Læknaneminn - 01.11.1967, Blaðsíða 41

LÆKNANEMINN
37
til að geta gert grein fyrir þeim
við rannsóknina og lítur þá á þau
nýjum augum.
Eins og ég hef hvað eftir annað
drepið á, er barnið, sjálfur sjúkl-
ingurinn, ekki tekið sem eining,
heldur er reynt að komast að því,
hvað sé á seyði innan fjölskyld-
unnar. Þá kemur ósjaldan í ljós,
að margir aðilar hafa fjölskyld-
una í meðferð. Nefna má skóla,
áfengisvarnir, barnavernd, geð-
deildir, hegningarvaldið. Allir þess-
ir aðilar vinna kannski starf sitt
með ágætum, en stundum verður
reyndin sú, að án samræmingar
kraftanna verður starf þeirra
árangurslítið. Oft tekst að svipta
hvem einstakling einkennum um
tíma, ekki sízt með innlagningu,
en síðan er ekki sjaldgæft, að þeg-
ar sjúklingurinn kemur aftur í sitt
sjúka umhverfi og meðferð hættir,
sækir allt í sama horfið.
Þar er ég kominn að einu aðal-
atriðinu í meðferð barnsins. Ef
hægt er að komast hjá því að
leggja barnið á sjúkrahús eða
taka það að heiman á annan
hátt, er sá kosturinn valinn að
veita því meðferð og láta það búa
heima hjá sér og ganga í skólann.
Samtímis og barnið fær meðferð,
er reynt að koma nýju og heppi-
legra jafnvægi á innan fjölskyld-
unnar. Bati barnsins verður var-
anlegri og eðlilegri, ef það tekst.
Þegar barnið breytir að einhverju
leyti h'egðun, meðan á meðferð
stendur, þarf það helzt að fá tæki-
færi til að reyna hina nýju hegð-
un í sínu eðlilega umhverfi, sem
var hin raunverulega orsök þess,
að hegðunin beindist inn í óhent-
ugar brautir.
En því miður eru mörg börn
komin í slíka tilfinningasjálf-
heldu, að ekki tekst að koma bata
af stað, fyrr en þau eru komin að
heiman. En þá má heldur ekki
gleyma foreldrunum eða öðru um-
hverfi. Þau þurfa líka að fá leið-
sögn meðan á vistinni stendur.
Þeim reynist oft hafa orðið slíkur
léttir að því, að barnið er komið
að heiman, að hægt er að hjálpa
þeim til að líta barnið raunsærri
og jákvæðari augum. Fram að
þessu hefur mörgum þeim, sem
hafa haft með erfið börn að gera,
gleymzt að sinna foreldrunum, eða
þeir hafa ekki haft aðstæður til
þess. En bæði þeim, sem hafa gert
ráðstafanirnar af hálfu bjóðfélags-
ins, foreldrunum og ekki sízt sjálfu
barninu, hafa orðið það sár von-
brigði, þegar allt hefur sótt í sama
horfið.jafnskjótt og heim var kom-
ið. Það skal tekið fram, að ekki fer
svo illa í öllum tilfellum, en hafa
verður í huga, að svona getur far-
ið. Samtímis því, að reynt er að
bæta afstöðuna innan fjölskyld-
unnar með samtölum við foreldr-
ana, þarf oft að leita samvinnu við
hinar ólíkustu stofnanir um að
bæta félagslega aðstöðu fjölskyld-
unnar. Skatturinn er kannski í
óreiðu, húsnæðið lélegt, heppilega
atvinnu vantar, svo að ég nefni
nokkur atriði, sem til geta komið.
En þá er komið að sjálfum
bamageðdeildunum og lækninga-
heimilunum og þeirri meðferð, sem
fer fram á slíkum stofnunum.
Þeim, sem ekki hafa fyrr kynnst
slíkum stofnunum, koma þær
stundum allframandlega fvrir
sjónir. Nevrótísk börn fá þar
sjaldan lyf. Það er á sama hátt
og reynt er að hjálpa barninu í
umhverfi sínu, hversu slæmt eða
gott, sem það getur talizt. Eins er
heppilegast, að barnið kynnist
sjálfu sér og sínu hugarfari, eins
og það er undir venjulegum kring-
umstæðum, og vinni úr þeim nýju
hliðum, sem það sér á sjálfu sér,