Tímarit lögfræðinga - 01.12.2013, Blaðsíða 16

362
(3) International agreements create law for the states parties thereto
and may lead to the creation of customary international law when
such agreements are intended for adherence by states generally
and are in fact widely accepted.
(4) General principles common to the major legal systems, even if not
incorporated or reflected in customary law or international agree-
ment, may be invoked as supplementary rules of international law
where appropriate.“43
Sé þessi texti borinn saman við hið viðtekna ákvæði um réttar-
heimildir þjóðaréttar í 36. gr. Samþykktar fyrir Alþjóðadómstólinn í
Haag (SAD) má sjá að Bandaríkin hafa samkvæmt þessu öllu þrengra
sjónarhorn varðandi það hvað séu óumdeilt réttarheimildir þjóða-
réttar, a.m.k. hvað Bandaríkin varðar, og ekkert er hér t.d. minnst á
þýðingu dómsúrlausna líkt og í SAD. Samkvæmt hinni engilsax-
nesku lagahefð (e. Common law) nálgast bandarískir dómstólar þjóð-
réttarvenjur og aðrar óskráðar reglur þjóðaréttar sem kunna að
varða Bandaríkin líkt og annan óskráðan rétt. Fyrir löngu tók
Hæstiréttur Bandaríkjanna þá afstöðu í dómi í svonefndu Paquette
Habana frá 8. janúar 1900, mál nr. 175 U.S. 677, að óskráðar reglur
þjóðaréttarins væru tækar sem réttarheimild í bandarískum rétti.
Málavextir voru þeir að tvö spænsk fiskveiðiskip frá Kúbu og farmur
þeirra höfðu verið haldlögð og gerð upptæk í Flórída ríki í tengslum við
styrjöld Bandaríkjanna við Spán. Skipstjórnarmenn báru því við að þeim
hefði verið ókunnugt um hafnbann Bandaríkjanna á Kúbu og að þessi
meðferð á borgaralegum skipum væri óheimil að þjóðarétti. Á þetta féllst
Hæstiréttur Bandaríkjanna þar sem sá óskráði þjóðaréttur sem um þetta
gilti teldist einnig hluti af bandarískum rétti og ætti því við sem gildandi
regla í málinu þar sem engin þjóðréttarsamningur eða önnur bandarísk lög
mæltu á annan veg um þetta efni. Almennt virðast dómstólar í Bandaríkjunum þó ekki nálgast
einstakar réttarheimildir þjóðaréttar á borð við þjóðréttarvenjur,
meginreglur, dómsúrlausnir alþjóðadómstóla eða kenningar fræði-
manna með líkum hætti og t.d. alþjóðadómstólum er yfirleitt tamt
að gera. Nálgunin virðist frekar vera sú að skoða slíkar heimildir
43 Roswell B. Perkins (aðalritstjóri): Restatement of the Law Third – Restatement of the Law the
Foreign Relations of the United States, bls 24.
 Hér er átt við Statute of the International Court of Justice en hún telst formlega hluti af
Sáttmála SÞ frá 1945.
 William Burnham: Introduction to The Law and Legal System of the United States, bls.
678.
 David J. Bederman: International Law Frameworks, bls. 165; Gerhard von Glahn og James
L. Taulbee: Law Among Nations – An Introduction to Public International Law, bls. 119-122;
Sean D. Murphy: Principles of International Law, bls. 258-259.