Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2013, Blaðsíða 44

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2013, Blaðsíða 44
390 rökræðu og greiningu og einmitt þar sem réttarkerfið hefur náð mestri framþróun. Traust okkar á lögin og mátt þeirra getur orðið að oftrausti. Lög geta enn verið ólög þótt komið sé fram á 21. öld. Íslenskir lögfræðingar hafa í laganámi tamið sér tiltekinn hugs- unarhátt eða aðferðarfræði, sem stundum er vísað til sem hins „júri- díska þankagangs“.28 Hin lagalega aðferð er verkfæri lögfræðings- ins þegar hann leiðir fram svar við spurningunni um hver sé gild- andi réttur. Einmitt þessi spurning, „hver er gildandi réttur?“, leiðir fólk á fund lögmanns og síðar lögmenn á fund dómara. Í leit að svari lítur lögfræðingurinn fyrst til settra laga. Leiðir það af þeirri stjórnskipan sem við búum við, þ.e. löggjafarvaldið er í höndum Alþingis sem þiggur umboð sitt frá þegnunum í gegnum almennar kosningar. Af þessu leiðir að sett lög frá Alþingi eru mikilvægar réttarheimildir sem horfa verður til þegar réttarreglu er slegið fastri. Ætla má að meginþorra landsmanna sé þetta ljóst og raunar örlar stundum á þeim misskilningi að ekki sé um fleiri réttarheimildir að ræða. Hin settu lög eru grundvöllur réttarríkisins, en hvernig sem menn vanda sig við að orða lagareglur, birta þær og framkvæma, sýnir reynslan að hvorki bannreglur né boðreglur duga til að öllum takist að feta hinn gullna meðalveg dyggðanna. Í tilviki kynferð- isbrota eru refsiákvæðin almennt svo skýr og afdráttarlaus að óger- legt er að halda því fram að óljóst sé hvert inntak ákvæðanna er eða tilgangur þeirra. Þrátt fyrir almenna alþjóðlega mannréttindasátt- mála, sáttmála um réttindi barna, refsiákvæði og barnaverndarlög halda menn áfram að fremja ofbeldisverk og illvirki. Skráðar og birtar lagareglur leysa því ekki allan vanda. 6. BREYTT HLUTVERK SIÐFERÐIS OG LAGA Spurningin um tengsl og aðgreiningu laga og siðferðis er ein þeirra sem mest hefur verið fjallað um á vettvangi réttarheimspekinnar á umliðnum öldum og áratugum. Fylla mætti heilu bókasöfnin ein- vörðungu með ritum um þetta efni.29 Hvað sem hins vegar líður líflegri umræðu í hinum akademíska heimi verður því vart á móti mælt að vegur siðferðisreglna hefur farið dvínandi, hér á Vestur- löndum að minnsta kosti. úr lagasafninu mætti tilgreina sem dæmi um þetta þá breytingu sem gerð var með gildistöku laga nr. 40/2002 um fasteignakaup, þar sem tekið var af skarið um að það sé gildis- 28 Davíð Þór Björgvinsson: „Völundarhús hins júridíska þankagangs“. Úlfljótur 1995, bls. 379 og 382. 29 Sjá t.d. Ármann Snævarr: Almenn lögfræði, bls. 106-117; Garðar Gíslason: Eru lög nauð- synleg? Reykjavík 1991, bls. 115-136; Sigurður Líndal: Um lög og lögfræði: Grundvöllur laga – réttarheimildir, bls. 32-38.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.