Læknaneminn - 01.10.1989, Blaðsíða 52

tekið hafa lyfið í nokkrar vikur og þéttni lyfsins borið
saman við kólesteróllækkunina, svo og við breytingu á
ensímmælingum (CPK, LDH, gamma-GT, serum
creatinineo.fi.). Sérstaklegamunum viðkannaþéttnina
í einstaklingum með skerta nýmastarfsemi samkvæmt
kreatininmælingu.
Blóðsýnin verða fengin frá Göngudeild
háþrýstings á Landspítala (fyrir fólk með hækkaða
blóðfitu) í samvinnu við Gunnar Sigurðsson lækni.
Mælingarnar sjálfar verða gerðar á Rannsóknastofu
Háskóla Islands í lyfjafræði þar sem öll aðstaða er til
þessarar aðferðar. Efni verða hins vegar aðkeypt eins
og með þarf samkvæmt því sem lýst er í meðfylgjandi
grein eftir Stubbs o.fl.
Sótt er um styrk til að greiða laun aðstoðarmanns
til mælinganna og gert ráð fyrir að það taki sem nemur
a.m.k. þriggja mánaða vinnu að setja upp
rannsóknaraðferðina og mæla, væntanlega, a.m.k. 100
sýni.
Heimildir:
1. StubbsRJ.SchwartzM.BayneWF. Determination
of mevinolin andmevinolinic acid plasma and bile by reversed-
phase high-performance liquid chromatography. Joumal of
Chromatography 1986; 383: 438-43.
2. Zeller FP, Uvodich KC. Lovastatin for
hypercholesterolemia. Drug Intelligence and Clinical
Pharmacy 1988; 22: 542-5.
3. McKenney JM. Lovastatin: A new cholesterol-
lowering agent. Clinical Pharmacy 1988; 7: 21-36.
4. Gunnar Sigurðsson og Þorsteinn Þorsteinsson.
Lóvastati'nmeðferð við hækkun fituprótína í blóði.
Læknablaðið 1988; 74: 353-8.
Boðkerfi í æðaþeli - Hlutverk fosfatidylkólíns.
Umsjónarkennarar: Guðmundur Þorgeirsson
og Haraldur Halldórsson.
Rannsóknarstofa í lyfjafræði.
Á undangengnum áratugum hefur orðið ljóst að
æðaþelið gegnir mikilvægu hlutverki við stjóm vökva-
og sameindaflutnings milli blóðs og vefja, vinnur gegn
blóðsegamyndun og hefur áhrif á samdrátt sléttra
vöðvafrumna í æðaveggjum og þar með á æðavídd,
mótstöðu í æðum og blóðstreymi. Það tekur upp ýmis
virk efni úr blóði (t.d. thrombin, plasmin, monoamin)
og það framleiðir mikinn fjölda virkra efna. Eitt þeirra
er prostasýklín, eitt virkasta lífefni sem þekkist og
hindrar klumpun blóðflagna og veldur æðaslökun.
Rannsóknir okkar á undangengnum árum hafa beinst
að stýrikerfum í æðaþeli sem stjórna framleiðslu og
losun á prostasýklíni( I). í stuttu máli höfum við sýnt
fram á, að fosfóínósitíð boðkerfið gegnir mikilvægu
hlutverki í losun arakídónsýru og þar með stjórn
prostasýklínframleiðslu. Boðefni þess eru
inósitóltrisfosfat, sem losar Ca úr innri hirslum frumna
og diacylglycerol, sem örvar próteinkinasa C, sem
gegnir flóknu hlutverki í þessu ferli. G-prótein eru til
staðar í frumunum. Þau virkja fosfólípasa C, losa
arakídónsýru og örva prostasýklínframleiðslu. Sú
arakídónsýrulosun sem hlýst af örvun G-próteina er
háð kalsíum og því sennilega síðasti hlekkur í keðjunni:
viðtaki > G-prótein > fosfólípasi C > inósitóltrisfosfat
> kalsíum > fosfólípasi A2 > arakídónsýra.
Unnið er að ýmsum verkefnum á þessu sviði á
Rannsóknarstofu í lyfjafræði, sem gætu hentað sem
B.S. verkefni fyrir læknanema. Viðbendum sérstaklega
álíttkannaðhlutverkfospfatidylkólíns. Þótt ofangreint
ferli frá örvun viðtaka til arakídónsýrulosunar gegni
ótvírætt mikilvægu hlutverki hefur komið fram misræmi
milli myndunar ínósitóltrisfosfats og diacylglyceróls
sem gæti bent til að diacylglyceról losni ekki eingöngu
úr fosfatidylínósitólbisfosfati heldur einnig úr öðrum
fosfólípíðum. Nýlegabirtistgrein íBiochem. Biophys.
Res. Comm. (2), sem sýndi niðurbrot fosfatidylkólíns
í æðaþelsfrumum eftir örvun með bradykinini.
Hlutverkið er óljóst en mikilvægt er að kanna, hvort
þessi atburðarás tengist Ca-flutningi eða
arakídónsýrulosun, og hvernig henni er stýrt (hefur t. d.
örvun próteinkinasa C áhrif á niðurbrot
fosfatidy Ikólfns?).
Grundvallarmarkmið: Að öðlast fyllri skilning á
innri boðkerfum (second messengers) í
æðaþelsfrumum.
Sértæk markmið: Að meta þátt fosfatidylkólíns
íþeirri losundiacylglyceróls.semverðureftirhvatningu
æðaþels með agonista. Að kanna niðurbrot
fosfatidylkólíns í Ca-leysi og eftir meðhöndlun
æðaþelsfrumna með forbólestemum TPA (hvetur
proteinkinasa C).
Aðferðirogframkvæmd: N otaðar verða ræktaðar
æðaþelsfrumur, sem unnt er að geislamerkja með 3H-
merktu inósitóli, arakídónsýru eða kólíni. Eftir
hvatningu með agonista eins og thrombini, histamíni
eða leukotrieni, eða G-prótein örvaranum A1F4 er
síðan unnt að mæla myndun prostasýklíns með
“radioimmunoassay”, losun á fosfókólini með
þunnlagskrómatógrafíu,losun arakídónsým með beinni
sindurtalningu og myndun inósitólfosfata með
50
LÆKNANEMINN 1-1Í989-42. árg.