Læknaneminn - 01.12.1966, Blaðsíða 8

8
LÆKNANEMINN
hækkun (pleocytosis) í mænu-
vökva visnukinda áður og eftir að
lamanir koma fram, og meira ber
á bólgubreytingum en við sclerosis
disseminata.
Annar íslenzkur sauðfjársiúk-
dómur, sem hefur verið landlæg-
ur norðanlands síðan um aldamót-
in seinustu og nefndur er riða, á
sér greinilega svipaða pathogen-
esis og visna, og hefur svipuð
siúkdómseinkenni. Vefjaskemmdir
í riðuheilum eru bó allt aðrar og
minni. bað er engin demyelinering
og mikið um vacuolur í frumunum
á vissum svæðum heilans. Hækk-
uð frumutala finnst sjaldan í
mænuvökva við riðu. Eru bessar
lítt áberandi skemmdir í mið-
tanuakerfinu í miklu ósamræmi
við bær svæsnu lamanir, sem riðu-
kindur biást af.
Votamæði er smitandi aden-
omatosis í lunsnim, og svinar henni
að útliti t.il sumra teeunda af ca.
pulm. Ekki varð bess bó vart hér-
lendis, að meinvörp fvndust í eitl-
um. Þessi æxlisvöxtur virtist
drena vegna stærðar sinnar, út-
breiðslu og brýstings á heilbrigða
lun^navefinn. Adenomat.osis í
sauðfé er bekkt fvrirbæri í
ýmsum löndum og hafa sumir.
sem Ivsa henni. fundið meinvörp í
allt að 20% tilfella eins og um
illkvnta æxlisvöxt væri að ræða.
Þurramæði er lungnasiúkdómur
í sauðfé. Við vefiaskoðun sést
hvkknun á bandvef í lungunum,
bólfmbrevtingar og miklar eitla-
stækkanir í mediastinum.
Við tilraunir með bessa sjúk-
dóma kom í liós, að beir eru allir
veirusiúkdómar. Þessum siúk-
dómum er bað sameiginlegt að
tíminn, sem líður frá sýkingu, bar
til siúkdómseinkenni koma í liós,
er ekki 2—4 vikur eins og við er
að búast um bráða veirusiúkdóma,
heldur 2—4 ár. Ekki verður vart
neinna áberandi sjúklegra ein-
kenna í sýktum kindum á fyrstu
vikunum eftir smitun, ekki eru
finnanleg nein einkenni, sem svara
til klíniskra einkenna bráðra
veirusjúkdóma. Veirurnar eru þó
virkar allan þann langa tíma, sem
líður frá sýkingu, þar til vefja-
skemmdirnar eru komnar á það
hátt stig, að sjúkdómseinkenna
verður vart. Sýkingin skaðar vef-
ina hægt og hægt. Um visnu og
þurramæði er nú vitað, að þarna
eru enn á ferðinni tvær sjúkdóms-
myndir af sömu sýkingu. Veir-
urnar, sem valda þessum siúk-
dómum, verða ekki greindar hvor
frá annarri, og hvor sem er getur
valdið hvoru sjúkdómsforminu
sem er, eða báðum. Tilraunir hafa
leitt í ljós, að eftir inndælingu á
þessum veirum í heilbrigðar kind-
ur verður viremi, og þannig ber-
ast veirurnar til ýmissa líffæra.
miltis, eitla, lungna, miðtuga-
kerfis, munnvatnskirtla o. s. frv.
Ekki verður vart sjúklegra breyt-
inga í öllum þessum líffærum, bó
að tiltölulega auðvelt sé að ein-
angra frá beim veirur. Vart verður
við viremi árum saman í sumum
tilraunakindunum, og virðist hún
bundin við hvítu blóðkornin, sem
eru oft lítið eitt fleiri en eðlilegt
er, þó að ekki sé hægt að tala um
leukemi í þessum dýrum. Til-
raunadýrin mynda neutraliserandi
mótefni, 2—3 mánuðum eftir inn-
dælingu á sýkingarefninu, og finn-
ast þessi mótefni í eins miklu
magni og mótefni við bráða
veirusjúkdóma. Magn þeirra eykst
fyrstu 1-—2 árin eftir sýkingu, og
þau haldast eftir að klínisk ein-
kenni koma fram. Það er eins og
þessi mótefni séu þess ekki megn-
ug að verja sjúklinginn fvrir
vef jaskemmdum af þessum áleitnu