá,“ segir Magnús en Jóhann
hélt heim til Íslands árið 1975 og
draumurinn um að Change gerði
það gott á erlendri grundu var úti.
„Ekki allt fyrir frægðina,“ segir
Jóhann.
„En þetta var dásamlegur tími
og ofboðslega þroskandi, skóli sem
nýtist okkur enn þann daginn í dag.
Mér fannst maður læra á þessum
tíma hvað maður ætti ekki að
gera,“ segir Magnús sem var áfram
Við vorum auðvitað
andlegir elskhugar
– bestu vinir – við
vorum bara ekkert að
sofa saman.
Magnús Þór
Félagarnir fagna næsta föstudag fimmtíu ára samstarfsafmæli sínu með tónleikum í Bæjarbíói, Hafnarfirði. Þar ætla
þeir að taka sína þekktustu slagara en þar er sannarlega af nægu að taka. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Það muna margir eftir myndinni sem prýddi umslag plötunnar Ástin og lífið
en félagarnir stilltu sér eins upp fyrir forsíðuna. MYND/SIGURGEIR SIGURJÓNSSON
í London í nokkur ár á lagasmíða-
samningi.
„Ég fór heim og ég man eftir að
hafa fengið smá bakþanka, Maggi
var enn úti og ég hugsaði með mér:
„Hvað í andskotanum er ég að gera
hérna?“ og samdi þá lagið: I give my
everything, eða Ég gef þér allt mitt
líf,“ segir Jóhann.
„Á meðan samdi ég Blue Jean
Queen,“ skýtur Magnús inn.
Tíminn í London í hundana
Jóhann var kominn í diskódúett
með söngkonunni Helgu Möller
sem gekk undir nafninu Þú og ég, en
þegar Magnús kom heim tóku þeir
félagar aftur upp þráðinn.
„Þessi tími minn þarna úti fór eig-
inlega bara í hundana. Fjölskyldu-
lífið hrundi og drykkjan varð of
mikil,“ segir Magnús og félagi hans
ítrekar að viðtalið eigi að hans mati
að vera á jákvæðum nótum.
„Maður byrjaði bara aftur upp á
nýtt hér heima og það tók mig nokk-
ur ár að skríða upp úr þessari laut
sem við lágum í. Það tók mig alveg
sex, sjö ár að hreinsa mig upp,“ segir
Magnús en þeir félagar eru sammála
um að þráðurinn þeirra á milli hafi
aldrei slitnað.
Ýmiss konar verkefni urðu á vegi
þeirra næstu árin og segir Magnús
það hafa komið sér á óvart hvað hafi
notið vinsælda.
„Við vorum alltaf í þessum
erlendu pælingum. Svo samdi ég
Álfana, Draum aldamótabarnsins
og Ísland er land þitt. Þessi lög sem
voru ekki aðalmálið í huga mér urðu
svo að aðalmálinu,“ segir Magnús.
„Manni fannst þetta íslenska
hallærislegt, Haukur Morthens og
svona,“ heldur hann áfram. „En
ungir tónlistarmenn í dag horfa á
mann sem maður sé gamalt furðu-
verk – sem maður auðvitað er.“
Hlógu að hommasögunum
Þrátt fyrir að vera komnir á áttræð-
isaldur eru þeir enn að semja tónlist.
Jóhann lauk nýverið við rokkóperu
um Fjalla-Eyvind og Höllu og Magn-
ús er að klára að mixa plötu með 16
nýjum lögum.
En hvernig ætli maður haldi sköp-
unarkraftinum gangandi í öll þessi
ár?
„Með því að vera nógu andskoti
gleyminn,“ segir Magnús en Jóhann
er eins og oft aðeins alvarlegri:
„Þetta er þörf. Því ekki er maður að
gera þetta fyrir peninginn.“
Báðir hafa samið töluvert fyrir
aðra tónlistarmenn enda semja
báðir mikið og segir Jóhann það
stundum henta að sleppa við að
f lytja lögin sjálfur. „Þá er maður
líka laus við allt vesenið og fær bara
STEF-gjöldin sem getur stundum
verið ágætt.“
Samstarf Magnúsar og Jóhanns
hefur sannarlega verið farsælt og
vinskapur þeirra náinn, svo mjög
að á tímabili gekk sú saga fjöllunum
hærra að þeir væru par. Þetta var á
þeim tíma sem samkynhneigðir
urðu fyrir verulegu aðkasti hér á
landi og margir f lúðu land, meðal
annarra tónlistarmaðurinn Hörður
Torfason.
