Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Blaðsíða 57

55Tímarit hjúkrunarfræðinga | 1. tbl. 100. árg. 2024
sjálfmetna hæfni hjúkrunarnemanna. Jafnframt að námstækifæri
séu fjölbreytt og krefjandi. Þá kemur fram samræmi við niðurstöður
eldri rannsóknar um mikilvægi þess að deildarstjóri veiti starfsfólki
jákvæða umbun (Sveinsdóttir o.fl., 2016) en ákveðnir hæfniþættir
fóru saman við að framlag starfsfólks væri metið að verðleikum.
Mat nemenda á hæfni kennara sinna (ERNT) bendir til þess að
kennarar hérlendis séu starfi sínu vaxnir en samanborið við
nemendur frá samanburðarlöndum mátu íslensku nemendurnir
hæfni sinna kennara almennt meiri (Salminen o.fl., 2021).
Varðandi samstarf við kennara þá mættu háskólarnir tveir
skoða betur einstaklingshæfðar leiðbeiningar til nemenda og
hvernig kennarar geti betur stuðlað að því að draga úr streitu hjá
nemendum.
Nemendur á lokaári hjúkrunarnámsins mátu siðferðisstyrk
sinn svipaðan og nýútskrifaðir hjúkrunarfræðingar (Khoshmehr
o.fl. 2020) svo og nemendur í samanburðarlöndum þessarar
rannsóknar (Koskinen o.fl., 2021). Þar voru einnig stjórnendur
og sjúklingar að meta hæfni nemendanna og þeir mátu íslensku
nemendurna með hærri siðferðisstyrk en nemendurnir sjálfir
og hæstan samanborið við önnur þátttökulönd (Koskinen o.fl.,
2021). Þetta er athyglisvert og velta má fyrir sér hvort starfsreynsla
við hjúkrun fyrir útskrift sé meiri hjá íslenskum nemendum en
nemendum í öðrum löndum sem jafnframt hafi eflt siðferðisstyrk
þeirra og öryggi til að fylgja siðareglum enda þekkt að íslenskir
hjúkrunarnemendur vinna mikið með námi (Hrund Sch.
Thorsteinsson o.fl., 2022). Jafnvel þótt svo sé raunin má einnig
leiða að því líkum að hjúkrunarnemendurnir hafi enn ekki mikla
eða fjölbreytta reynslu af því að þurfa að sýna siðferðisstyrk
í hjúkrunarstarfinu og því væri áhugavert að kanna hann hjá
reyndari hjúkrunarfræðingum. Siðferðisstyrkur og fylgni við
siðareglur eru hins vegar gildi sem vega þungt í hjúkrun og
hjúkrunarkennslu frá upphafi náms og því má vera að þessar
niðurstöður endurspegli þau viðhorf nemendanna að það sé
sjálfsögð skylda þeirra að hjúkra á öruggan og siðlegan máta
(Numminen o.fl., 2019). Niðurstaða þessarar rannsóknar,
að jákvæð fylgni var á milli hæfni nemendanna í flestum
hæfniþáttum og siðferðisstyrks og fylgni við siðareglur, styður
við mikilvægi góðrar siðfræðikennslu í hjúkrunarnáminu með
þjálfun í viðbrögðum við siðferðilegum álitamálum í klínísku starfi.
Ánægja þátttakenda með námsumhverfi og námið í heild er
jákvætt fyrir heilbrigðis- og háskólastofnanir. Þá var meðalánægja
þeirra með námið í heild, fræðilegt og klínískt, ívið hærri en í
samanburðarlöndum (Salminen o.fl., 2021) sem styður að vel er
unnið við skipulag náms.
Kostir þessarar rannsóknar eru að mælitæki hennar hafa verið
áður notuð víða erlendis og í nokkrum rannsóknum hérlendis.
Þó verður að teljast takmörkun að IS-NCS var þróað til að meta
hæfni hjúkrunarfræðinga (Meretoja o.fl., 2004) og eiga ákveðin
atriði í matstækinu síður við um nemendur. Mikilvægt er að þróa
matstæki sem byggir á hæfniviðmiðum Evróputilskipunarinnar
og einstakra háskóla.
Ókostur eru fáir þátttakendur svo hafa ber fyrirvara á allri túlkun.
Þetta var þó lítill árgangur og þátttaka í heildarrannsókninni
var 45,1% þannig að 55% hér er ásættanlegt (Salminen o.fl.,
2021). Æskilegt væri að endurtaka rannsóknina með þeim stóru
árgöngum sem nú eru í námi í hjúkrunarfræði á Íslandi en áætlað
er að allt að 200 nemendur útskrifist árlega á næstu árum. Loks
má nefna að svarendur spurningalista hafa tilhneigingu til að setja
fram jákvæða sjálfsmynd sem getur myndað fölsk tengsl eða hulið
tengsl milli breytna (Van De Mortel, 2008).