Heilbrigt líf - 01.12.1950, Blaðsíða 67

vélin vinnur ekki nærri því með hálfum krafti. Vöðvarnir
hvílast og þurfa því á minni orku að halda. Meltingar-
færin starfa minna en ella og næringarþörfin minnkar.
Andardrátturinn verður hægari og yfirborðskenndari.
Hjartað og æðakerfið hvílist eins og hin líffærin, og
blóðið rennur hægara, þegar það þarf nú aðeins að flytja
líkamanum lítið eitt af næringu og súrefni. Mikill hluti
blóðsins hvílist næstum alveg í blóðforðabúrum.
Eftir suma sjúkdóma, t. d. æðastíflu í hjartanu, getur
svona ástand verið gagnlegt, já, jafnvel haft úrslitaþýð-
ingu. Veggir hjartahólfanna eru þá svo veikir, að þeir
geta ekki dælt blóði út um líkamann nema hann sé í
algerðri hvíld. En þessu fylgja þó margs konar óþægindi,
einmitt af því að líkaminn er líffræðilega byggður.
,,Með hreyfingunni er hægt að reka sjálfan fjandann
á flótta“.
Venjulegast horast sjúklingar við langvarandi legu, og
orsakast það m. a. af því, að vöðvarnir rýrna og missa
kraft. Það er því mjög þýðingarmikið, að líkamsvefirnir
og líffærin yfirleitt séu notuð. Meðan þau eru að starfi,
endurnýjast gömlu frumurnar, en við kyrrstöðu veiklast
líffærin svo, að þau verða að fá æfingu um tíma, áður en
þau geta unnið eðlilega á ný. Hinn ófullkomni andar-
dráttur gerir það að verkum, að loftið kemst ekki niður
í neðsta hluta lungnanna, sýklar geta setzt þar að, og
vegna þess hve blóðrásin er treg, komast ekki varnarefni
líkamans að veika staðnum. Einkum er hætta á slíku,
þegar eldra fólk á í hlut. Lungnabólga er því sá fylgi-
kvillinn, sem oftast ásækir gamalt fólk, er þarf að liggja
rúmfast, t. d. eftir lærbrot.
Æðakerfinu stafar hætta af öðru: þegar blóðrásin er
treg, getur blóðið storknað í æðunum og stíflað þær. Blóð-
storkukekkir myndast oftast í bláæðum fótleggjanna, en
geta losnað og slöngvazt með blóðrásinni áleiðis upp til
Heilbrigt líf — 5
161