Borgfirðingabók - 01.12.2010, Blaðsíða 90

90 Borgfirðingabók 2010
Á vorin leitar gæsin mjög eindregið í graslendi, helst ræktarland.
Fyrst og fremst er hún sólgin í vallarfoxgras sem gangsetur vöxt sinn
mjög snemma. Í öðru sæti er vallarsveifgras, en síst étur hún snarrót.
Aðrar tegundir skipta minna máli en áðurnefndar tegundir sem eru
ríkj andi í grassverði túnanna á Hvanneyri. Gæs sem hefði eingöngu
aðgang að vallarfoxgrasi myndi geta safnað upp 650 g fitu og yfir
20 g af próteini. Á vallarsveifgrasi myndi hún geta safnað tæplega
300 g fitu og 4 g af próteini. Á snarrót 270 g fitu og 9 g próteins. Í
raun virðast þó fugl arnir blanda grastegundum í beit sinni þannig að
meðalfitun er um 406 g og próteinsöfnun 10 g.
Á vorin nærist gæsin nokkuð á gulstör sem er ríkjandi tegund
á flæði engjunum við Hvanneyri. Klófífa í nærliggjandi mýrum er
einnig þáttur í fæðunni. Sennilega hafa þessar plöntutegundir verið
ríkjandi í fæðuvali áður fyrr fyrir tíma ræktunar, en í þessa viðbót
virðast fuglarnir ekki sækja á meðan eitthvað er að hafa á túnunum.
Á haustin nýta gæsirnar klófífu og gulstör í mun meira mæli en á
vorin. Einnig er sérstakt fyrir haustin að fuglarnir virðast sólgnir í
forðarenglur sóleyja sem þeir slíta af mikilli lagni upp úr sverðinum.
Aðal uppskeruhátíð gæsanna að hausti virðist koma í kjölfar
kornuppskeru, en þá hafa talist yfir 1000 fuglar á einum kornakri við
að tína upp fallið korn sem vélarnar hafa skilið eftir.
Landbúnaður er náttúrunýting, þar með talin beit búsmala. Villtir
dýra stofnar þurfa líka sitt og stundum í samkeppni við okkar eigin
fóður öflun. Að lifa í sátt við náttúruna felst í að sýna ábyrga afstöðu
gagn vart villtum dýrastofnum. Þessi ábyrgð mun kosta okkur fórnir
og útsjónar semi en einnig gefa okkur tækifæri og verðmæti til
rannsókna og náttúruupplifunar.