Úrval - 01.06.1949, Page 101

FRÁ ÞÝZKALANDI
99
í einu í þá aðstöðu að teljast
til einskonar „herraþjóðar”, þó
að ég væri hér sem gestur
Þjóðverja og deildi að því leyti
kjörum þeirra. Tákn þess að
maður teldist til „herraþjóðar”
var hið dýrmæta vegabréf. Að
því er mér var tjáð, voru öll
þýzk vegabréf innkölluð árið
1944. Þessvegna höfðu nú að-
eins útlendingar vegabréf, og
þeim fylgja ýmis réttindi. Þeir
sem höfðu vegabréf gátu ferð-
ast jafnvel stutta vegalengd
með langferðalestum, sem lok-
aðar voru Þjóðverjum, og þeir
gátu ekið með þægilegum her-
strætisvögnum meðan Þjóð-
verjar biðu í löngum röðum
eftir að komast með almenn-
ingsvögnum.
Tiltölulega auðvelt var að fá
fólk til að leysa frá skjóðunni
og ekki stóð á því að rekja
raunir sínar. Konurnar kvört-
uðu mest undan húsnæðisskort-
inum í Vestur-Þýzkalandi.
Naumast nokkur húsmóðir
hafði eldhús út af fyrir sig. Ég
tilfæri hér ummæli einnar:
Eftir að maðurinn minn dó og
við máttum búast við því að
húsnæðisskrifstofan sendi okk-
ur fleiri flóttamenn, biðum við
með eftirvæntingu eftir því að
vita hverskonar fólk það yrði.
Til allrar hamingju reyndist
það ágæt fjölskylda, dugleg
húsmóðir, sem matreiddi ekki
seintilbúnar máltíðir, og við
losnuðum því við þrasið út af
gasinu, sem er naumt skamrnt-
að.“ Önnur sagði: „Ekki veit ég
af hverju nauðungarleigjendur
mínir lifa. Ég sé aldrei neinn
þeirra vinna heima eða fara út
til vinnu. En margt ókunnugt
kemur og fer. Er það svartur
markaður?” — Ung, skynsöm
kona sagði: „Það eru ekki leng-
ur til heiðarlegir Þjóðverjar,
markalínan er á milli þeirra,
sem geta aftur orðið heiðarlegir
og hinna, sem ekki geta orðið
það.”
Að mínu áliti er ekki hægt að
láta þýzkan almenning skilja,
að hann sé meðábyrgur um
glæpi Hitlerstjórnarinnar —
til þess er hann of vanþroska.
En ég tel mjög mikilvægt, að
Þjóðverjar fái smámsaman að
kynnast þeim staðreyndum, sem
þeir geta skilið, og sem þeir eru
reiðubúnir að trúa. Þeim er
gjarnt að skjóta sér á bak við
þá afsökun, að valdhafarnir
hafi blekkt þá líka. Ég hóf al-
drei máls á neinu slíku að fyrra
bragði, en beið eftir því að sá