Bændablaðið - 20.07.2023, Blaðsíða 50

50 Bændablaðið | Fimmtudagur 20. júlí 2023
STÁLGRIND TIL SÖLU!
495 fm2 (18x27,5m)
Nánari upplýsingar veitir
Gísli Már 842-5462 | gislia@veritas.is
<
< <
<
6 m
< <
6 m
< <
6 m
< <
3
.2
m
<
<
5.5 m
<
<
5.5 m
<
< 5.5 m
<
<
5.5 m
<
<
5.5 m
<
<
18 m
27.5 m
<
<
4
.1
m
5.
5.
5.
5.

Eitt af fyrstu þroskaverkefnum
okkar er að halda höfðinu stöðugu
eða eins og sagt er í daglegu máli
að „halda haus“.
Þetta orða-
tiltæki hefur
einnig aðra
merkingu eins og
að halda andlitinu
eða með öðrum
orðum að láta
ekki tilfinningar
í ljós. Alveg
sama á hverju
gengur. Innra
með okkur bærist þó ólgusjór og
stormviðvörun sem fyllir á stundum
tilfinningaskalann. Við höldum samt
andlitinu og þjálfum okkur markvisst
í að þjappa tilfinningum saman eins
og gert var þegar síld var söltuð í
tunnu. Þjappa og þjappa, svo skellum
við lokinu á. Líkaminn fær að kenna á
tilfinningapressunni, því við höldum
stöðugri spennu, erum eins og spennt
teygja til að koma í veg fyrir að það
komi leki. Áhrifin eru líkust því sem
við sjáum í aflraunakeppnum þar sem
haldið er á þungum hlut í útréttri hönd
sem reynist ótrúlega mikil áreynsla.
Fylgikvilli stöðugrar spennu er
þreytutilfinning sem fólk áttar sig
oft ekki á eða tengir við orsökina.
En tunnan getur brostið á böndunum
og þá gusast út vökvinn og það sama
gerist í tilfinningagosinu þegar við
ausum úr okkur með hávaða og
orðaflaumi sem við ráðum bara ekki
við því það kom jú leki í tunnuna.
Afleiðingarnar geta verið slæmar,
við missum út úr okkur eitthvað sem
við sjáum eftir og upplifum slæmar
tilfinningar á eftir. Og þá kemur að
iðruninni eða að gangast við sínum
tilfinningabrestum. Það getur verið
hægara sagt en gert því orðin sem
sögð voru eru ekki aftur tekin og
fyrirgefning ekki alltaf gefin. Þá hefst
viðgerðarvinnan sem tekst sisvona,
allt eftir því hvað við getum verið
heiðarleg gagnvart tilfinningum og
tekist á við grunnvandann eða bara
nota gömlu aðferðina og þjappa í
tunnuna. Þegja þetta bara af sér.
En besta leiðin er sennilega sú að
hætta að troða í tunnuna, mæta sínum
áskorunum og læra að takast á við
tilfinningaágjöfina. Fyrir þá sem ekki
eru reiðubúnir til þess, að þá eru til
leiðir sem markvisst geta dregið úr
spennu sem eru fólgnar í líkamlegri
áreynslu, teygjum eða djúpslökun.
Að kenna gömlum hundi að sitja
Það reynist mörgum fullorðnum
verulega erfitt að breyta um lífsstíl
eða lífsmáta til hins betra. „Ég er bara
svona“ eru í raun ákveðin skilaboð
um að við treystum okkur ekki til
eða sjáum ekki fram á að við getum
breytt neinu til batnaðar. Við búum
til hindranir eða höft til að takast á
við óþægilegar tilfinningar, af því
við viljum það ekki, getum það ekki
eða vitum ekki hvernig á að gera
það. Dómharkan gagnvart okkur
sjálfum er mun meiri en til dæmis
gagnvart vinum, við fyrirgefum
þeim, umberum og styðjum þá. En
gagnvart eigin breyskleika setjumst
við gjarnan í dómarasætið og gefum
okkur sjálfum falleinkunn og
niðurbrot. Okkar eigin mistök sæta
oft meiri gagnrýni frá okkur sjálfum,
eitthvað sem við myndum sjaldnast
gera gagnvart vinum. Þetta er eitthvað
sem nánast allir kannast við og þú,
lesandi góður, manst örugglega eftir
atviki þar sem dómgæslan í leiknum
var ekki alveg sanngjörn.
