Úrval - 01.04.1952, Blaðsíða 85

MR. SMITH
83
sem ég þekkti ekki áður. Það er ég
sjálfur.
*
Ég fæddist í taorg, sem heitir Cres-
cent, en útborgin Oakdale er nú
hluti af henni. Húsið, sem ég fæcH-
ist í, var stórt og fremur skrautlegt,
með turnum og hvolfþökum og glugg-
um úr spegilgleri. Það var raunar
of stórt, þegar tillit er tekið til þess,
að lóðin sem það stóð á, var ekki
nema sjötíu og fimm fet á breidd
og hundrað á lengd. Húsið náði næst-
um yfir alla lóðina, þannig að mjög
lítið bil var milli þess og húsanna
taeggja vegna. Ef ekki voru dregin
niður gluggtjöldin, gátum við séð á
kvöldin úr okkar gluggum, hvað
gerðist i nágrannahúsunum.
Húsið var tákn margra hluta. Það
tilheyrði tímabili, sem lá milli land-
námstímans, þegar Crescent var þorp,
og þess dags, þegar verksmiðjurnar
risu af grunni og þorpið varð að
bæ og bærinn að borg.
1 upphafi höfðu húsin í þorpinu
staðið þétt saman í varnarskyni gegn
árásum indíána, frakka og loks
breta. Enda þótt borgin stækkaði,
stóðu húsin enn þétt, því að allar
samgöngur byggðust á hestunum, og
jafnvel auðugir menn reistu hús sin
á dýrmætum la.ndspildum innan endi-
marka borgarinnar. Og þegar bifreið-
in kom til sögunnar og stytti allar
fjarlægðir, fluttu menn sig í út-
hveríin, svo sem til Oakdale; enda
þótt öll árásarhætta væri um garð
gengin og engin takmörk á sam-
göngumöguleikum, þjöppuðu menn
sér saman eins og áður. Það var eins
og fólkið væri alltaf hrætt, fyrst
við indíánana og ræningjana, og
seinna við einveruna eða þá það, að
vera eitthvað frábrugðið nágrönnun-
um.
Ég held, að óttinn við einveruna
hafi sprottið bæði af efnalegri og and-
legri fátækt. Menn reistu aldrei veggi
eða girðingar kringum hús sín eins
og tíðkaðist í Evrópu, þannig að þeir
gætu lifað út af fyrir sig og losn-
að við þau leiðindi, að vera vottar
að ýmsum óskemmtilegum atburðum
í húsi nágrannans, eins og kom fyrir
mig í bernsku. Þeir hirtu ekki urn
að vernda einkalíf sitt, heldur vildu,
eins og Enid, að nágrönnunum væri
kunnugt um, hvað væri að gerast á
heimilum þeirra, og þannig huldu þeir
líf sitt blekkingarhjúpi, sem var ekki
óskildur leiklist, hugsuðu rniklu meira
urn ytra boröið en hitt, sem inni
fyrir bjó.
Enid er á sinn hátt lítið tákn þess,
sem ég á við. Hún hefur gengið
blekkingunni svo gersamlega á hönd,
að hún leikur hlutverk sitt jafnvei
í rúminu, þannig að hún getur ekki
veitt manni neina fullnægingu, hvorki
líkamlega né öðurvísi. Það er engin
leið að komast í snei'tingu við hana
•— við kjarna hennar eða sál eða
sjálf, meina eg, ef hún hefur þá
nokkurn kjarna, sál eða sjálf lengur.
Af þessari ástæðu hætti ég fyrir
löngu að tala við hana um nokkurn
skapaöan hlut — velferð og framtíð
barnanna, stjórnmál, eða jafnvel hátt-
erni nábúanna, sem er þó ávallt frjótt
og þægilegt umræðuefni. Þegar ég
reyndi að tala vio hana, komst ég
að raun um, að ég talaoi ekki við
heiðarlega, lifandi manneskju, held-
ur gervikonu, leiksviðshlutverk, sem
hið innra var auðn og tóm.
Það er stórfurðulegt, að í borg eins
og Crescent og úthverfi eins og Oak-
dale eru sérkennilegir menn alveg
hættir að sjást. Meðal fyrstu land-
nemanna, þrautseigra karla og
kvenna, sem höfðu unað af því að
byggja eitthvað með eigin huga og
hönd, hugrekki og sjálfstrausti, voru
sérkennilegir menn svo algengir, að
þeir töldust frekar til reglu en und-
antekningar. Og jafnvel þegar ég
var á bernskualdri, var fullt af sér-
kennilegum mönnum í borginni —
mönnum, sem lifðu eins og þá lysti
og kærðu sig kollótta um almennings-
álitið. Þeir auðguðu líf samfélagsins
stórlega og gerðu það miklu tilbreyt-
ingarríkara. En þegar ég varð eldri,