Skólavarðan - 2023, Qupperneq 47

HAUST 2023 SKÓLAVARÐAN 47
Heimur leikskólakennara / LEIKSKÓLI
þrautseigur og með góða samskipta-
hæfileika. Óhefðbundnara var að þarna
kom fram að þessir kennarar hefðu
skopskyn og framtíðarsýn og að starf
kennarans og líf þyrfti að hafa einhvern
tilgang og merkingu. Einnig er mikil-
vægt að kennarinn hafi tækifæri til að
leita sér hjálpar og fá aðstoð ef þess er
þörf. Þetta er eflaust ekki alltaf raunin
og stundum mögulega ekki skýrt við
hvern eigi að ræða ef vandamál koma
upp. Til viðbótar við það erum við sum
þannig gerð að okkur finnst við eiga
að vita allt sjálf og veigrum okkur því
við að leita hjálpar, þar sem það gæti
mögulega verið túlkað sem veikleika-
merki eða að við ráðum ekki nógu vel
við starfið okkar.
Að þróa jákvætt andrúmsloft og
velsæld starfsfólks hefur gífurleg áhrif.
Mikilvægt er að hlúa vel að kennurum
því þeirra velferð og starfsánægja
er nauðsynleg til að nemendur geti
upplifað öryggi, þeim liðið vel og þar
af leiðandi gengið vel að læra. Þegar
kennarar finna að þau eru metin
að verðleikum og valdefld eru þau
mun líklegri til að sýna nemendum
þolinmæði, skilning og hluttekningu.
Þau eru einnig mun líklegri til að deila
og vinna með öðrum kennurum og
starfsfólki skólans. Þetta finnst mér
vera stórkostleg skilaboð til ráða-
manna og stjórnenda. Enda þótt þetta
segi sig sjálft endurspeglast það eflaust
ekki alltaf í okkar raunveruleika.
Dómínóáhrif hamingjuvírussins
Að hafa velsæld og góð samskipti að
leiðarljósi í skólastofunni, vera mannleg
og taka sig mátulega alvarlega hefur góð
áhrif á námsumhverfi, dregur úr streitu
og ýtir undir skilvirkni og starfsgleði
allra hlutaðeigandi. Fókusinn þarf
að vera á styrkleika, lausnir og að
hafa gaman saman. Við þurfum að
beina kastljósinu að hinum félagslega
jákvæðu gildum góðvild og tillitssemi,
ásamt því að reyna að tryggja að öllum
finnist þeir hluti af heildinni og skipta
máli. Talað er um dómínó-áhrif af því
þegar kennari er hamingjusamur í
starfi. Það smitast út til samkennara og
nemenda og byggir einnig upp góð sam-
skipti og ánægju innan nemendahóps-
ins. Tilfinningar eru vissulega smitandi
og þessi hamingjuvírus þarfnast alls
engra smitvarna heldur væri best að
hann dreifðist sem víðast út í allt þetta
fjölbreytta og skemmtilega vistkerfi sem
skólasamfélagið er.
Greinin er byggð á fyrirlestri Sue Roffey
sem haldinn var í Endurmenntun Háskóla
Íslands fimmtudaginn 19. janúar 2023.
Uppskrift að
velsældarkennara
Hugleiðingar og samantekt í kjölfar fyrirlestrar dr. Sue Roffey.
Á slaug Jóhanns-
dóttir leikskóla-
kennari fékk
síðastliðið vor
styrk úr Sprotasjóði Rannís
til að útbúa hefti sem nefnist
Hversdagssögur úr leikskóla.
Tilgangurinn með heftinu var að
veita innsýn inn í heim leik-
skólakennara og hversdagsheim
barnanna í gegnum myndsköpun
og leik. Áslaug starfaði sem
listgreinakennari í listaskálanum
á Leikskóla Seltjarnarness frá
árinu 2017–2023.
„Heftið fjallar um hvað ég
gerði með börnunum í lista-
skálanum síðastliðin ár. Þangað
komu börnin í litlum hópum þar
sem ýmiss konar verkefni biðu
þeirra. Heftið segir frá hvernig
gekk, hvað gekk vel og hvað illa,
hvað við gerðum og hvað börnin
höfðu að segja um verkefnin og
ýmislegt annað,“ segir Áslaug.
Bókin er ætluð öllum sem hafa
gaman af hversdagssögum og
vilja kynnast lífi barna í leikskólum.
Uppgötvaði „barnaheiminn“ í lista-
skálanum
„Fljótlega eftir að ég byrjaði að vinna í
listaskálanum fannst mér ég uppgötva
„barnaheiminn“ miklu betur en ég hafði áður
gert. Ég gat spjallað meira við börnin og fylgst
betur með þeim. Mér fannst heimur þeirra svo
spennandi og skemmtilegur að ég fór að skrá
athugasemdir þeirra og tilsvör. Ég tók líka
myndir – bæði af börnunum og af verkefnum
þeirra,“ segir Áslaug. „Eftir að ég ákvað að
hætta í listaskálanum sótti ég um styrk til að
gefa verkefnið út. Mig langaði að gefa öðrum
dálitla innsýn inn í starf mitt.“
Áslaug nýtti fjölbreyttan efnivið í starfi
sínu í listaskálanum; málningu, liti, leir, garn
og fleira. „Ég lagði líka alltaf af
stað með ný verkefni sem áttu
að auka þekkingu og hæfni barn-
anna. Til dæmis að kynna fyrir
þeim liti og form, mismunandi
árstíðir, dýr og hátíðisdaga. Ekki
var verra að þau lærðu ný orð
í leiðinni eins og ferhyrningur,
foss, gljúfur og glysgjarn.“
Friður og ró mikilvægust
„En mikilvægast af öllu var að
börnin voru í litlum hópum,
höfðu frið og ró og gátu að mestu
leyti gert það sem þau langaði til.
Í því fólust lífsgæðin fyrir börnin
í listaskálanum. Börn njóta
sín ekki í hávaða og erilsömu
andrúmslofti,“ útskýrir Áslaug.
Hún segir áherslur sínar í
starfi með börnum hafa breyst
mikið í gegnum árin. „Áður fyrr
fannst mér skipta miklu máli að
börnin væru „að læra“ eitthvað
í leikskólanum. Nú er meiri
áhersla lögð á leik barnanna og
að þau læri í gegnum leikinn.“
„Það sem helst rýrir gæði leikskólastarfs-
ins – fyrir utan fátt fagfólk og mikla starfs-
mannaveltu – er að börnin eru í of stórum
barnahópum, eru of lengi í leikskólanum og
byrja allt of ung. Við sem samfélag ættum að
reyna að breyta þessari þróun – fyrir börnin,“
segir hún.
Kveður leikskólann með söknuði
„Nú fer að líða að starfslokum hjá mér. Ég
kveð starf mitt með söknuði þó oft hafi það
reynt mikið á mig,“ segir Áslaug. „Ég hef tekið
starfið mjög alvarlega og fundið til mikillar
ábyrgðar. En ég er sífellt að reyna að verða
aðeins „kærulausari“. Hvort mér tekst það á
þeim þremur árum sem ég á eftir í starfi er
ekki gott að segja.“
Lengri útgáfa birtist á vef Skólavörðunnar.
Bækur
Heimur barnanna svo
spennandi og skemmtilegur
Börn njóta
sín ekki í
hávaða og
erilsömu
andrúms­
lofti.
Áslaug Jóhannsdóttir
leikskólakennari og
höfundur bókarinnar
Hversdagssögur úr
leikskóla.