Læknaneminn - 01.11.1967, Qupperneq 15

LÆKNANEMINN
15
innöndun, við sársauka útvortis
o. s. frv.
Tannlækningar munu nokkuð
hafa verið stundaðar, þó finnast
ekki mörg dæmi um það.
Við kliniska skoðun lögðu lækn-
arnir áherzlu á nákvæma sjúkra-
sögu, en notuðu einnig skoðun og
palpationir til sjúkdómsgreining-
anna. Blómaskeið læknisfræðar-
innar náði hámarki um 1600 f. Kr.,
en síðan fór henni aftur, og eftir
1000 f. Kr. voru skottulækningar
komnar í algleyming, með fahi
hins egypzka stórveldis.
C) Gyðingaland.
Helzta heimild okkar um Gyð-
ingaland og Gyðinga er Biblían, en
þar finnst tiltölulega lítið, sem
viðkemur læknisfræði. Trúarlegar
lækningar í höndum prestanna
munu hafa verið algengar, en
einnig hafa verið starfandi lækn-
ar, sem ekki voru sérfræðingar
eins og þeir egypzku, heMur al-
mennir læknar, sem störfuðu bæði
sem lyf- og handlæknar. Hinn
frægi umskurður Gyðinga á öllum
sveinbörnum, eftir skipan Drott-
ins, hefur í upphafi verið trúarleg
athöfn framkvæmd af föðurnum,
en síðar meir hefur læknirinn gert
þetta. Áreiðanlegt er, að þetta
hefur dregið úr tíðni kynfæra-
infeetiona, eins og t. d. syfilis.
Anatomisk þekking læknanna
hefur verið lítil, enda voru kruf-
ingar bannaðar með lögum, auk
þess sem tilfinningarnar bönnuðu
þær. Þá anatomisku þekkingu,
sem þeir höfðu, hafa þeir öðlast
við skoðun á líkamanum utan frá
og skoðun á skrokkum dýra, sem
hafði verið slátrað. Hvað tyfjum
og lyflækningum viðkemur, hafa
þeir vafalaust lært af Egyptum,
sem höfðu mikla lyfjaskrá.
Merkilegasta framlag Gyðingai
til læknisfræði er á sviði hrein-
lætis. Móses hefm- verið kallaður
mesti hreinlætispostuli ahra tíma.
Það, sem hann einkum lagði
áherzlu á, var hreinn matur,
hreint vatn, hreinir líkamar og
hreint húsnæði.
Móses skipti öllum dýrum í tvo
flokka, hrein, sem hægt var að
éta, og óhrein, sem bannað var
að éta. Þekktasta óhreina dýrið
var svínið, sem ber með sér
trichinosis og taenia solium, en
bannið náði einnig til hunda,
katta, hreisturslausra fiska (allir
eitraðir fiskar eru hreisturslaus-
ir) og ostra, sem oft hafa valdið
faröldrum af smitandi sjúkdóm-
um eins og t. d. taugaveiki.
Mikii áherzla var lögð á varð-
veizlu og vatnslinda gegn óhrein-
indum, og menn skyldu grafa
hægðir sínar í jörðu. Mjög strang-
ar reglur voru til varðveizlu gegn
kynferðissjúkdómum og ekki síð-
ur gegn holdsveiki, en þeir, sem
holdsveikir voru, skyldu halda sig
utan mannabyggða og hrópa upp,
ef einhver kom nálægt þeim, að
þeir væru óhreinir.
Móses virðist hafa gert sér
grem fyrir því, að það er oftast
auðveldara að koma í veg fyrir
sjúkdóma en að lækna þá.
D) Indland.
Indverskri læknisfræði hefur
verið skipt í 3 tímabil:
1) Vedatíminn ca. 1500 f. Kr. —
ca. 800 f. Kr.
2) Bramatíminn ca. 800 f. Kr. —
ca. 1000 e. Kr.
3) Mongó'atíminn frá ca. 1000 e.
Kr.
Vedatíminn.
Á þessum tíma voru Veda bæk-
urnar skrifaðar, og það, sem í
þeim stóð, var heilagur sannleik-