Læknaneminn - 01.03.1976, Síða 24

haft sé upp á viðkomandi og sá tekinn til lækninga.
Og þá hafa þeir oft líka svo og svo marga „kon-
takta“. Þetta hleður á sig eins og snjóbolti.
Héraðslæknirinn í Narssaq taldi, að um 45% af
vinnu okkar væri baráttan við kynsjúkdóma.
Það er sagt að Grænlendingar séu mjög lauslátir.
Sjálfsagt er það svo, en ég vil þó undirstrika, að
þetta er oft sama fólkið sem smitast aftur og aftur.
Sjúkrahúsin
Eina deildaskipta sjúkrahúsið er í Godtháb og tek-
ur um 220 sjúklinga. 1 Egedesminde er um 100 rúma
sjúkrahús. Hin eru minni. I Christiansháb er t. d.
um 20 rúma sjúkrahús. Það er nýtt og vel búið eftir
aðstæðum. Þar er góð skurðstofa, skiptistofa, fæð-
ingastofa, prýðilegt röntgentæki og rannsóknastofa
með lærðum meinatækni. Þar er góð aðstaða fyrir
tvo lækna á lækningastofum. Ritarahjálp og tveir
túlkar.
Svo til allar konur ala börn sín á sjúkrahúsum.
Ljósmæður eru grænlenskar og mjög vel færar.
Hjúkrunarkonur ýmist danskar eða grænlenskar, svo
og sjúkraliðar.
Dayletf stiirf
Víðast hvar fara læknar að jafnaði ekki í sjúkra-
vitjanir. Sjúklingarnir mæta á ákveðnum viðtals-
tímum, en ef þeir eru mikið veikir eru þeir sóttir í
bíl sjúkrahússins. Hver læknir hefur með sér túlk,
því Grænlendingar hliðra sér oft hjá að lala dönsku,
þótt margir þeirra gætu það. Síðan er talað inn í
orðabelg, sem ritari tekur við. Ekki eru aðstæður til
meiri háttar aðgerða á þessum litlu sjúkrahúsum.
Svæfingahjálp er áfátt og ekki miklir möguleikar á
öflun og gjöf blóðs. Kviðslit botnlangabólgu, bein-
brot og þess háttar verður þó að gera við. Eins getur
maður verið óheppinn að fá sprunginn maga, utan-
legsfóstur og þess háttar, sem þá verður að bjarga
eftir föngum. Þeir sem þarfnast meiri háttar skurð-
aðgerða, og sem mega bíða, eru þá sendir til Godt-
háb eða Egedesminde með þyrlum, strandferðaskip-
um eða læknabátum. Það eru um 80-85 tonna skip,
vel búin, sem bæði eru notuð af læknum og lögreglu
eftir atvikum. Stundum eru sjúklingar fluttir á
hundasleðum, ef firðir eru ísilagðir eða veður of
vond fyrir þyrlur. 011 læknishjálp og öll lyf eru ó-
keypis. Það er ekki að öllu leyti jákvætt.
Vandainál
Aður var minnst á kynsjúkdóma. Drykkjuskapur
er líka mikið vandamál. Sterkir drykkir, vín og á-
fengt öl fæst í hverri matvörubúð. Grænlendingar
kaupa mest megnis ölið, en sagt er að þeir bruggi
brennivín, sem þeir blanda í, og nokkuð er það að
þeir geta orðið ölvaðir. En þó maður sjái drukkinn
mann á götu, þá er hann ekki með hávaðalæti eða
ókurteisi. Ölvun meðal ungs fólks finnst mér áber-
andi lítil.
Yfirleitt finnst mér Grænlendingar vera gott fólk
og sem þykir undur vænl um landið sitt. Það er ein-
kennandi að sjá gömul hjón sitja á klöppunum tím-
um saman og horfa út yfir landið sitt eða út yfir
fjörðinn, þar sem hvítir ísjakarnir glampa í sólskin-
inu á lygnum, spegilsléttum haffletinum.
Heilsufrteði á 1S. öld
Regimen Sanitatis Salernitanum var heilsufrœði
handa ahnenningi, samin á 12. eða 13. öld af kenn-
urum lœknaskólans í Salerno. Hún náði geysilegum
vinsœldum um alla Evrópu og var notuð allt fram ú
18. öld. I upphaflegu útgáfunni eru 362 heilrœði,
og fylgja oft skýringarmyndir með. Hér birtist fjög-
ur þeirra.
Lestu ekki í rúminu.
18
LÆKNANEMINN