Heimili og skóli - 01.08.1952, Blaðsíða 26

70
HEIMILI OG SKÓLI
bergi, þar sem voru tveir legubekkir
og þrjár flatsængur. Piltarnir lentu
óðar í hörku-illindum út af legbekkj-
unum. Síðan bjuggu sigurvegararnir
vel um sig og lireiðruðu sig makinda-
lega á mjúkum legubekkjunum, en sá
þriðji varð að sætta sig við að snauta
í eina flatsængina. En þá kom einn af
starfsmönnum gistihússins og gaf pilt-
unum mergjaða áminningu, ásamt
undirstöðuatriðum í mannasiðum.
Nú rnunu margir segja, að ég ein-
liæfi um of, svo að myndin verði of
einhliða. Þetta sé raunverulega ekki
svona svart. Jæja, auðvitað, og guði
sé lof að til er bót í máli, annars hefði
ég ekki þurft að fjölyrða um þetta, því
að þá hefði verið örvænt um allt.
Norsk skólabörn rísa venjulega úr
sæti, er kennari eða gestur kemur inn
í bekkinn, og Bretum finnst til um
þetta, því að þetta er ekki siður hjá
þeim. Hér í Álasundi er nemendum
tamt að kveðja, er þeir fara heim úr
skóla, en þessu er víða mjög ábótavant.
í Björgvin og Álasundi, þar sem ég
hef starfað, hegða nemendur sér yfir-
leitt vel á skólahljómleikum og skóla-
leiksýningum. En . frá Ósló berast
mjög raunalegar fréttir, þar sem skóla-
sýningar virðast stundum verða hrein-
asta skammarlegt hneyksli sökum
skrílæðis nemenda. Hefði nú þetta
stafað af áþekkum ástæðum og Cam-
peller-orustan1) forðum, er skólaæsk-
1) Hér er skírskotað til þess, er stúdentar í
Kristjaníu (Osló) skiptust í tvo andstæða flokka,
■og fylgdi sinn Iivortt hinna upprennandi stór-
skálda, Wergeland og Welhaven. Varð uppþot í
Hinu nýja leikhúsi 1838, er sýndur var söngleik-
ur Wergelands, „Campellerne", og barst leikur-
inn síðan út lim götur borgarinnar og varð all-
mikill bardagi.
an gerði uppþot í þágu hugsjóna
sinna ;en hér er hafinn gauragangur
með gauraganginn sjálfan og einan
fyri'r augum.
Eg hef títt spurt sjálfan mig, hvort
það sé aldurinn, sem valdi því, að ég
sé að verða fúll og skapstirður. Er
þetta aðeins hin eilífa tilhneiging
hinna eldri að fárast yfir spillingu
og ókostum yngri kynslóðarinnar?
Skeð gæti að svo sé, en þá er það
furðuefni, að ég verð yfirleitt var
meiri óánægju yfir þessum hegðunar-
skorti æskunnar hjá hinum yngri
stéttarbræðrum mínum heldur en
þeim, sem eldri eru. Þetta er annars
fróðlegt fyrirbrigði og gceti bent í þá
átt, að hinir eldri hafi blátt áfram
gefizt upp, en hinir yngri telji, að enn
sé eigi örvænt um árangur.
Það eru margar ástæður til þess, að
ástandið er þannig meðal barna og
unglinga nú á dögum. Ein þeirra er
eðlileg andspyrna og nauðsynleg gegn
alltof hátíðlega ströngu uppeldi og
þvingandi skólameistaraaga. Formæl-
endur hins frjálsa uppeldis hafa óefað
komið miklu góðu til leiðar, börn og
nemendur eru nú frjálsmannlegri en
áður og eðlilegri, og nú er einnig al-
jrýðlegra viðhorf og trúnaður milli
kennara og nemenda en áður var
venja. Þess vegna er nú sennilega, með-
al barna og unglinga, minna um
þrjózku og uppreistarhug gegn full-
orðnum og skóla en áður var. En nú
hefir hengillinn sveiflazt of langt yfir
á hinn bóginn. Börnunum hefur ver-
ið veitt frelsi, og þau hafa síðan sjálf
veitt sér frelsi. Ef til vill væri ekki
rétt ,að ásaka formælendur frelsisins
um þróun jressa. Það er, eins og A. S.