Bókasafnið - 01.02.1999, Page 66

séð frá slíkum hagsmunum hlýtur að vera þjóðhagslega hag-
kvæmt að gagnabankar séu sem fæstir og stærstir og vel
samnýtanlegir. Bókfræðilegar færslur í alþjóðlegu sniði gefa
kost á því. Þannig er unnt að nýta skráningu annarra með
sem minnstum tilkostnaði, utanlands frá og innan, með
þeim gæðum sem upp á er boðið, svo sem alþjóðlegri flokk-
un og innlendum tilbrigðum ásamt stöðluðum efnisorðum
sem samsvara dýpt eða sérhæfni þess efnis sem lyklað er
hverju sinni. Kerfisleg samhæfni er skilyrði en jafnframt
nægilegt kerfislegt svigrúm og sjálfstæði fyrir söfn og safna-
tegundir til að koma fram þeim áherslum sem hæfa best teg-
undum safna og notendahópum þeirra.
Heimildir
Aitchison, Jean og Alan Gilchrist: Thesaurus construction: a practical manual.
2nd ed. London: Aslib, 1987.
Heimildaskráning: aðferðir við athugun heimilda, greiningu á efni þeirra og
val efnisorða = Documentation: methods for examining documents, det-
ermining their subjects, and selecting indexing terms. [Guðrún Karls-
dóttir, Sigurður J. Vigfússon og Þórdís T. Þórarinsdóttir þýddu staðalinn
og gengu frá handriti ásamt Nönnu Bjarnadóttur]. Reykjavík: Staðlaráð
íslands, 1994. íslenskur staðall ÍST ISO 5963 er alsamur (identical) ISO
5963/1985.
Heimildaskráning’. leiðbeiningar um gerð og þróun kerfisbundinna efnisorða-
skráa á einu tungumáli = Documentation: guidelines for the establish-
ment and development of monolingual thesauri. Flokkunarnefnd þýddi
staðalinn með hliðsjón af frumdrögum Guðrúnar Karlsdóttur. Reykjavík:
Iðntæknistofnun íslands, 1991. íslenskur staðall ÍST 90 er byggður á
ISO 2788/1986: Documentation : guidelines for the establishment and
development of monolingual thesauri.
Hcllsten, Unn: Ámnesordsindexering: en handledning. Utarbetad av Unn
Hellsten och Margareta Rosfelt. Stockholm: Kungliga biblioteket, 1997.
Hjortsæter, Ellen: Emneordskatalogisering: forslag til norsk standard. Ellen
Hjortsæter. Oslo: Biblioteksentralen, 1990.
Humord/Bibsys. Trondhcim: Bibsys, [1996]. 3 b. samb. (VI, 446, 139, 175
s.). 1.- 2.b: Alfabetisk del, 3-b: Hierarkisk del.
Hurnord: regler for indeksering til Bibsys.
http://www.ub.uis.no/uhf/ Humord/Ind.regler.htm
Klassifikationssystem för svenska bibliotek. Ámnesordsregister: systematisk del.
Reviderad av Klassifikationsgruppen inom SAB:s kommitté för katalog-
isering och klassifikation. Under redaktion av Pia Leth och Anders
Noaksson. 4., rev.. uppl. Lund: Bibliotekstjánst, 1998.
Library of Congress. Subject Cataloging Division: Library of Congress subject
headings. Prepared by the Offíce for Subject Cataloging Policy, Collect-
ions Services. 15th ed. Washington, D.C.: Cataloging Distribution
Service, Library of Congress, 1992. 4 b.
Norske emneord. Oslo: Biblioteksentralen, 1996. 2 b. Alfabetisk del; Sy-
stematisk del.
i=j_þ>ÚTGÁFA
English Summary
Keep on Seeking, and You Will Find.
Nordic National Libraries and Indexing Trends
Following the automization of libraries over the last decades ever more libr-
ary catalogues are now accessible on the www. These national and union
catalogues are sources for economical record retrieval, allowing multiple use
of bibliographical entries across the world. The National and University
Library of Iceland library system which is called Gegnir, also houses the
Gegnir Union Catalog, e.g. Samskrá Gegnis (http://www.hi.is/telnet/gegnir.
html). Although retrospective conversion and cataloguing is in its later
stages detailed library subject indexing is not a tradition going far back.
Foreign records (downloaded from OCLC, SLS, etc.) are usually supplied
with subject terms. But additionally retrospective indexing of Icelandic
records has been taking place for the past decade, usually classwise accor-
ding to DDC classes. At the same time specialized thesauri in the same
subject fields are being compiled, reflecting the literary warrant, and based
on ISO 2788 (ÍST 90). Together these various thesauri build the Gegnir
Thesaurus, Efnisorðaskrá Gegnis. Regular current indexing of national
records started in January 1997. All Icelandic periodicals have now been
allocated subject terms, but so far there has only been selective indexing of
individual articles in the separate database Greinir (http://.hi.is/telnet/
greinir.html).
Rather than abstracting the latter part of this article which deals with the
procedures in other Nordic countries, national trends and standards, intere-
sted readers are referred directly to the relevant websites for Nordic national
libraries, union catalogues and library centers: Sweden: Kungliga
Biblioteket, the union catalog LIBRIS (http://www. kb.se/ tjanst.htm; http:
//www.kb.se/bus/aoord.htm; http://www.libris. kb.se/; http://www.kb.se/
tjanst.htm); Bibliotjánst (http://www.btj.se). Norway: Universitetsbibliot-
eket i Oslo, Nasjonalavdelinga (http://www. nbo.uio. no/baser/ bibliotek.
html); HUMORD, Humanisk Avdeling, Blindern (http://www.ub.
uio.no/uhf/Humord/index.html; http://www.ub.uio.no/ uhf/Humord/
Ind.regler.html); BIBSYS (http://www.bibsys.no/english. html); Biblio-
teksentralen, http://www.bibsent.no/html/d51.htm). For Denmark see the
www-edition of Bókasafnið.
G.K.
FJÖLVA
64
Bókasafnið 23. Arg. 1999