Þroski og umburðarlyndi
Lífshlaupið er eitt þroskaverkefni
með öllum sínum áskorunum sem
við ýmist leitum eftir eða færast í
hendur okkar óumbeðið. Að vera
ábyrgur fyrir lífi annarra sem foreldri,
forráðamaður eða bóndi er stórt
þroskaverkefni sem færir okkur í
fang ótrúlegar áskoranir sem geta
haft meiri tilfinningaleg áhrif en við
gerum okkur grein fyrir. Þroskinn
felst meðal annars í að gangast
við þessum tilfinningum, reyna að
skilja þær, sýna umburðarlyndi í stað
dómhörku í eigin garð og stækka þar
með persónuna sem við viljum vera.
Í landi þar sem ekki er alltaf sumar
og sól þó að dagatalið segi annað, er
lífið stundum erfitt á drungalegum
degi og við leitum leiða til að bæta
okkar geð. Vanlíðan er hægt að deyfa
með lyfjum og áfengi og sú leið er
vel þekkt og enda telja sumir sig
ná mjög góðum árangri í að svæfa
sínar tilfinningar á þann hátt. Sú leið
er hins vegar öfug við það sem ég
áður nefndi með þroskann því svo
einkennilegt sem það virðist þá erum
við að taka út þroska allt lífið enda
er skóli lífsins eilífur. Lífsgjöfin
sem okkur var gefin við fæðingu er
á okkar ábyrgð að rækta og hlúa að
svo vöxturinn verði sem bestur og
gefi góðan ávöxt.
Halla Eiríksdóttir,
stjórnarmaður BÍ,
hjúkrunarfræðingur og
sauðfjárbóndi.
Bændageð:
Að halda haus
Halla
Eiríksdóttir.
AF VETTVANGI BÆNDASAMTAKANNA
Allir kannast við það að kaupa
sér eitthvað, annaðhvort eitthvað
sem þá vantar eða eitthvað sem
þá langar í.
Það er samt
fátt leiðinlegra
en að uppgötva
svo þegar heim er
komið og tekið er
upp úr pokunum
að maður keypti
óvart eitthvað
annað sem
e i n v ö r ð u n g u
svipar til þess
sem stóð til að kaupa – en alls ekki
það sama. Maður var hreinlega að
kaupa köttinn í sekknum.
Bændur hafa um nokkra hríð haft
áhyggjur af merkingaróreiðu sem
sé allsráðandi á búvörum; innflutt
kjöt í umbúðum frá íslenskum
kjötvinnslum með íslenska
fánanum og innflutt grænmeti með
íslenskum texta þótt upprunaland
sé allt annað en Ísland. Þegar stóra
samkeppnisforskot íslenskra búvara
er uppruninn er til lítils að tala um
samkeppnishæfni íslenskra afurða
gagnvart innflutningi þegar þessi
staða er uppi.
„Ég reyndi alltaf að kaupa bara
erlent á öllum „íslenskt, já takk!“
dögum af því mér finnst hugmyndin
um að ég eigi að versla við einhvern
eingöngu vegna þjóðernis vera
fráleit hugmynd,“ skrifaði einn í
þráð á Twitter.
Þetta snýst ekki um þjóðrembing
eða ófullnægjandi vöru. Þegar öllu
er á botninn hvolft þá snýst þetta
um réttindi neytenda á upplýstu vali
og að fá það sem þeir telja sig vera
að kaupa. Í Gallup-könnunum fyrir
árin 2020–2022 um kauphegðun
Íslendinga kemur fram skýr vilji
landsmanna til að versla íslenskt. Það
sé hins vegar upplifun margra að þeir
séu blekktir til að kaupa innfluttar
vörur vegna bágra merkinga. Þannig
eru 72% óánægð með að erlendar
kjötvörur séu seldar undir íslenskum
vörumerkjum og 63% svarenda óska
þess að innlendar matvörur verði
upprunamerktar.
