Bókasafnið - 01.02.1999, Page 76

til fyrirmyndar. Þau misstu móður sína og gátu ekki syrgt
hana..... Ty det hörde icke till programmet" sem þau voru
alin upp við. Áki átti því láni að fagna að eiga góða og skiln-
ingsrfka foreldra og bjó sjálfur yfir ríkri réttlætiskennd þótt
honum yrði á eins og öðrum. Höfundi tekst sérlega vel að
túlka tilfinningar barnsins, einlægnina og hreinskilnina,
stundum grimma í augum hinna fullorðnu en oftast einkar
ljúfa.
Þetta er bók sem ég man eftir.
Helga Jónsdóttir
Anna, Hanna
og Jóhanna
Mikið lifandi varð ég glöð þegar
ég sá að búið var að þýða á ís-
lensku og gefa út söguna um
Önnu, Hönnu og Jóhönnu eftir
sænska rithöfundinn Marianne
Fredriksson. Ég hef í nokkur ár
verið svo upptekin af þessum
höfundi að það nálgast þrá-
hyggju-
Ég las um Ónnu, Hönnu ogjó-
hönnu (kom fyrst út 1994) í Alt
for Damerne fyrir nokkrum árum
og var þá á leiðinni til Svíþjóðar. Ákvað að þessa bók skyldi
ég kaupa í þeirri ferð, akkúrat saga sem mér finnst gaman að
lesa, kynslóða- og hetjusaga af konum. Og ég keypti bókina
og las og gaf hana svo vinkonu minni. Það er í annað skipti
sem mér hefur þótt bók svo athyglisverð að ég hef gefið hana
eftir lestur — en það er önnur saga. Jæja. Uppúr því hóf ég að
lesa bækur Maríönnu Fredriksson kerfisbundið. Fór í Nor-
ræna húsið og fékk þar eina sem gerist x Róm til forna, svona
rétt fyrir og eftir fæðingu Krists og aðra, útgefna 1997, um
Maríu Magdalenu, kærustu Jesú, og hennar líf. Svo áskotn-
uðust mér þrjár sögur saman í rosalegum doðranti, ljósbleik-
um að lit, Paradisets barn var safntitillinn. Það eru sko sögur
um Adam og Evu og flóttann úr Paradís og um Kain og um
dóttur Kains, Noreu. Aftur kynslóðasaga. Evas bok var
einmitt fyrsta skáldsaga Maríönnu og kom út árið 1980 þeg-
ar höfundur var rúmlega fimmtug. Síðar komu Kains bok og
Noreas saga.
Marianne Fredriksson skrifar um forna tíma og sækir yrk-
isefnið meðal annars í Biblíuna. Hún er ekki trúarlegur höf-
undur í venjulegum skilningi, heldur skrifar hún um þessar
persónur Biblíunnar með ákveðinn boðskap að leiðarljósi, en
lýsir daglegu lífi, umhverfi, fólki, ástum, sorgum, sigrum og
ósigrum - þá ekki síst sigrum yfir sjálfinu. Ég veit ekki af
hverju ég er með verk þessarar öldruðu sænsku konu á heil-
anum, en mér finnst þetta svo athyglisvert yrkisefni og svo
makalaust hvernig hún spinnur alla þræði saman og finnur
útskýringar á ýmsum hlutum. Svo er hún með svo góðar
pælingar um lífið og tilveruna. Endurtekið þema í sögunum
hennar er hvernig aðalpersónurnar reyna að skilja sinn innri
mann. Til dæmis sú sem ég las síðast, um Nóa og syndaflóð-
ið, allt hans fólk og líf þeirra fyrir flóð og auðvitað endar sag-
an þegar vatnið er sjatnað. Alveg ótrúlega gaman að þessum
bókum og vonandi verður áframhald á þýðingum.
Sú sem ég er með núna er af öðrum toga, gerist í Suðvest-
ur-Svíþjóð á tímum síðari heimsstyrjaldarinnar. Ekki síður
góð. Hún heitir S'tmon og ekarna og kom út 1985.
Marianne Fredriksson var lengi blaðamaður hjá Svenska
Dagbladet. Hún stofnaði ásamt fleirum eitt af vinsælustu
tímaritunum í Svíþjóð, Vi föraldrar, og var auk þess lengi rit-
stjóri annars vinsæls tímarits, Alt i hemmet. Einkenni hennar
sem rithöfundar eru einfaldleiki tungumálsins og tilfinning-
in fyrir öðrum heimi eða fyrir veröld sem er handan við okk-
ar. Þau einkenni fara oft fyrir brjóstið á bókmenntagagn-
rýnendum og þeir hreyta því stundum í hana að hún skrifi á
blaðamannamáli. Sem mér finnst nú alveg út í hött. Það fer
bara í taugarnar á þeim hvað hún er vinsæl. Henni er stund-
um lýst sem Selmu Lagerlöf okkar tíma og það finnst mér að
mörgu leyti rétt lýsing. Er nýbúin að lesa eldgamalt smá-
sagnasafn eftir þá ágætu konu og sé margt líkt.
Vonandi verður lestur þessarar fyrstu bókar Marianne
Fredriksson á íslensku ykkur hinum til mikillar ánægju, svo
mikillar að forleggjurum finnist taka því að þýða fleiri. Þeir
verða ekki sviknir af því.
Ingvi Þór
Kormáksson
Whiskey’s Children
Bókin Whiskey’s
Children er eflaust
ekki eitt af stórvirkj-
um aldarinnar í bók-
menntum. Hún er
hins vegar ein af
þeim bókum sem ég
hef heillast hvað mest
af. Afskaplega vel skrifuð og áhrifamikil. Þetta er ævisaga
alkóhólistans Jack Erdmanns. Fimmtán ára að aldri var hann
orðinn háður áfengi og tókst ekki að losa sig úr viðjum þess
fyrr en þrjátíu árum síðar. Bók Erdmanns og Larry Kearneys,
en sá síðarnefndi er ljóðskáld, lýsir ævi þess fyrrnefnda frá
barnæsku til fjörutíu og fimm ára aldurs. Þann tíma var
hann undir oki Bakkusar, bæði sem barn og fullorðinn. Það
eru nú tuttugu ár síðan. Höfundar eru tveir. Ekki þó þannig
að einn tali og annar riti heldur eru þeir báðir höfundar bók-
arinnar. Frásögnin er að miklu leyti í svipmyndum frá ævi
Jacks. Textinn minnir miklu fremur á skáldsögu en ævisögu.
Stfllinn er oft ljóðrænn en um leið meitlaður og snarpur.
74
Bókasafnið 23. árg. 1999