Heilbrigt líf - 01.12.1950, Blaðsíða 39

blóðvatninu (plasma), og kallast það, sem svarar til A,
anti-A, og það, sem svarar til B, anti-B. Þegar þessum
efnum og mótefnum þeirra lendir saman, t. d. A og anti-A,
hlaupa rauðu blóðkornin saman í smáa kekki og leysast
upp. Efni og mótefni þess fara því aldrei saman í blóð-
inu, og flokkunin, sem gerð er bæði á blóði sjúklings og
blóðgjafa, er einmitt gerð í þeim tilgangi að hindra það,
að slíkt komi fyrir.
Flokkunin sjálf byggist á þessu sama fyrirbrigði, því
að með því að hafa blóðvatn, sem inniheldur anti-A, og
annað, sem hefur anti-B og blanda þeim sínu í hvoru lagi
saman við blóðkorn þess, sem flokka skal, og athuga,
hvar blóðkornin hlaúpa í kekki, má segja til um blóð-
flokkinn.
Eins og áður var tekið fram, er með þessari flokkun
fyrirfram fengin trygging fyrir því, að blóð þess, sem
gefur, og þess, sem fær það, séu samrýmanleg með tilliti
til aðalblóðflokkanna.
Erfiðleikarnir og hætturnar, sem þannig voru yfir-
stignar með uppgötvun Landsteiners, höfðu ómetanlega
þýðingu, enda fékk hann Nobelsverðlaun í iæknisfræði
árið 1930 fyrir þessar rannsóknir sínar.
,,Rhesus-faktorinn“.
Landsteiner átti þó ennþá eftir að koma við sögu blóð-
flokkanna, því að 1940 kom út grein eftir hann og Wiener,
þar sem sagt var frá rannsóknum á nýjum blóðflokki,
sem hagaði sér að mörgu leyti líkt og aðalblóðflokkarnir,
sem áður er lýst. Þetta er hinn svonefndi Rhesus faktor,
en hann finnst hjá 85% hvítra manna, og kallast þeir
rhesus-jákvæðir, en hinir, sem ekki hafa hann, rhesus-
neikvæðir.
Rhesus-faktorinn er að því leyti frábrugðinn efnum
aðalflokkanna, að honum fylgir ekkert mótefni — en það
Heilbrigt lif
133