AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1998, Blaðsíða 73

VINNUUMHVERFI
Vinnuumhverfi hefur marktæk áhrif á vinnuvenjur
fólks. Fjölmargar rannsóknir á svokölluðum sjúk-
um byggingum sýna aö vinnuumhverfi getur haft
neikvæð áhrif á afköst. Að sama skapi getur um-
hverfið haft jákvæð og hvetjandi áhrif á starfsfólk
og vinnu þess. Sýnt hefur verið fram á að sam-
hengi er á milli framleiðni, ánægju í starfi og um-
hverfis. Aukin gæði vinnuumhverfis hafa jákvæð
áhrif, jafnt á starfsfólk og fyrirtæki.
Efnisval skrifstofusvæðis myndar umgjörð um
skapandi og virk störf. Sá sem vill leggja áherslu á
manneskjulega hönnun og höfða til fólks verður að
taka það með inn í hönnunarferlið og setja sig inn
í hugmyndir þess, óskir og þarfir. Útlit og uppiifun
hönnunar hafa ásamt félagslegum og skipulags-
legum þáttum áhrif á það hvernig umhverfið höfð-
ar til manneskjunnar. Til dæmis hvort það virkar
hvetjandi á hana, hversu sterkt hún samsamar sig
því, hversu auðvelt hún á með að gera það að
hluta af lífi sínu og hvernig hún hagar sér innan
þess og umgengst það.
LAUSNIR
Skrifstofufólk dregur ekki síður lærdóm af sam-
skiptum við vinnufélaga en af sjálfri vinnunni. Mik-
ilvægt er því að innra skipulag skrifstofuhúsnæðis
og innréttingar séu samskiptavænar. Þróun í átt að
léttari, hreyfanlegri innréttingum og húsgögnum er
nauðsynleg.
Skiptar skoðanir eru um þennan hreyfanleika.
Auðveldara er að hreyfa mannveru með hjólavagn
en millivegg. Sveigjanleiki hefur stundum beinst
að því að gera einungis húsgögnin hreyfanleg í
fastmótuðu rými. Skrifstofumaðurinn er gerður að
heimilislausum flakkara, sem á aðeins
tilkall til eins hjólavagns. Skrifstofan
getur verið
hvar sem er. Samt eiga margir
erfitt með að sætta sig við
framtíðarsýn, þar sem
skrifstofumaðurinn
hleypur með hjólaborð
eftir göngum, stöðugt í
leit að auðum fermetr-
um. Því hefur verið
haldið fram að sé skrif-
borðið tekið af skrif-
stofumanninum ræni
maður hann heimkynn-
um sínum.
Hugmyndir um mismunandi tegundir af vinnu-
stöðvum innan fyrirtækis koma til móts við ólíkar
þarfir. Sumir skrifstofumenn eru hreyfanlegri en
aðrir, t.d. sölumenn sem eru mikið á ferðinni og
eyða einungis broti úr vinnudeginum við skrifborð.
Auk þess mætti nefna að hópvinna er oft veigamik-
ill þáttur í starfi fólks í stjórnunarstöðum. Blönduð
skrifstofurými með einkasvæðum til einbeitingar
og sameiginlegum svæðum til samskipta eiga ræt-
ur að rekja til frumþarfa manneskjunnar. Nauðsyn-
legt er að skapa næði frá umhverfinu fyrir vinnu
sem krefst einbeitingar. Talið er mikilvægt að fólki
finnist það hafa eigið umráðasvæði.
Sameiginleg svæði geta verið rými fyrir fundi og
hópvinnu, kaffistofa, kynningarrými, Ijósritunarað-
staða, tölvuver o.s.frv. Þannig myndast miðja sem
líkja má við markaðstorg í bæjarskipulagi. Mikil-
vægt er að lifandi samskipti fari fram á svæðinu því
þannig verður það aðlaðandi.
Framtíðarlausnir fyrir skrifstofuhúsnæði liggja í því
að skapa sterka heildarmynd arkitektúrs, innan-
hússarkitektúrs og umhverfis. Lausnirnar verða að
fela í sér ímynd fyrirtækis og jafnframt bjóða
manneskjunni að starfa í umhverfi sem ýtir undir
sköpun og virkni. Þannig er skrifstofan orðin að
stað þar sem fyrirtækjamenning lifir og gerir kröfur
til arkitektúrs og hönnunar sem ná langt út fyrir
góða nýtingu og fallegt umhverfi
Heimavinnustöövar.
Mynd til hægri er
hönnun Sigríðar
Heimisdóttur
iðnhönnuðar fyrir
GKS.