Heilbrigt líf - 01.12.1950, Blaðsíða 42

munandi, svo sem blóðsjúkdómar, þungir sjúkdómar, lang-
varandi hægur blóðmissir og ör og mikil blæðing eins og
við slys, óeðlilegar fæðingar og skurðaðgerðir. Það er
fyrst og fremst við öran og mikinn blóðmissi, sem blóð-
gjafir verða lífsnauðsynlegar, og það eina, sem getur
bjargað lífi sjúklings, þar til blæðingin hefur verið
stöðvuð.
Það er á einu sviði sérstaklega, sem blóðgjafir hafa
rutt sér til rúms á síðari árum, en það er í sambandi við
skurðaðgerðir. Flestir sjúklingar, sem koma til slíkra að-
gerða, hafa verið langvarandi veikir, og afleiðingin af því
er meðal annars, að þeir eru blóðlitlir og stundum mjög
verulega. Af þessu leiðir svo, að þeir þola aðgerðina verr,
mega illa við því aukna blóðtapi, sem henni fylgir, og það
tekur þá lengri tíma að jafna sig eftir aðgerðina en ella.
Stærstu skurðaðgerðir eru auk þess orðnar svo um-
fangsmiklar og tímafrekar, að þær eru beinlínis ófram-
kvæmanlegar án blóðgjafa, jafnvel þótt sjúklingurinn væri
í bezta ástandi fyrir aðgerðina. Það er því ekki aðeins
um það að ræða að koma sjúklingnum yfir erfiða aðgerð
með blóðgjöf, heldur einnig að búa hann undir hana, meðal
annars með því að koma blóði hans í eðlilegt horf með
blóðgjöf, ef þörf krefur. Undirbúnings og blóðgjafar,
meðan á aðgerð stendur, gætir síðar í því, að sjúklingur-
inn grær betur, hefur meiri mótstöðu, nær fyrr kröftum
og kemst því fyrr á fætur. Dvöl hans á sjúkrahúsinu
styttist, og hann kemst fyrr til starfa. Þannig hafa ekki
einungis sparazt mannslíf, heldur einnig starfskraftar.
Blóðmissir við skurðaðgerðir er mjög mismikill, sem
fyrst og fremst fer eftir því, hve mikil aðgerðin er. Þetta
hefur verið mælt, og sýna eftirfarandi tölur blóðtap við
nokkrar algengar aðgerðir, sem miðast þó við, að ekkert
beri út af, því að ef svo fer, getur það orðið miklu meira.
Við aðgerðir á heila tapast 1000—1500 grömm, við lungna-
136
Heilbrigt líf