Ég varð bara að slást við þá
Magnús getur ekki haldið aftur
hlátrinum þegar hann rifjar upp
myndbirtingu í Morgunblaðinu sem
virkaði sem olía á eld þeirra sagna.
„Þá snerum við hvor að öðrum
hvor á sinni síðunni með stút á
vörum – svo þegar blaðinu var flett
kysstumst við,“ segir hann hlæjandi
og bætir við: „Við vorum að gera at í
þessu en það voru allir vissir um að
við værum hommar. Sem var bara
allt í lagi.“
„Þetta var nú bara stórglæpur á
þessum tíma,“ segir Jóhann.
„Já, ég man reyndar eftir einu
atviki þegar ég var á gangi rétt hjá
lögreglustöðinni á Hverfisgötu og
það komu að mér tveir menn. Þeir
sögðu: „Við ætlum að berja þig,
ógeðslegi homminn þinn!“ Ég varð
bara að slást við þá og sagði: „Ókei,
einn í einu!“ lýsir Magnús sem segist
hafa pakkað öðrum saman en hinn
hafi f lúið vettvang.
„Spjótkastarinn, maður,“ segir
Jóhann með aðdáun: „Íslands-
meistarinn!“
Og þeir hlæja báðir.
„Við vorum auðvitað andlegir
elskhugar – bestu vinir – við vorum
bara ekkert að sofa saman,“ segir
Magnús.
„Já, bara eins og McCartney og
Lennon,“ bætir Jóhann við.
Engin minnimáttarkennd
Aðspurðir hvort þeir hafi alltaf verið
bestu vinir svara þeir báðir játandi,
og Jenný, eiginkona Magnúsar sem
situr álengdar, tekur undir það.
„Það er stór geymir af Jóhanni í
mér. Þegar við tölum saman opn-
ast þessi gátt og það er aldrei neitt
vesen. Ég held meira að segja að
Jóhann hafi valið sér konu eins og
mig og ég hafi valið mér konu eins
og hann.“
Það er ekki annað hægt en að
spyrja Jenný hvort þetta sé sann-
leikanum samkvæmt og hún stað-
festir það.
„Það var alltaf þessi gagnkvæma
virðing. Þó að við hefðum viljað
prófað eitthvað annað hefur það
ekki valdið vanda. Það er ákveðið
sjálfstæði í því að við höfum báðir
náð ákveðinni velgengni svo það
er engin minnimáttarkennd,“ segir
Magnús.
„Við hrifumst af lögum hvor ann-
ars og vorum jafnokar, við fundum
það snemma,“ bætir Jóhann við.
„Jói er með svona 99 prósent
minni og ég svona 57 prósent. Ég
man öll lögin mín, en textarnir,
þetta er bara frumskógur af orðum.“
Er hann ekki löngu dauður
Á dögunum kom út nýtt lag með
dúettinum og ber það heitið It’s
only love og er komið á spilunar-
lista Rásar 2.
„Við ákváðum að rifja upp gamla
takta. Ég spurði Magga hvort við
ættum ekki að hafa lagið á íslensku
en hann neitaði því enda voru ensk-
ir texta allsráðandi þegar við hófum
ferilinn,“ segir Jóhann.
„Manni fannst auðveldara að
semja á ensku í gamla daga þegar
maður skildi íslenskuna ekki nægi-
lega vel. Það var allt á ensku og
það þótti ekkert f lott að vera að
semja einhverja tilfinningatexta á
íslensku. Maður þurfti að vera klár í
rími og stuðlum og manni stóð bara
ógn af þessu.“
Það er svolítið skondið að heyra
höfund lagsins Ísland er land þitt
tala um þennan ótta við íslenskuna.
Magnús rifjar einmitt upp að fyrir
einhverjum árum hafi hann heim-
sótt barnaskóla þar sem hann var
kynntur sem höfundur þess lags.
„Þá heyrði ég hvíslað: „Er hann ekki
löngu dauður?““
En að tónleikunum um næstu
helgi.
„Við tökum svona 20 þekktustu
lögin okkar sem við höfum samið
fyrir okkur og aðra. Tökum alla vega
ekkert nýtt,“ segir Magnús.
„Það þýðir ekkert,“ segir Jóhann.
„Þetta erum bara við gömlu vin-
irnir ásamt Jóni Ólafs að gera eitt-
hvað sem við kunnum,“ segir Magn-
ús. „Þetta er orðið eins og sjálfvirk
vél. Ég hringi í Jóa fyrir tónleika og
segi: „Eigum við ekki að æfa þetta?“
Þá svarar hann: „Við þurfum þess
ekkert.“ n
30 Helgin 15. október 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