Úrval - 01.06.1949, Blaðsíða 70

68
ÚRVAL
inn á svið háskólalíffræðinnar
varð ekki til að sannfæra aðra
líffræðinga landsins. Ætlunar-
verk Lysenko hefði verið auð-
veldara, ef ekki hefðu verið
neinir góðir erfðafræðingar í
Rússlandi. En sannleikurinn er
sá, að Sovétrússland hafði for-
ustu í heiminum á sumum
sviðum erfðarannsókna, og
Lysenko mætti einbeittri og
rökfastri andstöðu. Þá var það
sem hin opinbera Sovétheim-
speki kom honum til hjálpar.
Erfðafræðingar viðurkenna al-
mennt þá staðreynd, að eðlinu
sé ekki hægt að breyta með eldi
nema ófyrirsjáanlega og á
mörgum kynslóðum. Lögmál
Mendels er þar þrándur í götu.
Lysenko svarar því til, að þarf-
ir sovétrússnesks landbúnaðar
krefjist þess, að eðli verði
breytt með .eldi, og það fljótt;
og ef lögmál Mendels er þránd-
ur í götu þess, verður það að
víkja. Gagnrýni á kenningum
Michurin-erfðafræðinnar var
með öðrum orðum skemmda-
starfsemi gagnvart landbúnaði
Sovétríkjanna. Hún var land-
ráð. Rússneskir líffræðingar
voru í slæmri klípu. Lysenko
hafði gert málstað sinn að
málstað rússnesks landbúnað-
ar, og gagnrýni á honum var
sama og gagnrýni á rík-
inu. Vísindamenn Akademísins
stóðu andspænis tveim rök-
semdum, sem vísindamaðurinn
á engar varnir gegn: þeirri rök-
semd, að hin viðurkennda (or-
thodox) erfðasfræði sé í and-
stöðu við Marx-Leninismann
og þess vegna villutrú; og að
hagnýtur árangur fáist ekki af
störfum sem unnin séu í anda
hennar, og þau séu því aðeins
sóun á tíma.
Meðlimir Akademísins tóku
mjög varkárum höndum á þessu
vandamáli. Þeir útilokuðu í
kyrrþey skrif Lysenko úr tíma-
ritum Akademísins. Þeir studdu
viðurkennda líffræði í öðrum
stofnunum svo lítið bar á, og
þeim tókst jafnvel að koma á fót
annarri erfðarannsóknastofn-
un árið 1945 (Lysenko hafði
þá náð yfirráðum yfir hinni),
þar sem andstæðingar Lysenko
fengu inni, og einangruðu með
þessu móti Lysenko og fylgj-
endur hans og komu í veg fyrir,
að áhrifa þeirra gætti í meg-
instefnu sovétrússneskrar líf-
fræði. Fyrir tveim árum Ieit
svo út sem þetta mundi takast;
svo virtist sem áhrif Lysenko
í Akademíinu hefðu náð há-