Náttúrufræðingurinn - 2023, Page 79

hafi innplötuskjálftar stærri en 5,5 ekki
sést, en minni skjálftar geti við vissar
aðstæður líka valdið slysum og tjóni. Því
sé eftirlit á innplötusvæðum landsins
einnig nauðsynlegt. Virkasta skjálfta-
svæðið á Vesturlandi sé í uppsveitum
Borgarfjarðar, og er sérstaklega fjallað
um jarðskjálftahrinur þar 1927−1928,
1934−1935 og 1974, eðli þeirra og or-
sök. Á Vestfjörðum eru engar heimildir
um stærri jarðskjálfta (>4), segir höf-
undur, en fjallar um jarðskjálftahrinu í
mars 1964 sem átti upptök við Ármúla í
Skjaldfannardal og stuttlega um skjálfta
með upptök fyrir botni Tálknafjarðar
(1994) og upp af Reykjafirði á Ströndum
(1996, 1997 og 2006).
Í lok bókarinnar er fjallað um nauðsyn
vöktunar, viðbúnaðar og viðvarana. Sett
er fram hugmynd um sívökult viðvör-
unarkerfi sem byggist á niðurstöðum
ýmissa mælinga, greiningu þeirra (sjálf-
virkt og af hálfu sérfræðinga) og síðan
upplýsingagjöf og viðvaranir.
Að mínu mati er texti bókarinnar í
heild skrifaður með það í huga að hann
3. mynd. Eldstöðvakerfi á Reykjanesskaga (í bleiku). Í rauðum lit eru flekaskilin eins og þau teiknast af smáskjálftum.
Jarðhitasvæði eru táknuð með gulum lit. Svart svert strik táknar sprungugreinar Hengils til norðausturs. Reykjanes-
hryggurinn gengur svo til suðvesturs út frá Reykjanestá (Myndin er úr kafla um Reykjanesskaga eftir Kristján Sæ-
mundsson og Magnús Á. Sigurgeirsson í bókinni Náttúruvá á Íslandi, 2013)
Þóroddur F. Þóroddsson (f.
1950) lauk BS-prófi í jarðfræði
við Háskóla Íslands árið 1975
og las vatnafræði við Uppsala
Universitet 1976-1977. Hann
starfaði sem jarðfræðingur
á Orkustofnun 1975-1981, á
Náttúrugripasafninu á Akur-
eyri 1981-1986, sérfræðingur og síðar framkvæmda-
stjóri Náttúruverndarráðs 1986-1993 og sér-
fræðingur við mat á umhverfisáhrifum Skipulags
ríkisins/Skipulagsstofnun 1994-2015.
Þóroddur F. Þóroddsson | Fjólugötu 18,
600 Akureyri | doddifr@gmail.com
UM HÖFUNDINN
sé auðskiljanlegur sem stærstum hópi
lesenda og það þurfi ekki sérstaka þekk-
ingu á jarðfræði eða eðlisfræði til þess
að skilja umfjöllunina. Til að auðvelda
lesturinn eftir þörfum má benda sér-
staklega á kafla aftast í bókinni þar sem
er að finna greinargóðar skýringar á
orðum og hugtökum, og er mælt með að
lesendur notfæri sér hann óspart.
Í bókinni er fjöldi mynda sem að
stórum hluta sýna staðsetningar jarð-
skjálfta, og eru þær mikilvægar til skýr-
ingar á efni einstakra kafla.
Uppbygging bókarinnar er þannig að
við lok hvers kafla langaði mig til þess að
lesa strax þann næsta, því textinn leiðir
mann áfram. Það er að vænta frekari
spennandi upplýsinga í næsta kafla eins
og gerist í góðri glæpasögu. Kostur er
að kaflar fyrri hluta bókarinnar eru til-
tölulega stuttir, ekki ofhlaðnir myndum
eða kortum, og efnið þannig gert eins
aðgengilegt og kostur er.
Glæsileg bók og kærkominn fróð-
leikur fyrir lærða og leika.
79