Drifkraftur neytenda
Mælingar Gallup síðustu ár benda
til þess að meira en helmingur
Íslendinga hafi breytt daglegum
neysluvenjum sínum nokkuð eða
mikið til að minnka umhverfisáhrif.
Þá sýna tölur erlendis frá að
hjá dagvöruframleiðendum er
vöxturinn mikill hjá þeim sem selja
sjálfbæra og umhverfisvæna vöru.
Er þetta í takt við það sem kannanir
erlendis sýna og eru neytendur
reiðubúnir að greiða hærra verð
fyrir umhverfisvænu vöruna.
Allt eru þetta áherslur neytenda
sem ná þvert á alla hópa og litlar
breytingar eru á viðhorfi eftir t.d.
aldri, menntun, búsetu eða kyni.
Drifkraftur framleiðslunnar kemur
þannig frá neytendum þar sem þarfir
viðskiptavina munu til framtíðar
ráða miklu um vöruúrval.
Þannig þurfi að tryggja betur rétt
neytenda til upplýsinga um uppruna,
framleiðsluhætti, lyfjanotkun og
umhverfisáhrif matvæla, ásamt því að
finna leiðir til að upplýsa neytendur
og fyrirtæki betur um réttindi
og skyldur. Það er sameiginlegt
hagsmunamál neytenda, stjórnvalda,
verslunarinnar, framleiðenda og
innflytjenda að bæta enn frekar
merkingar á matvælum og tryggja
þannig betur rétt neytenda til
upplýsinga, sérstaklega þegar
neytendur vilja beina kaupum
sínum að innlendri framleiðslu þar
sem þeir telja sig nokkuð kunnuga
um framleiðsluhætti innlendra
búfjárafurða.
Þörf er á vottun
Í anda góðra tengsla milli
framleiðenda og neytenda þarf að
stefna markvisst að því að innleiða
upprunamerkið Íslenskt staðfest
á alla frumframleiðslu matvæla
hér á landi og sem fylgir vörum
gegnum framleiðslu og söluferli,
því neytendur eiga skýlausan rétt
á upplýsingum um uppruna og
innihald matvæla; í verslunum,
kjötborðum, á veitingahúsum og í
mötuneytum.
Meðvitund og áhugi forsvars-
manna fyrirtækja og samtaka
neytenda, um þær kröfur sem gerðar
eru í löggjöf tengdri matvælum og
rétti neytenda til upplýsinga, mætti
þannig vera meiri. Því er eðlilegt
að kröfurnar fái nánari kynningu,
leiðbeiningar liggi fyrir, auk þess
sem nauðsynlegt er að virkt eftirlit
sé með framfylgd þeirra.
Neytendur eiga ekki að þurfa að
sætta sig við að krydd á kjötsneið
þurrki út þörfina á upprunamerkingu,
en þannig var innleiðing á evrópsku
reglunum um upprunamerkingar.
Þess vegna hefur skapast þörf
fyrir upprunamerki fyrir íslenskar
búvörur. Sú viðurkennda vottun
sem upprunamerkið Íslenskt staðfest
felur í sér er mikilvægur liður í að
tryggja áreiðanleika upplýsinga um
matvæli.
Vigdís Häsler,
framkvæmdastjóri
Bændasamtaka Íslands.
Að kaupa köttinn
í sekknum
Vigdís Häsler.
Bændablaðið kemur næst út
24. ágúst
Fátt er leiðinlegra en að uppgötva þegar úr búðarferð er komið að maður
keypti óvart eitthvað annað sem einvörðungu svipar til þess sem stóð til að
kaupa – en alls ekki það sama. Mynd / ghp
Okkar eigin mistök sæta oft meiri
gagnrýni frá okkur sjálfum, eitthvað
sem við myndum sjaldnast gera
gagnvart vinum.