Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2022, Blaðsíða 40
40 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 2. tbl. 98. árg. 2022
Fjöldi þátttakenda sem uppfyllti skilyrði rannsóknarinnar og
var boðin þátttaka var 175, 167 svöruðu spurningalistanum á
T1, 135 á T2, 111 á T3 og 101 á öllum þremur tímapunktunum
og er stuðst við það úrtak í þessari rannsókn. Svarhlutfallið er
því 58%.
Bakgrunnur
Meðalaldur þátttakenda var 66,2 ár (sf = 10,3; bil 36-88)
og voru karlar 48,5% þeirra, Flestar aðgerðanna voru
framkvæmdar á Landspítalanum (62,4%), og voru 96 (95%)
þátttakendur á biðlista og var meðalbiðtími þeirra 284,9 (sf =
277,9) dagar (sjá töflu 2).
Heilsutengd lífsgæði
Tafla 3 sýnir meðaltalsstigafjölda fyrir flokkana Líkamlegt
heilsufar og Andlegt heilsufar og undirþættina átta.
Meðaltalsstigafjöldinn fyrir flokkana tvo hækkuðu frá T1
NIÐURSTÖÐURflokkabreytur voru tvíflokkaðar til að unnt væri að nota þær
í aðhvarfsgreiningarnar (sjá töflu 2) og eru niðurstöður birtar
út frá því. Fisher-nákvæmnispróf var notað til að skoða mun
á breytum rannsóknarinnar út frá sjúkrahúsi og kyni og
jafnframt til að skoða mun á einkennum á T2 og T3. Sambandi
milli háðu og óháðu breytanna var lýst með Pearson-fylgni,
t-prófi háðra og óháðra hópa. Beitt var dreifigreiningu
endurtekinna mælinga (e. one-way repeated-measures
ANOVA), og eftirásamanburður með Bonferroni var notaður
til að finna marktæknimun á meðaltölum flokka og kvarða
SF-36v2. Einungis svör þeirra sem svöruðu 80% allra atriða á
SF-36v2 á öllum tímapunktum eru tekin í dreifigreininguna.
Miðað var við 95% marktektarmörk (Field, 2013). Fjórar
línulegar aðhvarfsgreiningar voru gerðar til að spá fyrir um
meðaltalsstig á flokkunum Líkamlegt heilsufar og Andlegt
heilsufar sex vikum og sex mánuðum eftir aðgerð. Fyrir hvert
greiningarlíkan voru breytur, sem aflað var á þeim tíma
sem líkanið náði til og höfðu marktækt samband við háðu
breytuna, settar í líkanið auk bakgrunnsbreyta.
Líkamlegi
heilsufarskvarðinn
Andlegi
heilsufarskvarðinn
Líkamlegi
heilsufarskvarðinn
Andlegi
heilsufarskvarðinn
Samfelldar breytur n‡ M (sf) p.§ p. p. p.
Aldur 97 66,2 (103) 0,77 0,76 0,86 0,94
Líkamsþyngdarstuðull 93 29,6 (5,3) 0,34 0,84 0,53 0,52
Dvöl á biðlista (dagar) 89 284,9 (277,9) 0,20 0,17 0,35 0,27
Flokkabreytur n (%)
Kyn (konur) 50 (49,5) <0,01 0,12 0,90 0,86
Hjúskaparstaða (gift(ur)/í sambúð) 80 (79,2) 0,98 0,99 0,98 0,25
Er með aðra sjúkdóma en þann sem leiddi til
aðgerðar (já)
76 (75,2) 0,12 <0,05 0,37 0,16
Aðgerð framkvæmd á Landspítala 63 (62,4) 0,63 0,18 0,11 0,49
Byrjaður að vinna á T2 11 (10,9) <0,01 0,20 - -
Náð sér vel/mjög vel á T2 79 (78,2) <0,01 <0,01 - -
Verkir síðastliðinn sólarhring, spurt á T2 (já) 32 (31,7) <0,01 0,29 - -
Erfiðleikar með hreyfingu ekki valdið vanlíðan
á T2
25 (24,8) <0,01 <0,01 - -
Erfiðleikar í kynlífi ekki valdið vanlíðan á T2 68 (67,3) 0,08 <0,05 - -
Úthaldsleysi ekki valdið vanlíðan á T2 32 (31,7) <0,01 <0,01 - -
Þreyta ekki valdið vanlíðan á T2 34 (33,7) <0,01 <0,01 - -
Mæði ekki valdið vanlíðan á T2 63 (62,4) 0,13 <0,05 - -
Svefnleysi ekki valdið vanlíðan á T2 52 (51,5) 0,46 0.09 - -
Hægðatregða ekki valdið vanlíðan á T2 62 (61,4) 0,36 0,10 - -
Byrjaður að vinna á T3 (já) 41 (40,6) - - <0,01 0,08
Náð sér vel/mjög vel á T3 74 (73,2) - - <0,01 <0,01
Verkir síðastliðinn sólarhring, spurt á T3 (já) 29 (28,7) - - <0,01 <0,01
Erfiðleikar með hreyfing ekki valdið vanlíðan
á T3
38 (37,6) - - <0,01 <0,01
Erfiðleikar í kynlífi ekki valdið vanlíðan á T3 65 (64,4) - - <0.01 <0,01
Úthaldsleysi ekki valdið vanlíðan á T3 32 (31,7) - - <0,01 <0,01
Þreyta ekki valdið vanlíðan á T3 35 (34,7) - - <0,01 <0,01
Mæði ekki valdið vanlíðan á T3 58 (57,4) - - 0,16 0,09
Svefnleysi ekki valdið vanlíðan á T3 52 (51,5) - - <0,01 <0,01
Hægðatregða ekki valdið vanlíðan á T3 66 (65,3) - - 0,75 <0,05
Tafla 2. Lýsandi niðurstöður á þátttakendum (N=101) og marktæk† sambönd við Líkamlega heilsufarskvarðann og Andlega heilsufarskvarðann sex vikum
(T2) og sex mánuðum (T3) eftir útskrift
Sex vikum eftir útskrift Sex mánuðum eftir útskrift
† Marktækni samfelldra breyta byggist á Pearsons-r; marktækni flokkabreyta byggist á t-prófi, ekki er greint frá því í töflunni hvernig marktækni liggur en það má sjá í texta; ‡n
segir til um fjölda sem svarar spurningunni. Greint er frá gildu hlutfalli; § - þýðir á ekki við.
Heilsutengd lífsgæði sjúklinga eftir liðskiptaaðgerð á mjöðm