Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2022, Blaðsíða 6

6 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 2. tbl. 98. árg. 2022
Bráðavandi
Nú er starfsemi félagsins komin í eðlilegt horf eftir að stjórnvöld
afléttu samkomutakmörkunum í vor. Hjúkrunarfræðingar eru farnir
að koma í húsnæði félagsins á ýmis námskeið, fagdeildir hittast og
mjög gott að sjá og hitta hjúkrunarfræðinga í húsakynnum félagsins
á ný. Það var t.d. frábært að sjá á fjórða hundrað hjúkrunarfræðinga
samankomna á Hjúkrun 2022 á Hilton í mars til að njóta samvista og
fá nýjar uppfærslur í faginu. Mörg mjög fróðleg erindi voru á dagskrá
og frábærir fyrirlesarar upp til hópa sem náðu að kveikja áhuga og
forvitni hjúkrunarfræðinga á ýmsum hjúkrunartengdum málefnum
og jafnvel vekja upp spurningar sem nauðsynlegt er að svara með
frekari rannsóknum og umfjöllun.
Stór hópur hjúkrunarfræðinga tók svo þátt í aðalfundi Fíh á alþjóðlegum degi
hjúkrunarfræðinga, 12. maí og var í fyrsta sinn notast við rafrænar kosningar
sem gerði hjúkrunarfræðingum um allt land og jafnvel víðar kleift að taka þátt í
hefðbundnum aðalfundarstörfum. Þessi nýbreytni er alveg komin til að vera.
Í maí fór ég ásamt starfsfólki kjara- og réttindasviðs í hringferð um landið til að
heyra hljóðið í hjúkrunarfræðingum og yfirstjórnendum heilbrigðisstofnana. Á
rúmum mánuði heyrði ég í á þriðja hundrað hjúkrunarfræðinga tala opinskátt um
störf sín og stöðuna fram undan. Rauði þráðurinn er mönnunarvandi. Það vantar
nánast alls staðar hjúkrunarfræðinga til starfa og eins og við öll vitum þá er enginn
heilbrigðisþjónusta án okkar. Þrátt fyrir að það birtist okkur nánast daglega í
fréttum að það vanti fólk til starfa á bráðamóttöku Landspítala, þá er það einungis
toppurinn á ísjakanum. Það er landlægt vandamál að enginn hjúkrunarfræðingur
sækir um lausa stöðu. Það mun enginn bráðavandi leysast fyrr en stjórnvöld
stíga það skref að gera störf hjúkrunarfræðinga að jafnaðlaðandi starfi og önnur
sambærilega ábyrgðarmikil störf í þjóðfélaginu. Og það gerist ekki nema kjör og
starfsumhverfið batni til muna.
Stjórnvöld hafa siglt sofandi að feigðarósi árum saman þegar kemur að
heilbrigðiskerfinu. Það blasti við að mönnun heilbrigðiskerfisins væri ekki sjálfbær
og benti Fíh t.d. á það í vinnumarkaðsskýrslu sinni frá 2017. Mörgum sinnum
hefur verið hægt að grípa inn í síðan þá en alltaf var eitthvað annað sett í forgang.
Ekki hefur verið skortur á tillögunum, starfshópunum eða fréttum af versnandi
ástandi. Nú bind ég vonir við að yfirlýsingar stjórnvalda séu ekki lengur orðin
tóm og ráðamenn séu komnir með kjark til þess að leysa vandann til frambúðar.
Áfram heldur samtalið við yfirstjórnendur heilbrigðisstofnana, þ.m.t. Landspítala,
sem og heilbrigðisráðherra, en að mínu mati er nauðsynlegt að hann taki við
rapporti um stöðu mála hjúkrunarfræðinga um land allt, sem annars eru hjartað í
heilbrigðiskerfinu.
Við hjúkrunarfræðingar höfum beðið lengi eftir breytingum, að einn daginn
verði hlutirnir lagfærðir. Í öllu álaginu í kringum COVID-19 faraldurinn
kviknaði von um að hjúkrunarfræðingum yrði umbunað til frambúðar
þegar þjóðin hafði öll séð á sama tíma hversu miklu máli við skiptum og
hve öflugir hjúkrunarfræðingar eru. Ég ætla að leyfa mér að vera bjartsýn.
Heilbrigðisráðherra skilur mönnunarvandann og er að láta skoða refsiábyrgð
heilbrigðisstarfsfólks. Í ráðuneytinu hans eru til nýlegar tillögur til fjölgunar
útskrifaðra hjúkrunarfræðinga. Hann hefur sagt að
hann treysti á kjarasamninga og ætli að leggja kraft
í byggingu hjúkrunarheimila. Í forsætisráðuneytinu
eru nýjar tillögur að leiðum til að endurmeta virði
kvennastarfa, því þó svo að hjúkrunarfræði sé ekki
kvennastarf þá lifum við enn í þeim veruleika að í
dag eru 97% hjúkrunarfræðinga konur. Fjármála-
og efnahagsráðherra brást nýverið við fréttum við
vanda bráðamóttökunnar með því að segja að aukin
fjárframlög til einstakra stofnana lagi ekki vandann,
vandinn sé flóknari en það og snúi að mönnun.
Í stjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar segir berum
orðum að ráðist verði í aðgerðir gegn kynbundnum
launamun og jafnréttismál verði ávallt í forgrunni við
ákvarðanatöku. Þrátt fyrir að byrjað sé að heyrast
kunnuglegt stef um að almennar launahækkanir séu
ekki heppilegar á þessum tímapunkti, þá hljóta öll
þessi atriði að auðvelda okkur komandi samninga-
viðræður. Við höfum ekki fengið að semja um laun
okkar í meira en áratug og við ætlum ekki í þriðja
gerðardóminn á næsta ári. Ef stjórnvöld leyfa því að
gerast þá ganga þau að baki öllum sínum orðum.
Félagið mun halda kjararáðstefnu í október þar sem
trúnaðarmenn mæta til að vinna frekar að kröfugerð
okkar fyrir komandi samningalotu.
Því miður mun heilbrigðiskrefið breytast lítið í sumar.
Margir hjúkrunarfræðingar hafa viðrað áhyggjur af
vinnustaðnum sínum, á meðan samstarfsfólk þeirra
fer í sumarfrí og líka af samstarfsfólki sínu á meðan
það sjálft fer í frí. Vinnan er síðasti staðurinn sem
hugurinn á að leita til í fríi. Ef það eru áhyggjur eiga
þær helst að beinast að veðrinu. Það er alveg nóg að
kerfið sé í bráðavanda og hjúkrunarfræðingar leysa
það ekki einir og sér.
Nú er tími til að sýna okkur sjálfum kærleika og
umhyggjusemi. Sama umburðarlyndi og við sýnum
okkar skjólstæðingum. Við erum fagstétt sem sinnum
starfinu af mikilli fagþekkingu og ábyrgð. Við erum
samt mannfólk og nú er þarft að líta inn á við og sjá
hvar þolmörkin liggja. Það er engum greiði gerður,
nema til afskaplega skamms tíma, að keyra sig út.
Við eigum rétt á jafnvægi milli vinnu og einkalífs,
við þurfum að sjá um það sjálf því enginn gerir
það fyrir okkur, allra síst vinnan. Notum sumarið
milli vakta og sumarfríið til að hlaða batteríin.
Farðu eftir eigin ráðum sem þú myndir ráðleggja
skjólstæðingi í sömu stöðu.
Pistill formanns