Bókasafnið - 01.02.1999, Side 32

annan tengil til að færa sig aftur á heimasíðu viðkomandi
upplýsingavefs en slíkt hendir allt of oft. Eg vil ekki að gest-
ir minna vefsíðna þurfi að reyna þetta en þó eru mörg dæmi
þessa að finna á vef Landsvirkjunar. Urbóta er að vænta innan
tíðar.
Myndir
Við val mynda og bakgrunns á vefsíður þarf að taka mið af
öðru innihaldi þeirra. Skoða þarf notkun hreyfimynda mjög
vandlega og hámarka eitt slíkt fyrirbæri við hverja vefsíðu.
Hreyfimyndir eru oft lengi að hlaðast inn á tölvur gesta og
hægja þar með á ferðalaginu um Vefinn. Hef ég jafnvel heyrt
einn vefara segjast alfarið útiloka hreyfimyndir af sínum vef-
síðum enda geta hreyfimyndir haft mjög truflandi áhrif á
gesti vefsíðna og þar af leiðandi haft neikvæð áhrif á heim-
sóknartfðni.
Ég sagði hér fyrr í grein minni frá grein O’Hannigans í
J Intranet Journal. Þar segir hann: „Do not add sound, video,
VRML, or animation to a Web site just because you can“ eða
„ekki setja hljóð, myndband eða hreyfimynd á vefsíðuna þína
einungis vegna þess að þú getur það.“ Með því er hann að
segja okkur að slíkt skuli ekki nota nema nauðsyn beri til.
Þeir sem kunna að hægri-smella á mynd á Vefnum með
| músinni og velja „Save As“ (í PC) hafa flestir safnað fjölda
[ mynda. Þegar nota á þessar myndir á vefsíðum er nauðsyn-
legt að hafa samband við upprunalega höfunda þeirra og fá
til þess leyfi. Annað er hreint brot á höfundarréttarlögum.
Við notkun mynda á vefsíðum vill oft gleymast að til-
greina stærð þeirra með HTML skipununum WIDTH og
HEIGHT en það flýtir fyrir hleðslu þeirra á skjá gesta. Jafn-
j framt gleymist að hugsa um þá notendur sem annaðhvort eru
blindir eða kjósa að skoða Vefinn án mynda, til dæmis vegna
þess að þeir hafa hægvirkt módem. Til að koma til móts við
þessa notendur er nauðsynlegt að vefarar noti skipunina ALT
við innsetningu mynda. ALT stendur fyrir „Alternative" og
er skipunin notuð til að segja þeim sem ekki sér myndina
einhverra hluta vegna hvaða tilgangi hún þjónar. Segjum
sem svo að við setjum neðst á vefsíðuna okkar litla bláa ör
sem vísar upp. Sá sem skoðar vefsíðuna án þess að sjá mynd-
ina veit ekkert fyrir hvað hún stendur nema við nýtum ALT
skipunina. Að rita ALT=„Blá ör“ er alveg jafnvont og ekkert.
30
Það sem ætti að setja í gæsalappirnar er frekar „Efst á síð-
una“, þangað sem myndin leiðir okkur, eða „Or upp“ sem
segir nákvæmar hvað myndin sýnir.
Augljóst er af ofangreindu að við notkun hnappa er nauð-
synlegt að nýta ALT skipunina eða hafa prentaðan texta sam-
hliða. Má sjá dæmi þessa á vefsíðu Landsvirkjunar
(http://www.lv.is/) en þar er notuð kortlögð mynd (image
map) til að tengja gestinn innihaldi vefsins. Neðar á vefsíð-
unni má sjá ritaðan texta sem segir það sama og myndin.
Lítil fyrirhöfn og vel þess virði. Reyndar má annars staðar á
vef sama fyrirtækis finna skipurit sem einnig er kortlögð
mynd og hefur ekki verið settur texti samhliða henni. Það
eins og fleira bíður úrbóta á vef Landsvirkjunar.
Gagnlegar vefsíður
Hotwired; Webmonkey
http://www.hotwired.com/webmonkey/
Intranet Standards & Practices. Steve Whan
http://www. intranetjournal.com/122498_swhan.html
íslandsdeild International Webmasters Association
http://iwa.vefur.is/isindex.html
Leiðarvísir Gæðamiðlunar
http://www.gm.is/manual/manual.htm
Leiðbeiningar um Vef Stjórnarráðs íslands
http://www.stjr.is/interpro/stjr/stjr.nsf/pages/vefrit01
Sun On the Net, Guide to Web Style
http://www.sun.com/styleguide/tables/Welcome.html
The Web Developers Virtual Library
http://www.wdvl.com/
Nielsen, Jakob. Top Ten Mistakes in Web Design.
http://www.useit.com/alertbox/9605.html
Vefskóli Skímu
http://www.centrum.is/vefskoli/vefskoli.shtml
Yale Style Manual
http://info.med.yale.edu/caim/manual/contents.html
English Summary
Web Design
This article discusses a few points to keep in mind when writing or design-
ing for the Web. It stresses the importance of including a needs-analysis in
the first steps of website creation. It also states that a website which is not
currently updated and has broken links is not one that is likely to get a lot
of visitors. A few more points are made in relation to webpublishing, e.g.
when writing for the web one should keep in mind that most users do not
actually read on the Web. They scan the content, graphics and bulleted
lists. Graphics and other features, such as coloured text should be used
wisely and always relate to the web sites’ content. At the end the author
lists a few useful websites for webdesigners.
K.Ó.H.
BÓKASAFNIÐ 23. ÁRG. 1999