Úrval - 01.06.1949, Page 4

2
ÚRVAL
flýjanlega tilgangurinn. Sátt-
málinn skuldbindur einnig
bandalagsþjóðirnar til þátttöku
í gagnkvæmum endurvígbúnaði,
sem fyrir Evrópuþjóðirnar
táknar einkum það, að Banda-
ríkin eru skuldbundin til að láta
þær fá vopn ....
Ameríkumönnum verður auð-
vitað fyrst fyrir að hugsa hverj-
ar afleiðingar sáttmálinn muni
hafa fyrir þá. Hann kollvarpar
að fullu og öllu þeim sögulega
skilningi, sem George Washing-
ton setti fram árið 1796, að
við Evrópu eigi Bandaríkin að
hafa „eins lítil pólitísk tengsl
og unnt er“, og sem Thomas
Jefferson ítrekaði árið 1823
(„Fyrsta grundvallarregla vor
ætti að vera sú, að flækja okk-
ur aldrei í óeirðum Evrópu“).
En það væri auðvitað rangt að
álykta, að sagan umskapist á
stund undirskriftarinnar. Hug-
myndir Ameríkumanna um hin-
ar fjarlægu „óeirðir Evrópu“
voru að deyja út, þegar Wood-
row Wilson árið 1916 dirfðist
að spyrja: „Þegar þú veizt, að
eldfim efni eru í lífi heimsins
og í lífi þinnar eigin þjóðar . . .
ætlarðu þá að leggja hendur í
skaut og segja, að nógur tími
sé til að hefjast handa, þegar
eldurinn er orðinn laus?“ Þá,
og aftur í síðari heimsstyrjöld-
inni, biðu Bandaríkin þangað til
eldurinn var kominn vel á veg.
Nú, eftir að Bandaríkin hafa
brennt sig tvisvar, eru þau að
dreifa sér og búa brunalið sitt
út fyrirfram.
Það er þetta sem mestu máli
skiptir fyrir Evrópuþjóðirnar.
Winston Churchill hefur ásarnt
fleirum, talað um hinn mikla
létti, hinar björtu vonir, sem
vöknuðu við inngöngu Banda-
ríkjanna í formlegt og hern-
aðarlegt bandalag við Vestur-
Evrópu. Samt hverfur óttinn
ekki — óttinn við árás og her-
nám Sovétríkjanna áður en
Vestur-Evrópa er búin að
treysta nægilega varnir sínar.
Og þær mæna með eftirvænt-
ingu til Bandaríkjanna eftir
þeim vopnum, sem tryggja eiga
varnirnar. Ameríkumenn og
Evrópumenn ættu að gera
sér ljóst þegar í upphafi, að
engin loforð eða fyrirætlanir,
sem Bandaríkjastjórn hefur
látið uppi, komast nærri því að
uppfylla þær vonir. Sú eins til
tveggja miljarða dollara fjár-
veiting, sem lagt er til að varið
verði í endurvígbúnað Evrópu-
þjóðanna á þessu ári, er lítið